Grabów
Odbudowujemy więzi
Odbudowujemy więzi
październik 2017
Jesienią 2017 roku grupa uczestników organizowanej przez Forum Dialogu wizyty studyjnej w Polsce odwiedziła uczniów Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Grabowie – absolwentów Szkoły Dialogu 2016. Dla części gości było to kolejne spotkanie w Szkole Dialogu, tym samym bardzo cieszyli się z okazji poznania następnej grupy młodych ekspertów w dziedzinie lokalnej żydowskiej historii. Gimnazjaliści z Grabowa, mimo trudnego dostępu do źródeł na temat żydowskiej społeczności swojego miasteczka, stanęli na wysokości zadania!
Spotkanie rozpoczęło się od wspólnego poznania się w szkole. Dzięki warsztatowi integracyjnemu prowadzonemu przez trenerkę Forum wszyscy obecni zauważyli, że tak naprawdę sporo ich łączy. Następnie goście zaproszeni zostali na autorską, pieszą wycieczkę po Grabowie, opowiadającą losy lokalnej żydowskiej społeczności, która przed II wojną światową stanowiła większość mieszkańców miasta. Na trasie spaceru prowadzonego przez grabowskich gimnazjalistów znalazły się ochronka dla dzieci polskich i żydowskich, rynek stanowiący centrum przedwojennego życia, otoczony domami należącymi przed wojną do żydowskich mieszkańców miasta, czy też miejsce po mykwie.
Najbardziej spektakularnym punktem wycieczki była wizyta w zachowanym budynku grabowskiej synagogi. Okazała budowla, o charakterystycznych cechach synagogalnych, w latach powojennych służyła jako magazyn meblowy Gminnej Spółdzielni, a dzisiaj stoi zamknięta z powodu zagrożenia budowlanego. Uczniom udało się jednak dotrzeć do zdjęć polichromii ze środka synagogi, które pokazali gościom na podwórzu przed budynkiem. Dzięki obecności uczestniczącego w wizycie rabina Wayne’a Franklina udało się odszyfrować przetarte napisy z wewnętrznych ścian – okazały się być słowami ostatniego psalmu z Księgi Psalmów. W tym momencie to gospodarze mogli nauczyć się czegoś od gości – wszyscy obecni wspólnie odkryli nowy fragment historii grabowskich Żydów.
Znalazł się także czas na odpoczynek w szkole przy poczęstunku przygotowanym przez uczniów. Goście wyrażali swoją wdzięczność i nadzieję, którą dało im spotkanie z grabowskimi gimnazjalistami. „Ich entuzjazm i duma ze swojej pracy przynoszą nam ogromną radość” – powiedział jeden z uczestników wizyty.
Zakończeniem spotkania z grabowskimi uczniami była wspólna wizyta na miejscowym cmentarzu żydowskim. Dzisiaj o dawnym przeznaczeniu tego miejsca przypomina jedynie słup z napisem Cmentarz żydowski. Teren prawnie chroniony. Uszanuj miejsce spoczynku zmarłych. Goście wraz z gospodarzami odmówili wspólnie modlitwę za zmarłych, upamiętniając miejsce wiecznego spoczynku.
Po zakończeniu wizyty w Polsce, uczestnicy powracali do spotkania z grabowskimi uczniami i podkreślali, że wizyta w Grabowie była jednym z najważniejszych momentów ich pobytu. Jedna z uczestniczek napisała nawet do szkoły list, w którym wyznała: „Od powrotu do Izraela nie mogę przestać opowiadać moim znajomym o mojej cudownej wizycie w Polsce oraz o wyjątkowym i radującym serce spotkaniu z Wami w szkole”.
