Siedlce
Odbudowujemy więzi
Odbudowujemy więzi
wrzesień 2019
Członkowie rodziny Jablon – potomkowie siedleckich Żydów odwiedzili II Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi im. Królowej Jadwigi w Siedlcach. Przyjazd gości do Polski zorganizowały Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, wnuczka Sprawiedliwej wśród Narodów Świata Zofii Olszakowskiej i Judith Greenberg z Nowego Jorku.
Cypora Jabłoń, Zofia Olszakowska i Irena Zawadzka były najbliższymi przyjaciółkami z przedwojennego gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Siedlcach. Ich rodziny połączyła także tragiczna historia drugiej wojny światowej. Podczas wojny Cypora z mężem Jakobem i malutką córeczką Rachelą trafili do getta w Siedlcach. Zdając sobie sprawę z tego, co czeka siedleckich Żydów, Cypora jesienią 1942 r. wyszła z getta ze swoja 11 miesięczną córeczką i ukryła ją u rodziny Zawadzkich. Sama wróciła do getta, gdzie pisała pamiętnik obrazujący los społeczności żydowskiej w Siedlcach. Cypora, jej mąż i pozostali członkowie rodziny zginęli podczas Zagłady i tylko mała Rachela przeżyła wojnę dzięki staraniom Zofii Olszakowskiej i rodziny Zawadzkich.
Po wojnie Rachela zamieszkała w Izraelu u swojego stryja, brata Cypory, ale utrzymywała kontakt z Zofią i Ireną, jej przyszywanymi matkami. Więzi przyjaźni przełożyły się także na następne pokolenia: wpierw listownie, potem na żywo, wnuczka Sprawiedliwej – Zuzanna Rudzińska-Bluszcz i kuzynka Ocalałej – Judith Greenberg, również stały się bliskimi przyjaciółkami.
Dzięki staraniom Zuzanny i Judith, 17 członków rodziny Jablon ze Stanów Zjednoczonych, Kolumbii, Izraela i Włoch, przyjechało do Siedlec aby poznać miasto swojego pochodzenia razem z uczestnikami programu Szkoła Dialogu. Podczas prelekcji dla klas pierwszych i drugich Liceum, Judith i Zuzanna opowiedziały historię łączącą ich rodziny i pokazały przedwojenne fotografie z Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Potem, już w gronie grupy projektowej „Po Śladach” i gości z zagranicy, odbyły się warsztaty integracyjne i wspólny spacer po Siedlcach zakończony wizytą na cmentarzu żydowskim. Uczniowie- absolwenci programu Szkoła Dialogu wcielili się w rolę przewodników po swoim mieście i dzielili się swoimi doświadczeniami z odkrywania historii siedleckich Żydów. Dzięki wiedzy, empatii i niezwykłemu zaangażowaniu uczniów z siedleckiej Królówki, dzień spędzony z uczniami był dla gości jednym z ważniejszych doświadczeń ich wizyty w Polsce.
maj 2015
W maju 2015 r. Forum Dialogu gościło delegację z Izraela. Uczestnicy brali udział w intensywnym programie wizyty, podczas której zwiedzili Warszawę, Siedlce, Łódź, Kraków oraz Miejsce Pamięci i Muzeum w Oświęcimiu. Grupa spotkała się w Siedlcach z uczniami i nauczycielami biorącymi udział w programie Szkoła Dialogu, którzy oprowadzili gości po miejscach związanych z żydowską historią swojego miasta. Wycieczka ta miała szczególne znaczenie dla Erez Shani, której rodzina pochodzi właśnie z Siedlec. Swoje doświadczenie z wizyty opisała w artykule dziennikarka Yael Golan Seligman, jedna z uczestniczek:
„Poruszające było dla nas spotkanie z młodymi, nieżydowskimi uczniami, którzy biorą udział w edukacyjnym projekcie Forum. Oprowadzili nas po ulicach swojego miasta, po Siedlcach, i opowiedzieli o żydowskiej historii miasta – to owoc ich badań i rozmów z członkami rodziny i starszymi mieszkańcami.
Pokazali nam miejsce, gdzie stała synagoga i żydowska szkoła, zabrali nas również do muru, który według nich wyznaczał granicę getta.
Podążaliśmy za nimi zafascynowani, podzielając ich entuzjazm. Kiedy rozmawiałam z niektórymi z nich, wciąż się zastanawiałam, dlaczego ich to w ogóle obchodzi, i dlaczego możliwe jest to teraz? Młode kobiety, które są trzecim i czwartym pokoleniem po zakończeniu wojny dokonują czegoś historycznego. Powoli zdałam sobie sprawę, jak to wszystko było podobne, i ile pracy czeka trzecie pokolenie w przywracaniu pamięci i historii przemilczanej przez ich rodziców i dziadków. To ostatnie pokolenie, które może zwrócić się z pytaniami do tych, którzy żyli w tych krytycznych czasach.”
