Tygodniowa wizyta studyjna w Polsce dla naszych gości ze Stanów Zjednoczonych dobiegła właśnie końca. Pobyt, któremu przewodniczyła długoletnia Przyjaciółka Forum Dialogu Lisa Van Allsburg, był dla żydowskich uczestników i uczestniczek nie tylko idealną okazją zdobycia wiedzy na temat współczesnej Polski i dialogu polsko-żydowskiego, ale także do spotkania się z z uczennicami i uczennicami Szkoły Dialogu oraz Liderami i Liderkami Dialogu. To oni codziennie pomagają odkrywać, zachowywać, dokumentować i popularyzować żydowskie dziedzictwo Polski i chronić pamięć o żydowskich społecznościach niegdyś żyjących w ich miejscowościach.

Wizyta rozpoczęła się uroczystą kolacją z prezesem Forum Dialogu, Andrzejem Folwarcznym. Następnego dnia zwiedzaliśmy Warszawę i jej żydowskie zabytki. W intensywnym programie wizyty nie zabrakło też czasu na spotkania z ekspertami i ekspertkami od żydowskiej historii i współczesnej Polski, a także pogłębionego zwiedzania Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Następnie nasza grupa opuściła Warszawę i udałą się do Małopolski. W Brzesku odwiedziła Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, kontynuującą Szkołę Dialogu. Po zapoznawczych warsztatach poprowadzonych przez trenerkę Forum – podczas których uczennice i uczniowie wykonali utwór własnego autorstwa, upamiętniający żydowską społeczność miasta – uczestnicy i uczestniczki spotkania udali się na miejscowy cmentarz żydowski, aby zapalić znicze. Następnym elementem programu było zwiedzanie Brzeska śladem żydowskiej historii. Uczestnicy i uczestniczki wizyty podkreślali później, że byli pod ogromnym wrażeniem „poświęcenia i oddania młodzieży, z którym odkrywają i przywracają żydowskie dziedzictwo swojej miejscowości”, a także ich „imponującej jak na wiek mądrości i wiedzy”.

fot. H. Gospodarczyk i M.Usiekniewicz

W słynnym z secesyjnej architektury i niegdyś bogatego żydowskiego życia Nowym Sączu uczestnicy i uczestnicy wizyty spotkali się z Liderami i Liderkami Dialogu z Sądeckiego Sztetla. Ta oddolna organizacja pozarządowa została stworzona przez ludzi różnych zawodów i talentów, których połączyło zamiłowanie do żydowskiej historii Sącza, potrzeba chronienia jego pamięci i popularyzacji tego dziedzictwa oraz pragnienie odbudowania więzi z potomkami sądeckich Żydów, obecnie rozproszonymi po całym świecie. Po niezwykłym zwiedzaniu miasta, podczas którego w roli przewodników wystąpili Liderzy Dialogu Artur Franczak i Łukasz Połomski, wszyscy udali się na wspólne świętowanie szabatu.

Program wizyty zakończył się wizytą w Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu i zwiedzaniem Krakowa, czemu towarzyszyła kolejna runda spotkań z ekspertkami i ekspertami w dziedzinie relacji polsko-żydowskich i ich skomplikowanej historii.

fot. A.Szulc