Dzięki wysiłkom Zakładu Historii i Kultury Żydów w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, przy wsparciu lokalnych władz, instytucji i organizacji, w ponad 60 miejscowościach województwa podkarpackiego w dniach 22-28 stycznia odbyły się obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. To bezprecedensowy przykład nawiązania tak szerokiej współpracy dla upamiętnienia historii lokalnych społeczności żydowskich. Projekt został zainicjowany przez Lidera Dialogu profesora Wacława Wierzbieńca, a dzisiaj doroczne obchody współorganizuje ponad 200 instytucji. Z pełnym programem podkarpackich uroczystości można zapoznać się tutaj.

Przedstawicielki Forum Dialogu – Jagoda Szkarłat, koordynatorka programu Liderzy Dialogu, i Julia Machnowska, koordynatorka programu Szkoła Dialogu – uczestniczyły w uroczystościach upamiętniających w Gniewczynie Łańcuckiej, Leżajsku, Lesku, Trepczy, Dynowie, Głogowie Małopolskim, Hłudnie, Tyczynie i Rzeszowie. Zapraszamy do zapoznania się z krótkim opisami tych wydarzeń i galeriami zdjęć poniżej.

24 stycznia Leżajsk i Gniewczyna Łańcucka uczciły pamięć ofiar Zagłady z tego regionu. Wagę uroczystości podkreśliła obecność licznych gości, członków zarówno polskiej, jak i międzynarodowej społeczności żydowskiej. Wśród nich była Lucia Retman, Ocalała z Zagłady, która obecnie mieszka w Hajfie w Izraelu. W Gniewczynie goście zgromadzeni na oficjalnej ceremonii wzięli udział we wspólnej żydowsko-chrześcijańskiej modlitwie, po której nastąpiło wyczytanie imion ofiar Zagłady.

fot. J.Szkarłat

25 stycznia uroczystości odbyły się między innymi w Lesku i Trepczy. W Lesku uczniowie lokalnej szkoły przeczytali fragmenty pamiętników Jafy Wallach Gorzka wolność: wspomnienia Ocalałej z Zagłady. Mieszkańcy zgromadzeni na uroczystości uczestniczyli też w spotkaniu z Romualdem Zwonarzem, synem Józefa i Franciszki Zwonarzów, Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, którzy podczas wojny ukrywali pięcioro żydowskich uciekinierów z obozu w Zasławiu. Dodatkowe spotkania i wykłady zostały zorganizowane w ramach panelu zatytułowanego „Wielokulturowość Bieszczadów na przestrzeni wieków”.

W Trepczy w miejscowym kościele parafialnym odbyła się uroczystość upamiętniająca żydowskie ofiary trepczańskiego getta i obozu pracy katorżniczej.

fot. J.Szkarłat

26 stycznia przedstawicielki Forum uczestniczyły w obchodach odbywających się w Dynowie, Głogowie Małopolskim, Hłudnie i Tyczynie. W Dynowie uczestniczki i uczestnicy uroczystości wzięli udział w oficjalnym otwarciu Centrum Edukacji Młodzieży „Trzy Kultury”. W programie były między innymi spotkania, występy poetyckie i muzyczne, wernisaże wystaw oraz odwiedziny w Centrum Historii Polskich Żydów. Mieszkańcy wzięli udział w spotkaniu z Lucią Retman, Ocalałą z Holokaustu urodzoną w Dynowie. Inni zaproszeni goście ze Stanów Zjednoczonych i Izraela – Samuel, Tamara i Rachel Halpern oraz David Ringler – także podzielili się historiami swoich rodzin podczas Zagłady.

Głogów Małopolski uhonorował pamięć ofiar Holokaustu organizacją Marszu Pamięci na cmentarz żydowski i pod pomnik ofiar zamordowanych w Borze. Następnie odbyła się sesja naukowa Historia i kultura Żydów głogowskich naszym wspólnym dziedzictwem. W Hłudnie sesji naukowa Historia i kultura Żydów ziemi dynowsko-brzozowskiej naszym wspólnym dziedzictwem towarzyszył pokaz filmu i wernisaż wystawy prac artysty Pawła Rebizaka oraz uczniów ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Hłudnie Obrazy przeszłości.

fot. J.Szkarłat

28 stycznia przedstawicielki Forum wzięły udział w uroczystościach upamiętniających w Rzeszowie, podczas których modlitwę odmówił  rabin Shalom Ber Stamblera (Chabad-Lubawicz). Później odbyły się wykłady i spotkania, a także występ chóru z Centrum Społeczności Żydowskiej (JCC) w Krakowie. Zgromadzeni goście mieli też okazję zwiedzić dwie wystawy przygotowane w ramach Obchodów: Holokaust w dokumentach Archiwum Państwowego w Rzeszowie oraz Pamięć o Zagładzie.

fot. J.Szkarłat