W tegorocznym semestrze wiosennym Forum Dialogu realizuje warsztaty Szkoły Dialogu w 23 szkołach na terenie całej Polski. W ramach programu nasi Trenerzy prowadzą spotkania z uczniami w miejscowościach posiadających bogatą historię lokalnych społeczności żydowskich zamieszkujących je przed wojną. Uczestnicy warsztatów mają za zadanie przygotować projekty upamiętniające do 15 czerwca 2015 r. W dalszym etapie szkoły wezmą udział w organizowanym przez Forum Dialogu ogólnopolskim konkursie, którego rozstrzygnięcie odbędzie się w styczniu 2016 na Gali Szkoły Dialogu w Warszawie.

Program Szkoła Dialogu w 2015 r. jest realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG oraz przy wsparciu Miasta Stołecznego Warszawy, the Conference on Jewish Material Claims Against Germany oraz Friends of the Forum.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Holocaustu.

Zakończyliśmy tegoroczną wizytę studyjną delegacji American Jewish Committee, będącą częścią trwającej od lat współpracy między AJC, Polską Ambasadą w Waszyngtonie i Forum Dialogu w ramach Polsko-Żydowskiego Programu Wymiany. Podczas tygodnia spędzonego w Polsce przedstawiciele AJC zwiedzili Warszawę, Lublin, Bełżec, Rzeszów, Kraków oraz Muzeum Miejsce Pamięci Auschwitz Birkenau. Wśród najważniejszych wydarzeń w programie wizyty znalazły się spotkania z przedstawicielami najwyższych władz państwowych i dyplomatami: Sekretarzem Stanu ds. Europejskich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rafałem Trzaskowskim, Ambasadorem USA w Polsce Stevenem Mullem oraz Wiceambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar.

Bez żadnej przesady możemy powiedzieć, że wspaniała kadra trenerów Forum Dialogu to podstawa sukcesu Szkoły Dialogu. Niedawno zakończyliśmy rekrutację uzupełniającą nasz zespół trenerów. Cieszymy się, że zgłoszeń było tak wiele – ponad 9 osób na jedno miejsce!

Wybrane osoby wyróżniają się wiedzą, pasją i zaangażowaniem, są to m.in. studenci i absolwenci kierunków humanistycznych, judaistycznych, przedstawiciele społeczności żydowskiej, czy też osoby mające już spory dorobek w pracy trenerskiej. Są wśród nich także byli uczestnicy Szkoły Dialogu!

Tygodniowe, intensywne szkolenie wyjazdowe było pierwszym etapem procesu. W marcu odbędą się kolejne dwa szkolenia z cyklu.W czasie pierwszego wyjazdu uczestnicy doskonalili swój warsztat trenerski, poznawali scenariusze zajęć, a przede wszystkim pogłębiali wiedzę na temat historii i kultury polskich Żydów, Izraela, walki ze stereotypami. O bogatym życiu żydowskim w Polsce, Zagładzie czy też czasach powojennych z uczestnikami rozmawiali tacy eksperci jak Barbara Engelking, kierująca Centrum Badań nad Zagładą, Helena Datner z Żydowskiego Instytutu Historycznego, Jolanta Żyndul, historyczka specjalizująca się w badaniach nad nowoczesnymi dziejami Żydów polskich i stosunkami polsko-żydowskimi w XIX i XX wieku czy fotograf i pisarz Mikołaj Grynberg. Niemniej ważnym zadaniem na ten tydzień była integracja!

Projekt realizowany jest w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG.

Polecamy audycję PIWO radia TOK FM, w której Mikołaj Lizut rozmawia z Zuzanną Radzik na temat programu Szkoła Dialogu. Rozmowa dotyczy samego projektu, jak również tego, jak jest odbierany.

Przez cały zeszły tydzień nasi uczestnicy brali udział w szeregu spotkań, które pogłębiły ich wiedzę na temat historii Polski, a także skomplikowanych relacji polsko-żydowskich. Wśród uczestników byli między innymi, Mary Slade, prawniczka z Melbourne, urodzona w Łodzi niedługo po wojnie, a także Frank Hornstein, senator stanu Minnesotta.

Spotkania odbywały się głównie w Warszawie i Krakowie. Jak sami uczestnicy przyznali, najważniejszym momentem ich podróży do Polski była wizyta w Sieradzu, gdzie spotkali się z uczniami sieradzkiego liceum, uczestnikami programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Spotkanie to było niezwykłe. Uczniowie byli dla naszych gości przewodnikami po miejscach związanych z historią sieradzkich Żydów. Odwiedzili wspólnie m.in. tablicę upamiętniającą Arego Szternfelda, synagogę, plac, gdzie znajdowała się łaźnia żydowska, a także ścianę pamięci przy sieradzkiej kolegiacie, na której umieszczone są tablice przypominające o historii sieradzkich Żydów.

Najbardziej jednak niezwykłe było spotkanie z pochodzącą z Melbourne Mary Slade. Mary jest członkinią zarządu Melbourne Jewish Holocaust Center i jest mocno związana z Polską – jej mama pochodzi właśnie z Sieradza, a ona sama urodziła się tuż po wojnie w Łodzi. Pani Marysia, jak zwracali się do Mary uczniowie, opowiedziała sieradzkiej młodzieży dramatyczną historię przetrwania swoich rodziców, którzy byli wśród ostatnich ocalonych z łódzkiego getta. Dla młodzieży możliwość wysłuchania historii Mary oraz spotkania innych osób, polskich Żydów, było niezwykłym przeżyciem.

Na koniec uczestnicy wizyty oraz uczniowie, z pomocą księdza prałata Mariana Bronikowskiego posadzili w przykościelnym ogrodzie drzewko, upamiętniające to wyjątkowe spotkanie. Mały dąb, wraz z tablicą pamiątkową, stanął w miejscu z widokiem na synagogę. Tablica zwiera napis:

„Pamięci mieszkanek i mieszkańców Sieradza – Żydów i Żydówek, którzy przez wieki wraz z Chrześcijanami współtworzyli Sieradz. Zabitych i wypędzonych w wyniku ludzkiej nikczemności.”

Uczestnicy i uczestniczki programu Szkoła Dialogu, Klasa II LO i Wizyty Studyjnej Forum Dialogu”. Jedna z uczestniczek wizyty studyjnej, Karen Shapiro powiedziała na koniec: „Wiedza o tym, że byliśmy pierwszymi Żydami, których ci uczniowie kiedykolwiek spotkali i mieli możliwość pozytywnego kontaktu z nimi była istotna dla wymazania negatywnych stereotypów dotyczących Żydów. To, że mogłam pomóc w ten sposób dało mi wielką satysfakcję”.

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.”

W czasie swojej wizyty studyjnej nasi goście odbyli wiele spotkań z przedstawicielami świata dyplomacji, publicystami, liderami polskiej społeczności żydowskiej, a także odwiedzili miejsca związane z historią polskich Żydów.

„Ten wyjazd zupełnie zmienił i zakwestionował moje spojrzenie na Polskę. (…) Wyjeżdżam z uznaniem dla kraju i ludzi. Polska ma za sobą ciężką przeszłość, ale wróciła do życia i próbuje się zmienić. (…) Cała nadzieja w przyszłości dzieci oraz ich edukacji. Forum Dialogu ma wielki wkład w tych dążeniach.”, powiedział uczestnik wizyty David Kurtz, kompozytor telewizyjny i filmowy oraz scenarzysta z Nowego Jorku.

Istotnym punktem pobytu był udział w Konferencji „Jan Karski – Pamięć i Odpowiedzialność”, zorganizowanej przez Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego. Jednak największe wrażenie na uczestnikach zrobiło spotkanie z licealistami z Radomia, uczestnikami programu edukacyjnego Szkoła Dialogu, którzy oprowadzili uczestników wizyty po swoim mieście i pokazali jego niedawno odkrytą żydowską historię.

„Praca Forum i to, co stara się osiągnąć przywracając w polskiej pamięci zapomnianą historię dzięki pomocy młodzieży, dodała mi otuchy. To bardzo wartościowe działanie, zarówno jeśli chodzi o cel praktyczny czyli gwarancję, że historia zostanie poprawnie zapamiętana, jak i wykształcenie tolerancji.”, powiedział Henry Pinskier, biznesmen i aktywista z Melbourne, przez wiele lat jeden z liderów Partii Pracy w Australii.

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.”

Podczas wizyty studyjnej goście z Tel Awiwu, wśród których byli przedstawiciele władz miasta, dziennikarze, filmowcy i aktywiści, uczestniczyli w spotkaniach z przedstawicielami świata akademickiego, publicystami, liderami polskiej społeczności żydowskiej, a także odwiedzili miejsca i instytucje związane z polsko-żydowską historią. Istotnymi elementami wizyty było spotkanie z Konstantym Gebertem, dziennikarzem, aktywistą i założycielem „Midrasza”, obiad z Maciejem Kozłowskim, byłym ambasadorem Polski w Izraelu, kolacja z profesorem Zdzisławem Machem, Dyrektorem Instytutu Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i spotkanie z Narcyzem Listkowskim, lokalnym aktywistą działającym na rzecz zachowania dziedzictwa żydowskiego w Rabce. Uczestnicy byli bardzo wzruszeni gościnnością Narcyza Listowskiego, który zaprosił ich do swojego domu i pokazał schody do byłej synagogi, które zostały odkryte przez niego i jego przyjaciół. Goście byli także zadowoleni  ze spotkania z uczniami liceum w Nowym Targu – uczestnikami przygotowywanego przez Forum programu Szkoła Dialogu. Mimo  deszczu, mgły i faktu, że wciąż trwały wakacje, uczniowie pokazali grupie z Izraela najważniejsze miejsca związane z żydowską    historią.

Projekt jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.”  

Podczas wizyty studyjnej grupa nauczycieli współpracujących z organizacją uczestniczyła w spotkaniach z przedstawicielami świata akademickiego, publicystami, liderami polskiej społeczności żydowskiej, a także odwiedziła miejsca i instytucje związane z polsko-żydowską historią, takie jak Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, Żydowskie Muzeum Galicja czy Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birekanu. Istotnymi elementami programu było spotkanie z Helise Lieberman, dyrektorką Centrum Taubego Odnowy Życia Żydowskiego w Polsce, lunch z dziennikarzem Adamem Leszczyńskim na temat transformacji ustrojowej w Polsce, kolacja z Edytą Gawron, Kierowniczką Ośrodka Studiów nad Historią i Kulturą Żydów Krakowskich oraz rozmowa o fenomenie Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie z przedstawicielem jego biura, Robertem Gądkiem. Jednak największe wrażenie wywarło na uczestnikach spotkanie z uczniami jednej ze szkół uczestniczących w programie Szkoły Dialogu- Gimnazjum nr 4 im. Jana Pawła II w Pruszkowie. Swoją wizytę goście z Facing History And Ourselves zakończyli warsztatem, podczas którego zastanawiali się jak przełożyć doświadczenia z pobytu w Polsce na ich własne praktyki edukacyjne.

Dziękujemy Ambasadzie Rzeczpospolitej Polskiej w Waszyngtonie oraz Ministerstwu Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej za wsparcie projektu.

W lipcu biuro Forum odwiedzili już po raz drugi studenci z Northeastern University, którzy odbywali kilkudniową wizytę po Europie. W ramach swojego programu edukacyjnego, dotyczącego w dużej mierze II wojny światowej i Holokaustu, zapoznali się z programem Szkoły Dialogu i innymi projektami realizowanymi przez Forum Dialogu. Mieliśmy również okazję przedstawić działania Forum Dialogu 22-osobowej grupie z Minessoty, prowadzonej przez rabina Morrisa Allena.

W zeszłym tygodniu Forum Dialogu gościło liderów z American Jewish Committee (AJC), w ramach intensywnej wizyty studyjnej, która pokazała jej uczestnikom dynamiczny rozwój relacji polsko-żydowskich we współczesnej Polsce. Istotnymi elementami programu wizyty delegacji było między innymi spotkanie z Piotrem Puchtą, dyrektorem Departamentu Afryki i Bliskiego Wschodu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP, dyskusja z ambasadorem USA w Polsce, Stephenem Mullem, kolacja z profesorem Dariuszem Stolą, Dyrektorem Muzeum Historii Żydów Polskich, utrzymane w nieformalnym tonie wieczorne rozmowy z polskimi absolwentami Polsko-Żydowskiego Programu Wymiany, jak również spotkania z członkami polskiej społeczności żydowskiej w Warszawie i Krakowie. Duże wrażenie na uczestnikach wywarły spotkania z lokalnymi aktywistami w Lublinie, Bełżcu i Krakowie, którzy niestrudzenie pracują na rzecz upamiętniania żydowskiej historii w swoich społecznościach. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za przyłączenie się do nas i otworzenie na ten ważny dialog!

Dziękujemy Ambasadzie Rzeczpospolitej Polskiej w Waszyngtonie oraz Ministerstwu Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej za wsparcie projektu.