Zwycięzcy zeszłorocznego konkursu Szkoły Dialogu na najlepszy projekt upamiętniający lokalną społeczność żydowską, uczniowie Gimnazjum nr 2 im. M. M. Kolbego w Błoniu spędzili dwa dni na wyjeździe studyjnym do Krakowa i Oświęcimia. Pierwszego dnia w Krakowie gimnazjaliści wzięli udział w interaktywnych warsztatach w Centrum Społeczności Żydowskiej, gdzie wykazywali się wysokim poziomem swojej wiedzy w tematyce kultury i historii żydowskiej. Odwiedzili także pod okiem przewodnika żydowski Kazimierz i Rynek Podgórski, a wieczór spędzili na urokliwym Rynku Głównym.

Drugiego dnia gimnazjaliści stanęli przed znacznie trudniejszym emocjonalnie zadaniem, odwiedzeniem Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz-Bireknau. Wykazali się tam ogromną wrażliwością, uczestnicząc w poruszającym spacerze po terenie byłego obozu koncentracyjnego.

Jak co roku o tej porze pracę biura Forum wspiera stażystka z USA. Wszystko w ramach programu stażowego American Jewish Committee Goldman Fellowship. Od 2 czerwca jest z nami Hannah Morris – absolwentka historii na Northwestern University, która aktualnie studiuje język niemiecki oraz europeistykę w School of Foreign Service na Georgetown University w Waszyngtonie.

Nasza nowa koleżanka, która będzie z nami do 1 sierpnia, jest nieocenionym wsparciem dla biura Forum w trakcie przygotowań do pobytu w Polsce zarówno delegacji American Jewish Committee w ramach Polsko-Żydowskiego Programu Wymiany, jak i wizyty studyjnej żydowskich nauczycieli Facing History and Ourselves. Pomaga także przy organizacji specjalnej wizyty AJC związanej z dziesiątą rocznicą otwarcia Muzeum-Miejsca Pamięci w Bełżcu oraz wspiera nasze biuro w pozyskiwaniu funduszy i w komunikacji zewnętrznej.

Przedstawiciele Facing History and Ourselves opuścili Warszawę w pięciu autokarach by odwiedzić pięć miejscowości uczestniczących w programie Szkoła Dialogu. Wśród nich były Błonie, Grójec, Radzymin, Sierpc oraz Sokołów Podlaski. W szkołach nasi trenerzy poprowadzili warsztaty integracyjne, a także zjedli wspólny obiad z uczniami i ich gośćmi. Uczniowie biorący udział w Szkole Dialogu oprowadzili swoich gości po miejscach związanych z dziedzictwem żydowskim ich miejscowości.

Wczoraj wieczorem Fundacja Forum Dialogu we współpracy z Kancelarią Prezydenta RP zorganizowała uroczystą kolację dla przedstawicieli Facing History and Ourselves w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Kolacji towarzyszyła dyskusja panelowa pt. „Polska transformacja z komunizmu do demokracji”. W panelu wzięli udział dawny opozycjonista a dziś doradca Prezydenta RP Henryk Wujec, polityk i opozycjonista z czasów komunizmu Michał Boni, szef Fundacji im. Stefana Batorego Aleksander Smolar oraz ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce Stephen Mull.

Przodkowie Kathy Lawrence byli przemysłowcami, którzy posiadali garbarnię i byli aktywni w miejscowej społeczności żydowskiej. Podczas wizyty uczniowie z Gimnazjum im. Józefa Ostaszewskiego, które uczestniczy w programie Szkoła Dialogu, zwiedzili z nią miejscowość. Odwiedzili m.in. cmentarz żydowski oraz miejsce, gdzie kiedyś stały mławska synagoga i mykwa.

Dzisiaj pani Lori Fife, członkini nowojorskiego zarządu fundacji Facing History and Ourselves, odwiedziła Radom, gdzie się urodził jej ojciec. Gościli ją polscy uczniowie z Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, które kontynuuje swoje zaangażowanie w Szkole Dialogu. Uczniowie zorganizowali dwugodzinne zwiedzania miasta, podczas którego zobaczono domy, w których jej rodzina mieszkała oraz pomnik upamiętniający radomską synagogę, zniszczoną przez hitlerowców podczas niemieckiej okupacji Polski. Pani Fife także zjadła obiad również z p. Zbigniewem Wieczorkiem, uczestnikiem programu Forum Liderzy Dialogu.

W minioną sobotę Forum Dialogu zaprosiło polskich uczestników Polsko-Żydowskiego Programu Wymiany do odwiedzenia Gimnazjum nr 2 im. Św. M.M. Kolbego w Błoniu – Szkoły Dialogu, która zajęła pierwsze miejsce w konkursie na najlepszy projekt upamiętniający lokalną społeczność żydowską w 2013 roku. Podczas spotkania odbyły się warsztaty zapoznawcze oraz prezentacja projektu konkursowego uczniów po której goście zostali zaproszeni do udziału w grze miejskiej nawiązującej do historii błońskich Żydów. Pomimo niedopisującej pogody wszyscy byli pod wrażeniem pracy i zaangażowania uczniów

Wizyta w Szkole Dialogu była częścią corocznego spotkania polskich absolwentów programu wymiany prowadzonego od 1996 roku wspólnie z American Jewish Committee. Po południu uczestnicy spotkania wzięli udział w prezentacji osiągnięć Forum oraz mieli okazję porozmawiać z przewodniczącym amerykańskiej organizacji Friends of the Forum, Michaelem Rosenbaumem.

„Jesteście elitą naszego kraju, jesteście młodą Polską.”

Tymi słowami zwróciła się do młodzieży zaangażowanej w projekt Szkoła Dialogu prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich podczas uroczystej Gali podsumowującej ubiegłoroczną edycję projektu.

Na Galę Szkoły Dialogu zorganizowaną 15 stycznia 2014 r. przez Forum Dialogu w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej przybyło ponad 1200 gości. Obok uczniów, nauczycieli i dyrektorów ze szkół realizujących projekt zasiedli przedstawiciele lokalnych władz, mediów, liderzy opinii publicznej, przedstawiciele władz miasta Warszawy oraz dyplomaci. Zebrani mieli okazję obejrzeć prezentację ukazującą dynamiczny rozwój projektu Szkoła Dialogu oraz zapoznać się z rezultatami pracy uczniów z 43 szkół na terenie całej Polski.

Wydarzenie uświetniły przemówienia:

• Sekretarza Stanu, Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. dialogu międzynarodowego,
prof. Władysława Bartoszewskiego
• Rzecznika Praw Obywatelskich, prof. Ireny Lipowicz
• Ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce, Stephena Mulla
• Wiceprezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, Włodzimierza Paszyńskiego
• Naczelnego Rabina Polski, Michaela Schudricha
• Przewodniczącego Rady Forum, Henryka Wujca

Młodzieży uczestniczącej w Gali pozdrowienia i gratulacje przesłał także Marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz. List w jego imieniu odczytał Dyrektor Gabinetu Marszałka Artur Kozłowski.

„Wybierając drogę życiową, postawcie na człowieczeństwo, zaangażujcie się w szlachetną walkę o równe prawa. Staniecie się przez to lepszymi ludźmi, dodacie wielkości swojemu narodowi, a świat, w którym żyjemy stanie się wspanialszy”, przywołał słowa Martina Lutera Kinga Stephen Mull, Ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce. Podkreślił też zwracając się do uczniów, że ucząc się, stają się jednocześnie nauczycielami i przewodnikami. „Najbardziej niezwykłe jest to, że to Wy, uczniowie, edukujecie swoje rodziny, znajomych, sąsiadów opowiadając im o historii Żydów w swoich rodzinnych miejscowościach. Przywracacie historię, która w wielu miejscach została utracona”. Ambasador podkreślił również fakt, że dzięki pracy młodzieży ze Szkół Dialogu wielu Amerykanów żydowskiego pochodzenia może na nowo odkryć swoje polskie korzenie.

W 2013 roku w warsztatach edukacyjnych Szkoły Dialogu wzięło udział ponad 1200 uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Warszawy oraz z miejscowości o bogatej historii żydowskiej. W konkursie na najlepszy projekt upamiętniający lokalną społeczność żydowską I nagrodę zdobyły ex aequo projekty z Gimnazjum Publicznego nr 2 im. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Błoniu i XXX Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Śniadeckiego w Warszawie. Gimnazjaliści z Błonia zostali wyróżnieni za ciekawy i rozbudowany projekt, którego efektem było szczegółowe opracowanie losów Chai Łai Szpajsendler i jej rodziny. Licealiści z XXX LO im. Jana Śniadeckiego w Warszawie zostali nagrodzeni za wielowątkowy i mający trwałe rezultaty projekt pod nazwą „Wiem na czym stoję.” W jego ramach zorganizowali happening w przestrzeni miejskiej, nakręcili film oraz dokumentowali swoją pracę na blogu i profilu na facebooku, który zdobył prawie 1200 fanów śledzących ich poczynania

Jury w składzie prof. Stanisław Krajewski (Polska Rada Chrześcijan i Żydów), Barbara Imiołczyk (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich), Sebastian Rejak (Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP) wyróżniło drugim miejscem ex aequo Gimnazjum Publiczne im. Mjr. Jana Piwnika „Ponurego” w Wąchocku oraz CXXV Liceum Ogólnokształcące im. Waldemara Milewicza w Warszawie. Trzecie miejsce przyznano Liceum Ogólnokształcącemu im. Hugona Kołłątaja w Pińczowie.

Komisja konkursowa doceniła również i nagrodziła tytułem finalisty I LO im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy, Gimnazjum Publiczne nr 1 we Frysztaku, Publiczne Gimnazjum im. Prymasa Tysiąclecia w Grójcu, Gimnazjum im. Gen. Augustyna Słubickiego w Izbicy Kujawskiej, Gimnazjum nr 12 przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Gustawa Morcinka w Rudzie Śląskiej, I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Rykach, Salezjańskie Liceum i Gimnazjum w Sokołowie Podlaskim oraz Zespół Szkół Ekonomicznych im. Cyryla Ratajskiego w Śremie.

Wszystkie 41 szkół, które wykonały finałowy projekt otrzymało tytuł Szkoły Dialogu 2013. Forum Dialogu postanowiło również nagrodzić szkoły, które wzięły udział w poprzednich edycjach programu i zdecydowały się na kontynuację działań: III Liceum Ogólnokształcące im. Żołnierzy Obwodu Łomżyńskiego AK w Łomży, I Liceum Ogólnokształcące im. Bronisława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Radomiu oraz Zespół Szkół nr 2 im. dr. Zygmunta Klukowskiego w Szczebrzeszynie. Została również wręczona nagroda specjalna, która przypadła Magdalenie Sobczuk, absolwentce Szkoły Dialogu 2012, która zainspirowana warsztatami samodzielnie przygotowała projekt wymiany polsko-izraelskiej „Through the window”.

Zachęcamy do obejrzenia relacji z Gali, przygotowanej przez TVN 24 oraz galerii zdjęć.

W 2013 roku program Szkoła Dialogu był możliwy dzięki wsparciu finansowemu m. in. Conference on Jewish Material Claims Against Germany, Friends of the Forum, Miasta Stołecznego Warszawy oraz the Pratt Foundation. Program realizowany był pod honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.

Nagrody podczas Gali Szkoły Dialogu zostały ufundowane przez: Apple Film, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Żydowskie motywy”, Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, Wydawnictwo „Czarna Owca”, Wydawnictwo „Czarne”, Wydawnictwo Rebis oraz Wydawnictwo „WAM”. Poczęstunek dla zgromadzonych gości zapewniły Fabryka Cukiernicza Kopernik S.A. oraz Ferrero Polska Sp. z o.o.

„Jesteście rzecznikami pamięci i mówicie w imieniu tych, którzy nic nam już powiedzieć nie mogą. Stanęliście w rzędzie wnuków i prawnuków Władysława Bartoszewskiego, Jana Karskiego i tych, którzy o naszą wolność dbali najbardziej.”

prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich

„Patrzę z podziwem na zaangażowanie i wytrwałość zarówno nauczycieli biorących udział w programie Szkoła Dialogu, jak i uczniów. Pamięć, która w sposób interesujący pod względem pomysłów jest przez Was utrzymywana, badana, pogłębiana, jest wyrazem szacunku nas dla nas samych, dla naszej historii, naszego człowieczeństwa, dla naszej tolerancji.”

prof. Władysław Bartoszewski, Sekretarz Stanu,
Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. dialogu międzynarodowego