Artur Franczak

Nowy Sącz

Liderzy

Gdy byłem w klasie siódmej szkoły podstawowej, w moje ręce wpadła książka „485 dni na Majdanku” Jerzego Kwiatkowskiego. Potem przyszedł czas na inne wspomnienia, z innych obozów. W tym ogromie informacji o życiu w obozach i ludziach, którzy tam byli, wciąż pojawiali się Żydzi. I tak to się zaczęło. Od historii Zagłady do historii ich kultury i religii. Przyszedł czas, kiedy zauważyłem, że i w moim mieście kogoś i czegoś już nie ma. Ulice, parki, kamienice chcą mi coś powiedzieć, a do mnie należy sprawdzenie, co się za tym kryje. Zająłem się poznawaniem przeszłości własnego miasta, własnej przeszłości. Pomogły mi studia, ale punktem decydującym o podjętych przeze mnie działaniach było spotkanie Jakuba Müllera i Łukasza Połomskiego. Dzięki temu koło zamachowe wspólnych przedsięwzięć się rozpędziło. Odszedł Jakub. Brakło jego wsparcia oraz wiedzy. Pojawili się jednak inni ludzie, z którymi kontynuowaliśmy działania. Maria i Maciek z Fundacji Nomina Rosae oraz Dariusz, który mimo ciągłych wyjazdów ze swoim kajakiem i plecakiem pełnym książek jest nadal z nami. Teraz wychowujemy swoich następców. Młodych Ambasadorów Tolerancji. To ludzie pozytywnie nastawieni do działań na rzecz upamiętniania przeszłości.

Pełnię funkcję dyrektora Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Nowym Sączu i prezesa Stowarzyszenia Profesjonalnego Samorządu. Przez wiele lat zajmowałem się wolontariatem, teraz skupiam uwagę na wychowaniu synów, którzy są dla mnie największym skarbem. Wspólnie z przyjaciółmi staramy się przybliżyć mieszkańcom miasta historię ludzi, którzy kiedyś współtworzyli jego dzieje. Nasze działania koncentrują się na edukacji.

Oprowadzamy uczniów po mieście ścieżkami dawnej społeczności żydowskiej, po cmentarzu, miejscach związanych z ich życiem, a później Zagładą. Opowiadamy o ich historii, kulturze, obyczajach, o współczesnych relacjach. Organizujemy konferencje tematyczne np. w rocznicę Akcji Reinhardt, śmierci Janusza Korczaka. W 2015 r. zrealizowany został program „Sądecki sztetl – Młodzi Ambasadorzy Tolerancji”. Jego celem było przygotowanie młodzieży z Nowego Sącza i okolic do samodzielnego działania przeciwko stereotypom i antysemityzmowi. Ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych została wybrana grupa 20 młodych ludzi, która wzięła udział w specjalistycznym i niezwykle ciekawym szkoleniu z zakresu historii Żydów, ze szczególnym uwzględnieniem dawnych żydowskich mieszkańców Sądecczyzny. Obecnie młodzi ludzie są przygotowani do samodzielnego oprowadzania i opowiadania o historii miasta. Od kilku lat staramy się upamiętniać dni ważne dla historii sądeckich Żydów. Na dzień likwidacji getta sądeckiego organizujemy uroczystości, na które przyjeżdżają żyjący jeszcze świadkowie.

Prowadzimy również badania naukowe nad historią Żydów w Nowym Sączu i okolicach. Działamy z myślą o następnych pokoleniach. Chcemy przybliżyć to, o czym nie zawsze mówią nauczyciele w szkołach i wychować swoich następców.

O naszych przedsięwzięciach można przeczytać na stronach internetowych biblioteki pedagogicznej oraz fundacji Nomina Rosae w zakładce Sądecki Sztetl.

Działania

Artur Franczak

Nowy Sącz

kontakt: artur.franczak@liderzydialogu.pl