Ireneusz Socha

Dębica

Ireneusz Socha - Lider Dialogu w Dębicy

O tym, że taka książka, jak „Sefer Dembitz”, istnieje, dowiedziałem się w roku 1999, przeczesując zasoby internetu w poszukiwaniu materiałów na temat historii gminy żydowskiej w Dębicy. JewishGen – amerykańska organizacja genealogiczna non-profit, filia nowojorskiego Museum of Jewish Heritage – A Living Memorial to the Holocaust – opublikowała wówczas na swoich stronach internetowych kilka rozdziałów „Sefer Dembitz” przetłumaczonych z języka hebrajskiego na angielski. Były to teksty w polskiej historiografii nieznane i niezwykłe – ich lektura wciągnęła mnie bez reszty. Postanowiłem, że przetłumaczę tę książkę na język polski, gdyż wówczas żaden z historyków nie zajmował się zachowaniem i popularyzacją pamięci o dębickich Żydach. W tym celu skontaktowałem się z Joyce Field – ówczesną koordynatorką „Yizkor Books Project”. Jest to przedsięwzięcie poświęcone przetłumaczeniu „ksiąg pamięci” gmin żydowskich z terenu Europy Środkowej na język angielski i języki narodowe oraz opublikowaniu ich w internecie z dostępem publicznym. Pracę nad przekładem rozpocząłem w 2004 r. Wówczas powstały polskie wersje dwóch tekstów: „The City and its rabbis” („Dębiccy rabini”) oraz „The Baking of Matza Shmura” („Pieczenie strzeżonej macy”).

W miarę jak pojawiały się kolejne rozdziały w języku angielskim, kontynuowałem pracę nad przekładem. Tłumaczyłem w wolnych chwilach, dlatego trwało to bardzo długo, ale dokończyłem dzieła. W ostatnich latach dopingowała mnie Aviva Weintraub – obecna koordynatorka projektu tłumaczenia ksiąg pamięci – która poprosiła mnie również o napisanie wstępu do angielskiego wydania „Sefer Dembitz”.