Wacław Wierzbieniec

W 2014 r. Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu odbyły się w Rzeszowie, Jarosławiu i Lubaczowie. Przedsięwzięcie rozpoczęło się w piątek 24 stycznia otwarciem wystawy pt. „Powrót chasydów” autorstwa Zbigniewa Józefa Tobiasiewicza i Katarzyny Dudek w jarosławskiej synagodze (obecnym Zespole Szkół Plastycznych). Goście obchodów spotkali się z burmistrzem Jarosławia Andrzejem Wyczawskim w sali narad Urzędu Miasta, a wieczorem w synagodze rozpoczął się szabat. Był to pierwszy po Holokauście szabat jarosławski z udziałem rabina Icchaka Horowitza z Krakowa, zaproszonych gości, ocalonych z Holokaustu oraz grupy młodzieży z Niemiec. Drugiego dnia obchodów odbyło się między innymi spotkanie ocalonej z Holokaustu Luci Retman z Izraela z mieszkańcami Jarosławia oraz otwarcie w Opactwie Jarosławskim wystawy „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” (IPN Odział Rzeszów). Uczczono pamięć Żydów jarosławskich przy pamiątkowej tablicy na synagodze, a wieczorem odbył się koncert rabina Icchaka Horowitza wraz z zespołem. W niedzielę w Jarosławskim Opactwie odprawiono nabożeństwo w intencji ofiar Holokaustu z Podkarpacia z udziałem biskupa pomocniczego Archidiecezji Przemyskiej, ks. dr. Stanisława Jamrozka. Podczas nabożeństwa odczytano listę ofiar prześladowań i Zagłady zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz Żydów, którzy ponieśli śmierć wraz z nimi. Wspólną modlitwą i zapaleniem zniczy uczczono pamięć ofiar Holokaustu z Jarosławia i okolic w symbolicznym miejscu kaźni przy murach Jarosławskiego Opactwa.

Uroczystości rzeszowskie poprzedził koncert muzyki Władysława Szpilmana pt. „Tych lat nie odda nikt” w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie, w którym udział wzięli jego żona oraz syn dr Andrzej Szpilman. W uroczystości uczczenia ofiar Holokaustu na cmentarzu żydowskim w Rzeszowie 27 stycznia 2014 r. uczestniczył rabin Szalom Ber Stambler. Obecny był także dynowski rabin Benjamin Pinchas Pump. Ponadto przedstawiciele instytucji współorganizujących obchody, goście z Izraela: Lucia Retman i Roman Kessler, a także Judith Elkin z Miami w USA, przedstawiciele Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie i Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Na Uniwersytecie Rzeszowskim odbyła się dyskusja panelowa „Problemy zagłady Żydów w ekspozycjach muzeów polskich, izraelskich i amerykańskich” z udziałem zaproszonych gości: mgr Justyny Majewskiej z Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie oraz mgr Ewy Koper, reprezentującej Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu. Spotkanie zakończyło otwarcie wystawy pamiątek po Żydach kolbuszowskich ze zbiorów rodziny Wesołowskich z Kolbuszowej oraz poczęstunek w symbolicznej „Karczmie u Jankiela” w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Kulminacyjnym elementem VI Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu było nabożeństwo Słowa Bożego nawiązujące do Dnia Judaizmu w Kościele Katolickim w Polsce, połączone z odczytaniem nazwisk Polaków z Rzeszowszczyzny zamordowanych za pomoc niesioną Żydom oraz Żydów, którzy ponieśli śmierć wraz z nimi.