„Ludzie nie liczby” to wyjątkowy projekt Lidera Dialogu Dariusza Popieli, w ramach którego upamiętnia on żydowskie społeczności swojego rodzinnego regionu. 3 listopada 2019 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika przywracającego pamięć o 1700 żydowskich mieszkańcach Grybowa i okolic, którzy zostali najpierw umieszczeni w grybowskim getcie, a później przetransportowani do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zginęli w komorach gazowych. Zgodnie z nazwą projektu, imię i nazwisko każdej z tych osób zostało umieszczone na grybowskim pomniku, który stanął na terenie miejscowego cmentarza żydowskiego – wyremontowanego najpierw przez Dariusza i jego zespół. Zgromadzenie tych wszystkich nazwisk wymagało od nich wielu godzin spędzonych na poszukiwaniach w archiwach. Mając jednak świadomość, że pomnik jest dopiero pierwszym krokiem na drodze odzyskiwania pamięci o żydowskim Grybowie, zespół planuje stworzenie pomocy dydaktycznych do nauczania o Zagładzie na lekcjach historii i języka polskiego w lokalnych szkołach. Dzięki nim uczniowie i uczennice poznają nie tylko tragiczny koniec żydowskiej społeczności, ale także jej bogatą historię i kwitnące przedwojenne życie. Włączenie szkół w projekt to także sposób na zainspirowanie lokalnej społeczności do zaangażowania się w opiekę nad cmentarzem i pomnikiem.

„Moim celem oraz projektu »Ludzie nie liczby« jest dążenie do wzajemnego szacunku i zrozumienia, pojednania. Bardzo często te słowa wydawały mi się sloganami, które nic nie wnoszą. Nie wiedziałem, że kiedyś uda mi się zorganizować, by na jednej uroczystości słowo zmieniło się w czyn”, opowiada o swoim projekcie Dariusz Popiela. Wzruszyła go atmosfera panująca wśród zgromadzonych na uroczystości odsłonięcia: „Nie podzieleni, ale zjednoczeni; byliśmy razem. Ludzie pierścieniem okrążyli pomnik ramię w ramię, obok siebie bez względu na poglądy, przekonania, wyznania, mieszkańcy, przyjezdni, rabini, potomkowie, władze, politycy, ksiądz prałat, młodzież, osoby starsze, a w centrum był pomnik i tablice z 1774 ofiarami upamiętnionymi z imienia i nazwiska”.

fot. J.Szkarłat

Darczyńcy

Program finansowany przez Fundację Ledor Wador.