Klaudia Kwiecińska

Jędrzejów

Liderzy

Jako mała dziewczynka niejednokrotnie słyszałam opowieści prababci. Pojawiała się w nich wojna, przemoc, losy prostych ludzi. Oprócz tego wśród wojennych opowieści znaleźli się także Żydzi. Wówczas nie rozumiałam, kim tak naprawdę są. Słyszałam, że w czasie wojny musieli się ukrywać – u jednego, czy drugiego sąsiada. Nie wydawało mi się to niczym niezwykłym – sądziłam, że skoro była wojna, to zapewne każdy w którymś jej momencie szukał schronienia. Dopiero z czasem, gdy zaczęłam dorastać, czytać książki i oglądać filmy na ten temat, zrozumiałam, że historia polsko-żydowska nie jest tak naprawdę jednoznaczna. Gdy czytałam historię mojego rodzinnego miasta, nie trudno było mi zauważyć, jak często wspominana jest w niej obecność Żydów. Pomimo tego nie zauważyłam, aby na terenie miasta znajdowało się cokolwiek, co byłoby pamiątką po tych mieszkańcach. Dziś wiem, w których z nadal stojących domów mieszkali, czy na której ulicy stłoczeni byli w getcie. Któregoś dnia znajoma pokazała mi cmentarz żydowski, o którego dokładnej lokalizacji mieli pojęcie praktycznie wyłącznie ludzie mieszkający w jego okolicy. Wtedy jednak nadal byłam nastolatką, która jedynie interesowała się żydowską kulturą.

To, że należy wypełnić jakąś pustkę zrozumiałam po pójściu na studia. W 2015 roku, gdy odwiedzałam groby bliskich w czasie dnia Wszystkich Świętych, zaproponowałam mojej rodzinie, abyśmy przy okazji ponownie poszukali ukrytego za domami i polami żydowskiego cmentarza. Naszym oczom ukazała się rdzewiejąca tablica informacyjna i kilka fragmentów nagrobków, ale przede wszystkim śmieci i chaszcze. Zrobiłam kilka zdjęć. Wiedziałam, że ludzie w moim mieście nie wiedzą, gdzie cmentarz jest zlokalizowany. Większość z nich nie miała nawet pojęcia, że w ogóle takowy znajduje się na terenie miasteczka. Po założeniu fanpage’a, którego zadaniem było upamiętnianie tego miejsca, odezwało się do mnie kilka osób. Pojawiały się prośby o wyjaśnienie drogi prowadzącej na miejsce spoczynku, pytania o historię miejsca, przysłanie dodatkowych zdjęć.

W międzyczasie dołączyłam do grupy wolontariuszy The Machers z Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie. Przypadkowo wspomniałam o sytuacji jędrzejowskiego cmentarza. Po niespełna roku od założenia fanpage’a z ich pomocą przeprowadziłam projekt renowacji. Zaczęłam także prowadzić zajęcia edukacyjne w liceum, do którego przed laty uczęszczałam. Wspólnie rozpoczęliśmy przygotowania do organizacji Tygodnia Tolerancji i Wielokulturowości w Jędrzejowie.

Na co dzień jestem studentką w Instytucie Judaistyki, a w wolnych chwilach, gdy tylko pozwala na to czas i fundusze, podróżuję i chodzę na koncerty.

Od 2016 roku organizuję akcje sprzątania cmentarza żydowskiego w Jędrzejowie. Oprócz tego podejmuję działania edukacyjne wśród lokalnej społeczności. Organizuję warsztaty języka hebrajskiego i prowadzę wykłady o kulturze żydowskiej. Od 2016 roku, jako przewodnicząca Koła Naukowego Studentów Instytutu Judaistyki, współorganizuję wydarzenia podkreślające wspólną historię polsko-żydowską na terenie uczelni. Wśród nich znalazły się między innymi: spotkanie świąteczno-chanukowe z pracownikami i studentami IJ oraz III Krakowska Konferencja Judaistyczna, której temat przewodni stanowili Żydzi polscy.

Od kiedy zaczęłam zajmować się żydowskim cmentarzem zauważyłam, że wśród lokalnej społeczności wzrasta zainteresowanie tą tematyką. Ludzie chcą rozmawiać, a przede wszystkim chcą działać. W inicjatywy włącza się zarówno Urząd Miejski i lokalne muzeum, jak i przeciętni mieszkańcy. Dla miasta tak małego jak Jędrzejów akcje podtrzymujące pamięć po społeczności, której już nie ma, są niezwykle istotne – pozwalają jednoczyć się tym, którzy obecnie w nim mieszkają.

Działania

Sprzątanie cmentarza żydowskiego w Jędrzejowie

Warsztaty języka hebrajskiego i wykłady o kulturze żydowskiej

Tydzień Tolerancji i Wielokulturowości w Jędrzejowie

Klaudia Kwiecińska

Jędrzejów

kontakt:
klaudia.kwiecinska@liderzydialogu.pl