Ważne pytania,

Warsztaty „Trudne pytania w dialogu polsko-żydowskim” były kilkugodzinnymi spotkaniami, które miały na celu uwrażliwienie na kwestie stosunków polsko-żydowskich i pokazanie, jak różnie można interpretować wydarzenia historyczne. Opierały się na książce o tym samym tytule, którą w 2006 r. Forum Dialogu wydało we współpracy z American Jewish Committee. Dlaczego w Polsce widać antysemickie napisy na murach? Czy krytykowanie Izraela to antysemityzm? Jak zachowywali się Polacy wobec Żydów w czasie Holokaustu? Polscy licealiści zastanawiali się nad tym podczas warsztatów, przez aktywny udział w specjalnie przygotowanych ćwiczeniach i zadaniach. Warsztaty prowadzili doświadczeni trenerzy Forum, kładąc nacisk na samodzielność pracy uczniów. Prowadzący zadawali pytania, ale nie narzucali odpowiedzi.

Podczas warsztatów licealiści odgrywali np. spotkanie Polaka z Żydem, który wyjechał z Polski tuż po wojnie i po raz pierwszy zjawił się tu dopiero w latach dziewięćdziesiątych. Wcielając się w obie role, mogli zrozumieć odczucia człowieka, który emigruje, zostawiając za sobą zgliszcza. Kiedy przyjeżdża, widzi antysemickie napisy. Co wtedy czuje? Jak Polacy powinni się zachować wobec antysemityzmu i jak go zwalczać? W czasie zajęć młodzież czytała także fragmenty książki przygotowanej przez Forum Dialogu oraz American Jewish Committee „Trudne pytania w dialogu polsko-żydowskim.” Liceom proponowaliśmy cztery rodzaje zajęć:

„Antysemickie napisy”
Zajęcia zwracały uwagę uczniów na „chorobę murów” oraz inne przejawy antysemityzmu i rasizmu i zachęcały do aktywnego przeciwstawiania się wszelkiej dyskryminacji w swoim otoczeniu. Dzięki specjalnie zaprojektowanym ćwiczeniom uczniowie mieli możliwość wejścia w rolę „Innego”, co pozwalało im na spojrzenie na rzeczywistość z punktu widzenia osoby, przeciw której skierowane są antysemickie napisy i rysunki na murach miast i miasteczek.

Przyczyniało się to do rozwijania wrażliwości, empatii, ułatwiało także uświadomienie sobie własnych uprzedzeń.

„Czy bezpiecznie jest być Żydem w Polsce?”
Zajęcia dotyczyły problemu antysemityzmu i nietolerancji wobec współobywateli. Uczniowie czytali teksty poświęcone temu, jak czują się Żydzi dziś zamieszkujący Polskę i dyskutowali na temat problemu bezpieczeństwa, starając się wczuć w rolę członków mniejszości narodowych i religijnych. Istotną częścią zajęć była inscenizacja debaty, w której uczniowie mieli możliwość poznania różnych poglądów na temat tego, czy współczesna Polska jest dla Żydów krajem bezpiecznym, czy nie.

„Co by było gdyby…”
Podczas tego warsztatu uczniowie mieli możliwość poszerzenia wiedzy na temat zagłady Żydów oraz społecznych i politycznych przyczyn ludobójstwa. Szczególny nacisk położony był na pracę uczniów z tekstem i samodzielną refleksję nad możliwością zmiany biegu dziejów na skutek przyjęcia przez jednostki i grupy społeczne określonych postaw i zachowań. Materiały dydaktyczne miały atrakcyjną formę, zachęcały do zaangażowania się w zajęcia.

„Krytyka Izraela a antysemityzm”
Ten warsztat zwracał uwagę uczniów na tzw. nowy antysemityzm, maskowany nierzadko jako krytyka polityki Izraela; uświadamiał także trwałość stereotypów i ich podobieństwo w różnych epokach. Uczniowie mieli możliwość zdobycia narzędzi pozwalających na rozgraniczenie zachowań i wypowiedzi antysemickich od uprawnionej krytyki państwa Izrael i jego polityki. Zdobywali także podstawową wiedzę na temat konfliktu bliskowschodniego.