Przemystka

Podczas podsumowania kolejnej edycji projektu w obecności ponad 1200 gości, w tym m.in. Prezydenta miasta Warszawy Rafała Trzaskowskiego, Wicemarszałka Senatu Bogdana Borusewicza, Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha, Ambasador Izraela w Polsce Anny Azari i Przewodniczącego Rady Fundacji Forum Dialogu Henryka Wujca, uczniowie z Przemystki otrzymali I nagrodę w kategorii „Wpływ na społeczność lokalną”.

Jury konkursowe zwróciło uwagę na zaangażowanie i poświęcenie włożone w działania. Poza zorganizowaniem finalnej wycieczki śladami dawnej społeczności żydowskiej dla słuchaczy z Uniwersytetu III Wieku, grupa uczniów zrealizowała liczne inne wydarzenia, które wykraczają poza założenia Szkoły Dialogu. Między innymi licealiści spotkali się z ze swoimi rówieśnikami oraz dziećmi ze szkoły podstawowej i gimnazjalnej oraz przedszkola, by opowiedzieć im o świętach i tradycjach żydowskich. Nie były to sztampowe lekcje. Dzieci nauczyły się grać w drejdla i własnoręcznie stworzyły maski na święto Purim. Społeczność Radziejowa i Przemystki miała także okazję wziąć udział w turnieju siatkówki, który upamiętniał lokalną żydowską drużynę MAKABI powstałą w 1930 roku.

Fot. Karolina Jastrzębska-Mitzner, Stanisław Niemojewski

Osoby ceniące sobie kulinaria mogły zaś spróbować żydowskich potraw podczas poczęstunku w ramach akcji pt. „Wiem co jem”, kiedy uczniowie rozdawali przechodniom macę i ciasteczka – tzw. uszy Hamana.

Dzięki tym działaniom radziejowianie dowiedzieli się, że ich miejscowość była jednym z pierwszych miast na Kujawach, w którym zamieszali Żydzi. Z 1432 roku pochodzą pierwsze wzmianki o ich obecności. Radziejowscy Żydzi utrzymywali się głównie z handlu. W 1919 roku wszystkie 12 sklepów, które istniały w mieście, prowadziły żydowskie rodziny. Tuż przed wybuchem wojny Żydzi stanowili 20% całej populacji miasta. Niestety, żydowską kartę w historii Radziejowa zakończyła masowa eksterminacja rozpoczęta w marcu 1942 roku.

W ramach projektu Szkoły Dialogu z jednej strony uczestnicy pogłębiali swoją wiedzę o lokalnej żydowskiej historii i dekonstruowali stereotypy dzięki pomocy trenerów Forum Dialogu, a z drugiej uczyli o tym dalej swoich rówieśników i sąsiadów.

Rezultatem tej pedagogiki była chęć młodych ludzi do wzięcia sprawy we własne ręce. Według uczestników poczucie sprawczości było kluczem do ich sukcesu.

Projekt nie miałby, jednakże szansy realizacji, gdyby młodzież nie zaangażowała lokalnych partnerów. Między innymi była to dyrekcja wraz z kadrą nauczycielską ze szkoły ZSRCKU w Przemystce, właściciele Izby Regionalnej w Radziejowie, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Franciszka Becińskiego oraz Burmistrz Miasta Radziejów Sławomir Bykowski. Nagrody ufundowali prywatni sponsorzy: restauracja „Gęsia Nóżka”, firma „Presmet”, ZPS „AS” A. i S. Wiśniewscy, Drukarnia Piotrków Kujawski.

Kolejnym sukcesem uczniów jest to, że projekt nie zakończył się wcale. Grupa realizuje kolejne działania. Historia, którą opowiedzieli zyskała na znaczeniu i nadal żyje wśród mieszkańców Radziejowa oraz okolic.

Projekt sfinansowany ze środków Friends of the Forum, Conference on Jewish Material Claims Against Germany oraz darowizn od osób prywatnych i instytucji wspierających Forum Dialogu w Polsce i za granicą.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.