Trzebinia

Zespół Szkół Techniczno-Usługowych

Trzebinia to około 20-tysięczne miasto w Małopolsce. Pierwsi Żydzi osiedlili się tutaj w XVI wieku, a w 1731r. otrzymali prawo swobodnego handlu. Od lat 70. XIXw. zasiadali w radzie miejskiej, do początku dwudziestolecia międzywojennego burmistrzami Trzebini byli prawie wyłącznie Żydzi. Trwający od międzywojnia okres rozwoju kulturalno-duchowego przerwał wybuch II wojny światowej. W mieście powstały obozy jenieckie i obozy pracy (m.in. tzw. „gumownia”, gdzie szyto mundury) i podobóz podległy Auschwitz-Birkenau. Przez całą okupację naziści dokonywali egzekucji ludności żydowskiej i wywózek do getta w Chrzanowie. Wojnę przetrwał budynek synagogi kupieckiej, choć zdewastowany – używany przez nazistów jako stolarnia. Cmentarz, na którym ocalało 248 nagrobków oraz ohel skrywający szczątki cadyków, odnowiono w latach 80. W Trzebini znajdują się trzy tablice pamięci: pierwsza upamiętniająca Ofiary Holocaustu postawiona w 1990r. na terenie cmentarza i dwie poświęcone społeczności żydowskiej i Polakom ratującym Żydów odsłonięte w 2016r. w dawnej synagodze i w kościele.

W projekt Szkoły Dialogu w Trzebini zaangażowało się 20 uczniów z klas 2a, 3d i 4b Zespołu Szkół Techniczno-Usługowych. Ich plany były ambitne: zorganizowaną przez nich 27.11.2018. roku wycieczkę „Most dla przyszłości” wzbogaciła gra miejska. Poprzedziły ją staranne przygotowania. Uczestnicy projektu wzięli udział w szeregu warsztatów i spotkań m.in. w siedzibie lokalnego PTTK, Muzeum Urbańczyka w Chrzanowie i z opiekunem cmentarza żydowskiego. Organizowali też lekcje otwarte prezentujące nieznane fakty z żydowskiej historii w Trzebini. Przeprowadzili sondę wśród uczniów, aby poznać stan ich wiedzy dotyczącej tejże historii. Wertowali tomy w miejscowych bibliotekach, w przygotowaniach pomogli także pracownicy Urzędu Miasta i redaktorzy Tygodnika Ziemi Chrzanowskiej Przełom oraz starsi mieszkańcy Trzebini. Wydarzenie promowały plakaty i foldery reklamowe oraz artykuły w lokalnej prasie. Uczniowie stworzyli także logo projektu.

W grze terenowej wzięli udział uczniowie Szkoły Podstawowej nr 6. w Trzebini (wraz z opiekunami, wśród których obecny był przedstawiciel PTTK z Chrzanowa). Razem 60 osób w pięciu zespołach zmagało się z różnorodnymi zadaniami: były wśród nich rebusy i zagadki, puzzle, gry logiczne i manualne. Każda z drużyn otrzymała własną mapkę z trasą. Jednak „Most dla przyszłości” nie miał być tylko zabawą, wszystkie zadania były ściśle związane z kulturą i historią żydowską, a w każdym odwiedzanym punkcie czekał przewodnik, który opowiadał o nim i prezentował pamiątkowe zdjęcia. Na trasie wycieczki znalazły się m.in. synagoga Kupiecka i synagoga Szul, zakład pracy przymusowej „gumownia”, cmentarz żydowski, Cheder oraz teren dawnego getta.

Na zakończenie wręczono symboliczną nagrodę (statuetka w kształcie diamentu) i dyplom dla szkoły, z której pochodzili uczestnicy gry miejskiej.
Uczniowie „Szkoły Dialogu” z Trzebini nie poprzestali tylko na zorganizowaniu wycieczki: planowali jej powtórkę wiosną, dalsze warsztaty i wystawy. Stworzyli też utwór muzyczny wraz z teledyskiem oraz dwa filmy: „Most do przyszłości” i dokumentacja wycieczki. Wystąpili z wnioskiem do burmistrza miasta o upamiętnienie tablicami miejsc związanych z tragicznymi dla społeczności żydowskiej wydarzeniami (np. tzw. obozu „za torami”). Chcą dalej walczyć o pamięć dla swoich żydowskich braci.

TELEDYSK: dostępny tutaj.

Fot. Agnieszka Gwiazdowicz, Małgorzata Kruszewska

Trzebinia


Szkoła: Zespół Szkół Techniczno-Usługowych
Uczniowie: uczniowie z klas IVb, IIId i IIa
Nauczycielka: Monika Kasprzyk-Jedynak
Trenerki: Agnieszka Gwiazdowicz, Małgorzata Kruszewska

Darczyńcy

Projekt sfinansowany ze środków Friends of the Forum, Conference on Jewish Material Claims Against Germany oraz darowizn od osób prywatnych i instytucji wspierających Forum Dialogu w Polsce i za granicą.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

logo 2