| 2014 |
Warszawa
Gimnazjum Nr 22 z Oddziałami Integracyjnymi im. gen. Piotra Szembeka
| 2014 |
Mało kto dzisiaj wie, że na warszawskim Grochowie znajdował się kiedyś kibuc. W roku 1919 grupa młodych syjonistów, związana z He-Chalucu otrzymała od warszawskiej gminy żydowskiej zgodę na zagospodarowanie fragmentu grochowskiej działki. Założona w tym miejscu ferma rolna, miała przygotować młodych Żydów do wyjazdu do Palestyny. Pochodzący w większości z inteligenckich rodzin Żydzi, uczyli się przygotowywać ziemię pod uprawę, sadzić warzywa i owoce. Hodowali krowy, kury i króliki, sadzili pszenicę i owies. Poza tym poznawali podstawy hebrajskiego i zdobywali wiedzę na temat Palestyny. Na samym początku pracowały tam jedynie cztery osoby, ale w roku 1921 drewniane domy kibucu zamieszkiwało już 35 osób (wśród których były 4 kobiety).
Pierwszy budynek murowany został zbudowany przy ulicy Witolińskiej 43 w roku 1928, dzięki pomocy finansowej Hersza Doktorowicza, znanego żydowskiego filantropa. Wraz z kryzysem ekonomicznym lat trzydziestych, do kibucu zaczęło zjeżdżać coraz więcej Żydów, a ponieważ coraz mniej wyjeżdżało do Palestyny i kibuc się przepełniał, utworzono kilka regionalnych oddziałów kibucu, m.in. w Wołominie, Makowie Mazowieckim, Żyrardowie i Pruszkowie i Ciechanowie. Ostatni emigranci wyjechali z kibucu w roku 1940, czyli praktycznie w ostatnim momencie. Miejsce przestało funkcjonować w roku 1942.
W czasie warsztatów prowadzonych w Gimnazjum nr 22 znajdującym się zaledwie kilkanaście minut spacerem od Witolińskiej, czyli terenu niegdysiejszego kibucu, uczniowie zgłębiali tę zapomnianą historię. Dzięki Karolinie Kochanowskiej i Małgosi Kruszewskiej, trenerkom Forum Dialogu, uczniowie i uczennice mogli dowiedzieć się, jak wyglądał kiedyś żydowski Grochów i jak wyglądało życie w grochowskim kibucu. Poprzez spacery i warsztaty, młodzież poznawała zarówno historię Żydów w Polsce, jak również swoją własną historię lokalną. Podczas wycieczki po terenie niegdysiejszego getta, uczniowie słuchali zupełnie nieznanej sobie wcześniej opowieści. W czasie swojej wizyty w Żydowskim Instytucie Historycznym oglądali pozostałości po stojącej tam kiedyś Wielkiej Synagodze. Zastanawiali się jak mogła kiedyś wyglądać i dopytywali się, jak została zburzona. Spacerem poprowadzonym przez trenerki, grupa poszła też na żydowski cmentarz na Okopowej, gdzie jedna z uczennic odkryła grób z nazwiskiem swojej własnej rodziny. Oglądając nakręcony przed wojną na Grochowie film pt. „Błazen purymowy”, próbowali odtworzyć układ żydowskiego życia na Grochowie. W trakcie wielu dyskusji uczniowie spierali się, jak najlepiej upamiętniać zmarłych Żydów i czy wycieczka do Auschwitz jest najlepszym sposobem upamiętnienia. Rozmawiali o tym, czym jest tożsamość i jak może wyglądać tożsamość współczesnych Żydów.
Jak pisała w liście po warsztatach jedna z uczestniczek: „Same warsztaty odmieniły mnie, odmieniły mój stosunek do drugiego człowieka z inną kulturą oraz pochodzeniem”.
W ramach swoich działań finałowych uczniowie biorący udział w warsztatach, przygotowali prezentację dla innych uczniów dotyczącą warsztatów Szkoły Dialogu i grochowskiego kibucu. W swojej prezentacji wykorzystali informacje znalezione w literaturze, jak również te przekazane im przez zaproszoną do szkoły Manię Cieślę ze Stowarzyszenia Szymona An-skiego.
Co więcej, uczniowie przeprowadzili również mini badania antropologiczne wśród mieszkańców tej części Grochowa, na której kiedyś znajdował się kibuc. Jak się okazało, spośród dwudziestu zaczepionych przez siebie osób tylko dwie osoby były świadome kibucowej historii tej części Pragi, a pozostali usprawiedliwiali swoją niewiedzę, mówiąc, że dopiero od niedawna są mieszkańcami tej części Warszawy.
Tak więc można powiedzieć, że uczniowie grochowskiej Szkoły Dialogu, stali się w tej dziedzinie lokalnymi specjalistami.
Szkoła:
Gimnazjum Nr 22 z Oddziałami Integracyjnymi im. gen. Piotra Szembeka
(obecnie: Szkoła Podstawowa nr 374 im. gen. Piotra Szembeka)
Trenerki:
Karolina Kochanowska i Małgorzata Kruszewska
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.