Kielce

Gimnazjum nr 16 im. Janusza Kusocińskiego

Kielce, stolica województwa świętokrzyskiego, trudne miasto. Ciąży na nim piętno pogromu kieleckiego, które przysłania bogate dziedzictwo żydowskie. Od lat działają tu różne instytucje i podejmowane są inicjatywy  zmierzające do przywrócenia pamięci kieleckich Żydów. Jest Fundacja im. Jana Karskiego, Izba Pamięci przy ul. Planty, Muzeum Dialogu Kultur i Muzeum Historii Kielc,  w którym część wystawy poświęcona jest Żydom. Jest pomnik ofiar pogromu na ul. Piotrkowskiej, ławeczka Karskiego, Menora Pamięci. Jest tablica upamiętniająca pogrom kielecki, obelisk ku pamięci Żydów z kieleckiego getta, tablica poświęcona pamięci Mojżesza Pelca. Świadomość pogromu jest więc w mieście zauważalna. A co wiedzą o kieleckich Żydach gimnazjaliści? Czy wiedzą tylko tyle, że 42 z nich Polacy zamordowali po wojnie?

Podczas warsztatów Szkoły Dialogu trenerzy Forum Dialogu mówią o wcześniejszej historii żydowskiej w Kielcach. O tym, że Żydzi mieszkali tu od XIX w., byli właścicielami wielu zakładów i fabryk.  W 1917 r. stanowili 30 proc. Rady Miasta i tyle samo procent mieszkańców w roku 1939. Budynek synagogi z 1897 r. stoi wciąż przy ul. Warszawskiej – obecnie mieści się tam Archiwum Państwowe. Na tej samej ulicy w kamienicy pod numerem 18–20 działał dawniej szpital żydowski. Do dziś zachowały się malowidła ścienne w dawnym domu modlitwy Herszla Zagajskiego. Jest budynek dawnego Żydowskiego Gimnazjum Męskiego i Gimnazjum Żeńskiego Stefanii i Władysława Zimnowodów. Jest Szkoła Róży Minc. Dawne kino „Phenomen” i dawne kino „Palace”, a także większość kamienic, niegdyś żydowskich, przy ul. Sienkiewicza, Paderewskiego, pl. Wolności, Orlej, Koziej, Wesołej, Niecałej i Hipotecznej.

Uczniowie bardzo szybko uzupełniają swoją wiedzę na temat życia żydowskiego przed wojną. Pomaga im w tym eksplorowanie zbiorów Muzeum Historii Kielc. Mogą tam o wszystko dopytać p. Leszek Dziedzica, pracownika Działu Edukacji i Promocji. „Myślę, że takie warsztaty są bardzo pomocne, zmieniają nasz pogląd na inną kulturę i religię, pomagają nam ją zrozumieć. Pokazują, że wszyscy są równi i że inna wiara wcale nie wyklucza przyjaźni i zrozumienia” – mówi jeden z uczestników warsztatów. Myślę, że te zajęcia otworzyły mi oczy na to, że każdy z nas jest inny, ale wszyscy jesteśmy równi względem siebie; że rasa, religia czy narodowość nie gra roli – dopowiada inny uczeń.

Uczniowie z Kielc muszą poradzić sobie teraz z samodzielną częścią projektu, jaką jest przygotowanie wycieczki.

Zadania nie ułatwia im fakt, że praca nad projektem przypada na czas egzaminów końcowych oraz że ich 200-tysieczne miasto jest bardzo rozległe i wręcz niemożliwe  wydaje się szczegółowe przemieszczenie go w poszukiwaniu wszystkich pamiątek po żydowskich mieszkańcach. Grupa uczniów szczególnie zaangażowanych w projekt, organizuje więc kameralny spacer po Muzeum Historii Kielc i najbliższej okolicy. W salach muzealnych młodzi przewodnicy zapoznają gości z podstawami judaizmu, a następnie – korzystając z wystawy,  na której znaleźć można wiele pamiątek po kieleckiej społeczności żydowskiej, przybliżają, jak wyglądało życie codzienne Żydów w Kielcach. Mówią o getcie i pogromie z 1946 r. I jeśli choć jedna osoba, jak Laura, może powiedzieć po wycieczce: „Dzięki projektowi inaczej spojrzałam na świat. Stałam się bardziej tolerancyjna”, to uczniowski projekt można uznać za sukces.

Myślę, że takie warsztaty są bardzo pomocne, zmieniają nasz pogląd na inną kulturę i religię, pomagają nam ją zrozumieć. Pokazują, że wszyscy są równi i że inna wiara wcale nie wyklucza przyjaźni i zrozumienia.

Uczestnik warsztatów

Myślę, że te zajęcia otworzyły mi oczy na to, że każdy z nas jest inny, ale wszyscy jesteśmy równi względem siebie – że rasa, religia czy narodowość nie gra roli.

Uczestniczka warsztatów

Dzięki projektowi inaczej spojrzałam na świat. Stałam się bardziej tolerancyjna.

Laura, uczestniczka warsztatów

Kielce

Szkoła:
Gimnazjum nr 16 im. Janusza Kusocińskiego
Uczniowie:
II klasa
Nauczyciel:
Grzegorz Liebrecht
Ekspert:
Leszek Dziedzic
Trenerzy:
Anna Desponds, Szymon Gotowski

Więcej informacji o Kielcach znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Darczyńcy

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

logo 2

Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.

Obywatele

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.

FOF właściwe