Ulanów

Ulanów był bowiem stolicą polskiego flisactwa, „małym Gdańskiem” – jak go nazwano z powodu ruchliwości w ulanowskim porcie. Flisacy spławiali do Gdańska przede wszystkim drzewo, które tam sprzedawano polskim i zagranicznym kupcom. W czasie wojny, pod koniec 1940 r., Niemcy spalili ulanowską synagogę – dziś na jej miejscu stoi szkoła. W latach 1940–1942 do Ulanowa spędzano Żydów z okolicznych miejscowości – Rudnika, Niska i Rozwadowa. W październiku 1942 r. wywieziono ich do obozów zagłady, większość trafiła do obozu zagłady w Treblince. Wśród materialnych śladów, które ocalały po społeczności żydowskiej, znajduje się cmentarz żydowski. Zachowało się na nim około 150 macew. Przetrwał także budynek mykwy, na jej miejscu znajduje się obecnie muzeum.

Uczniowie z Ulanowa podczas warsztatów Szkoły Dialogu z ogromną pasją odkrywali ślady istnienia społeczności żydowskiej – wertowali przedwojenne spisy uczniów odnalezione w szkolnym archiwum, oglądali historyczne fotografie, szukali na budynkach pozostałości po mezuzach. W czasie spotkań z trenerkami z zainteresowaniem spacerowali po kirkucie, a w szkole przyswajali sobie najważniejsze pojęcia dotyczące historii i kultury Żydów. „Zajęcia te poszerzyły moją wiedzę. Poznałem wiele różnych nieznanych mi wcześniej słów, m.in. jarmułka, mezuza, mykwa” – wspomina warsztaty Dawid, jeden z gimnazjalistów. Duże wrażenie wywarło na uczniach spotkanie z p. Januszem Dąbkiem – pracownikiem Urzędu Gminy, który opowiadał o swojej kolekcji judaików i pokazywał oryginalne dokumenty i listy pisane w jidysz.
Szukając informacji potrzebnych do przygotowania wycieczki „Śladami ulanowskich Żydów”, uczniowie korzystali ze stron internetowych i szkolnego archiwum, a także rozmawiali z rodzicami i dziadkami.

Na początku czerwca, na przygotowaną przez siebie wycieczkę zaprosili przedstawicieli lokalnych władz, pracownika archiwum i dyrektora miejscowego muzeum oraz dziennikarzy. Na trasie spaceru znalazły się kirkut, miejsce po synagodze, budynek dawnej mykwy oraz uliczki, które przed wojną zamieszkiwali Żydzi. Gimnazjaliści opowiadali o symbolice macew, dziejach ulanowskich Żydów i ich związku z historią flisactwa. Dorośli uczestnicy spaceru także dzielili się wiedzą, dopełniając swoimi wspomnieniami wypowiedzi uczniów. W lokalnym muzeum uczestnicy wycieczki obejrzeli kolekcję judaików. W ramach sprawozdania uczniowie przygotowali filmik, w którym znalazły się nagrania z wycieczki.

Program Szkoła Dialogu w Ulanowie został zrealizowany dzięki wsparciu CHERYL FISHBEIN.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.