| 2011 |
Piaseczno
Liceum im. I Dywizji Kościuszkowskiej
Liceum im. I Dywizji Kościuszkowskiej
| 2011 |
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2011
Żydowska herbaciarnia przy rynku, otwarta długo w nocy. Handlarze przyjeżdżali do Piaseczna, szli na herbatę, na piwo, na kolację, długo tu zostawali. Dopiero nad ranem ruszali w dalszą drogę do Warszawy. Po lewej od herbaciarni mieszkał krawiec Joel Perelman. We wtorek i piątek wychodził na rynek ze swoimi towarami, jak inni krawcy, szewcy i handlarze. Choć nie wszyscy. Bo krawiec Meppen szył na miarę. Bardzo dobrze szył, elegancko, choć drogo. Na targach zawsze było gwarno i tłoczno, ale można było kupić tanio wiele rzeczy. I był wybór. Niedaleko, przy ulicy Kościuszki, na rogu, stał drewniany dom z balkonem. To cheder – szkoła żydowska. Też na Kościuszki – cukiernia Lursa, gdzie sprzedawano lody, ciastka, chałwa i zagraniczne czekoladki. Tam gdzie teraz jest budynek Urzędu Miejskiego, był dom modlitwy. Gdzie Urząd Skarbowy – piekarnia Hersza Wulfa. A na ulicy Zgody bóżnica – stary budynek, stylowo budowany, z półkolami. Poza tym wytwórnie lemoniady i wody gazowanej, zakłady rzemieślnicze, sklepiki.
Tak wyglądało żydowskie życie w Piasecznie kilkadziesiąt lat temu. W 1921 roku społeczność żydowska stanowiła 40% mieszkańców miasteczka. Po wybuchu wojny w 1940 roku Niemcy utworzyli w Piasecznie getto, które zlikwidowano już po dwóch miesiącach jego istnienia. Od stycznia 1941 roku kolejne grupy Żydów z piaseczyńskiego getta były przesiedlane do Warszawy. Dziś pozostały po tych czasach jedynie częściowo zachowany cmentarz przy ulicy Tuwima, kilka pożydowskich kamienic w okolicach rynku oraz budynki dawnych domów modlitwy i mykwy.
W piaseczyńskim liceum, w ramach projektu Szkoła Dialogu uczniowie uczą się o kulturze i historii polskich Żydów, a także o tym, jak wygląda współczesne państwo Izrael. Z zaciekawieniem odkrywają żydowską historię swego miasta. Interesują ich żydowskie święta, pytają o zasady koszerności i funkcjonowanie synagogi.
Jednak największe zaangażowanie wykazują, gdy mają stworzyć własny projekt – wycieczkę śladami piaseczyńskich Żydów. Zapraszają na nią kolegów i koleżanki z młodszej klasy swojego liceum. Własne przedsięwzięcie, jak przystało na klasę o profilu medialnym, chcą udokumentować fotograficznie i filmowo. Trzeba przyznać, że profesjonalnie podeszli do zadania. Postarali się, by uzyskać informacje od najstarszych mieszkańców Piaseczna – przeprowadzili z nimi rozmowy o wojnie i okupacji. Swoją wycieczkę starali się uatrakcyjnić – sprawdzili stan wiedzy młodszych kolegów na temat mieszkających niegdyś w ich mieście Żydach w formie quizu, a nagrodą były tradycyjne żydowskie wypieki.
Na początku ruszają do miejsca, gdzie kiedyś znajdowała się synagoga i mykwa.
W role przewodników wciela się dwójka uczniów: Patryk i Patrycja. Kolejnym punktem jest stary rynek i dawne żydowskie gimnazjum. Przewodnicy wytyczyli i nanieśli na współczesną mapę Piaseczna granice dawnego getta, po którym także prowadzi trasa spaceru. Wspólne oglądanie grobów na starym żydowskim cmentarzu jest ostatnim punktem wycieczki upamiętniającej piaseczyńskich Żydów. Teraz dla piaseczyńskich licealistów Żydzi to już nie całkiem obcy ludzie, ale jakby dawni sąsiedzi: krawcy Perelman i Meppen, piekarz Wulf, rabin Szapiro, cukiernik Lurs i Flint – właściciel herbaciarni. Oraz inni – zegarmistrz Zonenszajn, Cukiert i Centnerówka sprzedający tkaniny, Abram i jego żona Estera ze swoim korzennym sklepikiem i Halpern, profesor Uniwersytetu Warszawskiego ze wspaniałą biblioteką w domu na ulicy Czajewicza…
Szkoła:
Liceum im. I Dywizji Kościuszkowskiej
Wyróżnienie:
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2011
Uczniowie:
klasa II
Nauczycielka:
Justyna Całczyńska
Trenerki:
Agnieszka Witkowska, Olga Głowacka
Więcej informacji o Piasecznie znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Program Szkoła Dialogu w Piasecznie został zrealizowany dzięki wsparciu EWY i JOSEFA BLASS.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
