Anna Włodek

Co roku we wrześniu na spacery wychodzą kolejne roczniki pierwszoklasistów. Często w prowadzeniu spaceru pomagają mi starsi uczniowie i uczennice, zaangażowani w działalność Koła Dialogu Międzykulturowego. W trzydziestokilkuosobowych klasach pierwszych zazwyczaj jedynie 3–4 osoby mają świadomość istnienia społeczności żydowskiej w Tarnowskich Górach przed II wojną światową. Odwiedzamy zatem cmentarz, miejsca, w których stały synagoga i mykwa, odnajdujemy pamiątki po żydowskich rodzinach zachowane w przestrzeni miasta, a „niewidzialne” dla niewprowadzonego w temat oka. Wizyta na w znacznym stopniu zrujnowanym cmentarzu jest dla uczniów i uczennic poruszającym doświadczeniem. Za każdym razem z odpowiedzi na pytania o przyczyny stanu, w jakim znajduje się cmentarz i były dom przedpogrzebowy, rodzi się w grupie refleksja na temat wspólnej przeszłości i teraźniejszej pamięci.

Przy okazji tych spacerów udaje nam się także przekazać trochę wiedzy mieszkańcom miasta. Plac, na którym stała synagoga, jest dość ruchliwym miejscem, w bezpośrednim otoczeniu nierzucającego się zbytnio w oczy pomnika umiejscowiony jest targ warzywny. Rozmawiając o synagodze i oglądając jej zdjęcia sprzed wojny, wchodzimy sporą grupą w jego centrum i zawsze udaje się nam „narobić trochę zamieszania”. Za każdym razem znajdzie się kilka przypadkowych osób, zainteresowanych wysłuchaniem historii tarnogórskiej bożnicy. Na moment przeszłość wraca.