Justyna Biernat

Tomaszów Mazowiecki

Liderzy

Przygoda z moim rodzinnym, żydowskim Tomaszowem Mazowieckim to przygoda zarówno naukowa, jak i kulturalna. Od kilku lat realizuję projekty edukacyjno-artystyczne mające na celu zgłębianie wielokulturowej tradycji miasta. Poznałam ją dopiero jako doktorantka, mieszkając w Krakowie. Wielogodzinne prace archiwalne uświadomiły mi bogactwo zbiorów i jednoczesny brak śladów tomaszowskich Żydów w miejskiej tkance, a także w edukacji regionalnej. Zależało mi, by tę nieobecność poznać i opracować, by w ogólnomiejską oraz ogólnopolską narrację włączyć tomaszowskich Żydów.

Pierwsze projekty poświęcone tematyce żydowskiej zrealizowałam we współpracy z tomaszowskimi placówkami kulturalnymi. Po jakimś czasie stworzyłam własną przestrzeń, zakładając Fundację Pasaże Pamięci i poszerzając moje badania o pozostałe kultury współtworzące Tomaszów Mazowiecki. To dziedzictwo jest przedmiotem moich nieustających dociekań. Obecnie przygotowuję do publikacji listy z tomaszowskiego getta pisane przez nastoletniego Lutka Orenbacha, tomaszowianina. Był on młodym artystą prowadzącym w getcie amatorski teatr, swoje listy i karykatury adresował do ukochanej dziewczyny Edith. Wszystkie listy znajdują się w Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie, skąd uzyskałam zgodę na druk.

Od kilku lat prowadzę dwujęzyczną stronę www.pasazepamieci.pl, na której regularnie publikuję teksty dotyczące tomaszowskich Żydów. Działam artystycznie i naukowo, obok prac archiwalnych bardzo sobie cenię prace pedagogiczne. Listy z getta to dla mnie nie tylko materiał historyczny, lecz także tworzywo artystyczne. Wraz z grupą uczestników warsztatów napisaliśmy dramat „Listy z getta”, który został opublikowany w artystyczno-literackim kwartalniku „Arterie”. Został przetłumaczony na język angielski i przesłany do Nowego Jorku na Yeshiva University. Moja dynamika jest dynamiką naukowca i edukatora. Obok żydowskiej spuścizny literackiej interesują mnie również tomaszowskie zabytki. Wraz z Fundacją zabiegamy o pielęgnację niszczejącego cmentarza żydowskiego i dawnej łaźni. Ważna jest dla nas przestrzeń miejska, ponieważ wymazuje ona pamięć o tomaszowskich Żydach. Jestem absolwentką studiów doktoranckich Uniwersytetu Jagiellońskiego (Katedra Teatru i Dramatu), mieszkam zarówno w Krakowie, jak i w Tomaszowie, łącząc życie naukowe z kulturalnym. Fundację założyłam wraz z moją siostrą Karoliną Gajek-Szczepanik i naszym przyjacielem Bartkiem Sękiem.

Działania

Justyna Biernat

Tomaszów Mazowiecki

kontakt: justyna.biernat@liderzydialogu.pl