Krzysztof Przybyłowicz

Historią Żydów interesuję się od wielu lat. Bezpośrednią inspiracją, która skłoniła mnie do zajęcia się losami Żydów Biecza była empatia, czyli odczuwanie stanów psychicznych osób żyjących w getcie w czasie okupacji oraz niepisana zmowa milczenia panująca wśród mieszkańców, a dotycząca żydowskiej historii Biecza. Przejście na emeryturę ułatwiło mi zajęcie się tematem w sposób profesjonalny i kompleksowy, mimo, że nie jestem z wykształcenia historykiem. Na zdarzające się uwagi dotyczące braku historycznego wykształcenia odpowiadam, że wprawdzie jestem z wykształcenia instrumentalistą (puzonistą), a Beatlesi nie mieli podstaw muzycznych, to wcale nie czuję się z tego powodu lepszy.

Z wykształcenia jestem muzykiem, nauczycielem wychowania fizycznego i informatyki. Przez ostatnie 22 lata pełniłem funkcje dyrektora zespołu szkół ogólnokształcących. Mieszkam w Gliwicach i w Libuszy koło Biecza. Moje główne pasje, którym się oddaję (w różnym natężeniu, w różnym czasie) to: historia zamków w Polsce (moja niedokończona bibliografia liczy 22 tys. pozycji), Literackie Nagrody Nobla, Piastowie śląscy, geologia (surowce skalne Polski), cmentarze I wojny światowej, genealogia rodziny, turystyka górska (3 razy zdobyłem Koronę Gór Polskich). Z grupy zainteresowań tematyką Żydowską, ostatnio pasjonuję się literaturą jidysz (niestety czytaną w języku polskim).

Zbieram dokumenty archiwalne poświęcone Żydom Biecza. Napisałem książkę „Żydzi Biecza. Historia i Zagłada”, a następnie wziąłem udział w spotkaniu autorskim. Opracowałem też folder poświęcony Żydom Biecza wydany przez UM w Bieczu. Prowadzę bazę danych wszystkich Żydów Biecza. Od dwóch lat organizuję obchody rocznic likwidacji getta w Bieczu, te z okazji 75. rocznicy trwały 5 dni. Jestem współautorem filmu poświęconego obchodom 75. rocznicy likwidacji getta w Bieczu. Wspólnie z Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu zorganizowałem wystawę: „Żydzi Biecza. Historia jednej rodziny” i wystawę plenerową w rynku. Systematycznie oprowadzam wycieczki szlakiem żydowskim po Bieczu. Prowadziłem lekcje w szkole podstawowej, gimnazjum i szkole zawodowej poświęconej Żydom Biecza. Nawiązałem też kontakty z potomkami Żydów Biecza z USA, Francji, Izraela, Meksyku i Urugwaju. Utrzymuję ścisły kontakt i przyjmuję w Polsce Irę Goetza, uratowanego z Zagłady Żyda Biecza.

Wziąłem też udział w charakterze konsultanta w filmie zrealizowanym przez TVP Historia pt. Ira Goetz. Popularyzuję wiedzę o Sprawiedliwych z regionu, utrzymuję kontakt z ich potomkami. W trakcie prac remontowych Talmud Tory znalazłem (wspólnie z kolegą) dokumentację żydowskiego Banku Ludowego w Bieczu. Sprzątam cmentarz żydowski, trawę kosi gmina. Na mojej posesji w Libuszy wybudowałem drewniany domek „midrasz”, będący siedzibą Centrum Informacji o Dawnej Gminie Izraelickiej Biecz (CID GIB). Zorganizowałem małe muzeum poświęcone zamordowanym mieszkańcom Biecza i okolic.

Zbieram artefakty na potrzeby stałej wystawy poświęconej Żydom Biecza, wykorzystując dobrą wolę mieszkańców miasteczka i potomków Żydów z całego świata. Prowadzę też stronę internetową CID GIB. Współpracuję z portalami Polscy Sprawiedliwi (5 biogramów) i Wirtualny Sztetl (kilkanaście artykułów).

W zakresie tematyki żydowskiej współpracuję z burmistrzem Biecza Mirosławem Wędrychowiczem i dyrektorką biblioteki Elżbietą Knapik. Z upoważnienia burmistrza przygotowuję stałą wystawę poświęconą żydowskiej historii Biecza. Zorganizowana zostanie w trzech gotyckich piwnicach starej synagogi Szul. Pracuję nad książką (50% realizacji) poświęconą żydowskim domom i żydowskim mieszkańcom kamienic Biecza w obrębie starego miasta (ok. 60 kamienic). Książka będzie mieć formę katalogu.

Tematyka żydowska jest dzisiaj powszechna w Bieczu. Duża część oprowadzonych gości (ok. 50%) to bieczanie. Mieszkańcy są zainteresowani tą tematyką. Potomkowie Żydów bieckich przyjeżdżają coraz częściej. A ja odczuwam satysfakcję.

Działania