„W kierunku sieci dialogu: wieloperspektywiczne strategie zwalczania antysemityzmu na poziomie lokalnym” to dwuletni projekt realizowany od kwietnia 2024 r. przez międzynarodowe konsorcjum trzech podmiotów: Forum Dialogu (Polska), Dom Konferencji w Wannsee – Miejsce Pamięci i Edukacji (Niemcy) oraz Ecorys Polska. Przedsięwzięcie łączy osoby i instytucje walczące z antysemityzmem poprzez bezpośrednią współpracę z lokalnymi społecznościami w Polsce i Niemczech w sieci, które zapewniają wsparcie i trwałość efektów prowadzonych działań.
Liderem i koordynatorem konsorcjum jest Forum Dialogu, a projekt bazuje na mocnych stronach i dotychczasowych doświadczeniach organizacji członkowskich.
Dzięki ponad 25-letniemu doświadczeniu w odbudowywaniu i tworzeniu nowych powiązań między współczesną Polską a społecznościami żydowskimi na całym świecie, a także edukowaniu i przywracaniu pamięci o Żydach i Żydówkach w Polsce, Forum Dialogu jest przygotowane do tworzenia innowacyjnych rozwiązań w zakresie zrównoważonego wsparcia osób i organizacji zaangażowanych w poprawę stosunków polsko-żydowskich oraz walkę z antysemityzmem i uprzedzeniami. Sieć Forum Dialogu, w skład której wchodzi obecnie 180 aktywistów i aktywistek podzielających przekonanie, że historia Żydów i Żydówek w Polsce musi być badana, zachowana oraz upamiętniana z empatią i w duchu wzajemnego szacunku, jest modelowym formatem, który zapewnia trwały i zakrojony na szeroką skalę wpływ na aktywizm na poziomie krajowym.
Założony w 1990 roku Dom Konferencji w Wannsee – Miejsce Pamięci i Edukacji (Gedenk – und Bildungsstätte Haus der Wannsee-Konferenz) koncentruje swoją działalność na edukacji poprzez wystawy i badania za pośrednictwem Biblioteki Josepha Wulfa. Dom znajduje się w historycznym miejscu Konferencji Wannsee i oferuje programy edukacyjne skupiające się na historii prześladowań, a następnie eksterminacji europejskich Żydów i Żydówek, a także na początkach i rozwoju narodowego socjalizmu oraz jego konsekwencjach.
Początki działalności ostatniego z partnerów z partnerów, firmy Ecorys Polska, sięgają Niderlandzkiego Instytutu Ekonomicznego (Netherlands Economic Institute), organizacji pozarządowej założonej prawie 100 lat temu. Wizja i misja Ecorysu odzwierciedlają dziś niekonwencjonalne podejście skoncentrowane na społeczeństwie obywatelskim. Polski oddział jednej z najstarszych firm konsultingowych w Europie zapewni strategiczną pomoc w projekcie, zajmując się doradztwem, badaniami i stosowaną analizą ekonomiczną bazującą na monitorowaniu i ocenie projektu i polityki organizacji.
Głównym zadaniem Forum Dialogu w projekcie jest wzmocnienie ilościowe i jakościowe Sieci Forum Dialogu, skupiającej aktywistów i aktywistki z całej Polski, którzy edukują o historii i kulturze żydowskiej, chronią żydowskie dziedzictwo i nawiązują relacje z potomkami polskich Żydów i Żydówek. Poprzez znaczne zwiększenie liczby członków i członkiń Sieci (do 250 osób na koniec 2025 r.), wdrożenie nowych narzędzi zarządzania i organizacji, takich jak struktura grup regionalnych, oraz wzbogacenie oferty dla osób z Sieci poprzez warsztaty, seminaria i konsultacje, Forum poprawi skuteczność swoich programów i zapewni trwałość ich oddziaływania.
Dom Konferencji Wannsee ma na celu zidentyfikowanie i połączenie w sieć grupy około 15-20 osób z Berlina i Brandenburgii, reprezentujących różne poziomy zaangażowania w zwalczanie antysemityzmu, w tym osoby zaangażowane w działania wolontariackie, freelancerów, a także stałych pracowników i pracowniczki z kilku miejsc pamięci. Organizacja planuje również zrewidować i udoskonalić istniejące podejścia do współpracy i edukacji o Zagładzie oraz zwalczania antysemityzmu w dzisiejszym kontekście poprzez serię spotkań z członkami i członkiniami sieci.
Ecorys Polska będzie wspierać Forum Dialogu w monitorowaniu i ewaluacji postępów projektu w momencie dynamicznego wzrostu liczby aktywistów i aktywistek zapraszanych do Sieci, a także rozwoju oferty programowej. Na podstawie wyników ewaluacji powstaną rekomendacje dotyczące funkcjonowania i zarządzania siecią, dobrych praktyk, kształtu oferty rozwijającej umiejętności aktywistów i aktywistek w Sieci, zwłaszcza w zakresie komunikacji ze społecznościami lokalnymi oraz międzynarodowymi społecznościami żydowskimi, a także ewaluacji i mierzenia wpływu.
Współpraca pomiędzy Forum Dialogu i Domem Konferencji w Wannsee uwzględniająca program wizyt studyjnych w Niemczech i w Polsce umożliwi wymianę wiedzy doświadczeń obu instytucjom, a także ich organizacjom partnerskim. Przyniesie to korzyści nie tylko członkom konsorcjum, ale także pozwoli na ocenę możliwości dalszego wykorzystywania i adaptacji dobrych praktyk oraz sprawdzonych rozwiązań dotyczących zwalczania antysemityzmu w Polsce i Niemczech. Projekt doprowadzi do skuteczniejszego przeciwdziałania oraz poprawy reakcji na ksenofobię, nietolerancję, antysemickie stereotypy i uprzedzenia w obu krajach.
Projekt jest finansowany z grantu w ramach programu „Obywatele, równość, prawa i wartości” (edycja 2023) zainicjowanego przez Komisję Europejską.
