| 2016 |
Dąbrowa Górnicza
I Liceum Ogólnokształcące im. Waleriana Łukasińskiego
| 2016 |
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2016
Dąbrowa Górnicza jest położona w województwie śląskim i liczy ponad 120 tysięcy mieszkańców. Do końca XVII wieku była małą osadą, wraz z odkryciem pokładów węgla zaczęła się rozwijać jako miasto przemysłowe i górnicze. Początki obecności Żydów w Dąbrowie datuje się na XIX wieku. W dwudziestoleciu międzywojennym działały tu dwie szkoły żydowskie i kilka partii politycznych. Dużą część społeczności stanowili chasydzi. W 1931 roku, przed wybuchem II wojny światowej, wśród mieszkańców było około 14% Żydów. W latach 1941–1943 Niemcy utworzyli w Dąbrowie getto. Po jego likwidacji Żydzi zostali przewiezieni do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie ich zgładzono. Obecnie znana jest lokalizacja synagogi (skrzyżowanie ulic Okrzei i Chopina), Domu Ludowego (ulica 3 Maja), cmentarza (ulica Ludowa) i getta (rejon ulic Chopina, Polnej, Barlickiego, Łukasińskiego i Okrzei). Na terenie cmentarza i na budynku portierni dawnych Zakładów Przemysłu Druciarskiego znajdują się tablice upamiętniające zagładę dąbrowskich Żydów.
Warsztaty, które we wrześniu i październiku przeprowadzili trenerzy Forum Dialogu Szymon Gotowski i Jagoda Szkarłat, były dla uczniów ważnym wydarzeniem. „Te zajęcia wniosły do mojego życia wiele nowego i zmienił się mój sposób patrzenia na innych, na mniejszości narodowe i etniczne. Zrozumiałem, że kolor skóry czy inna religia nie powinny stawać na drodze ku tolerancji. Bo nie ważne, czy jesteś czarny czy biały, wyznajesz judaizm czy chrześcijaństwo – jesteś człowiekiem. To jest wspólny pierwiastek, który nas łączy i przez pryzmat którego powinniśmy patrzeć na drugiego człowieka” – powiedział jeden z licealistów. Drugi dodał: „Warsztaty te nie są nudną lekcją szkolną, tylko odkrywaniem różnych zdolności i zdobywaniem poważnych życiowych wartości”. Podczas pracy projektowej uczniowie wykazali się dużym zaangażowaniem. Zaprosili do swojej szkoły kustoszy – pracowników Miejskiego Muzeum „Sztygarka”: Magdalenę Cyankiewicz, Jarosława Krajniewskiego, Joannę Tokaj i dr. hab. Dariusza Rozmusa.
Goście opowiadali młodzieży o dziejach i kulturze społeczności żydowskiej w Zagłębiu Dąbrowskim.
Licealiści szukali dodatkowych informacji w bibliotekach, rozmawiali także ze świadkami historii – Henryką Orzeł i Zbigniewem Majerankiem. Uczniowie wzięli także udział w projekcie KROKUS (organizowanym przez Żydowskie Muzeum Galicja wraz z Irlandzkim Towarzystwem Edukacji o Holokauście). Przed budynkiem szkoły posadzili kwiaty upamiętniające półtora miliona żydowskich dzieci oraz tysiące dzieci innych narodowości zamordowanych w czasie Zagłady. W trakcie przygotowań do finałowego wydarzenia posprzątali teren cmentarza, rozwiesili plakaty i wykonali miniprzewodniki z informacjami o wszystkich miejscach znajdujących się na trasie wycieczki. 2 grudnia zaprosili kolegów i koleżanki z zaprzyjaźnionego gimnazjum na grę miejską śladami dąbrowskich Żydów. Przed Pałacem Kultury Zagłębia licealiści opowiadali o najważniejszych faktach z historii żydowskich mieszkańców miasta.
Zadaniem gimnazjalistów było rozwiązanie quizu. Na ulicy 3 Maja, w miejscu gdzie niegdyś znajdował się Dom Ludowy, uczestnicy dowiedzieli się więcej o żydowskiej kulturze. Tu także rozwiązywali kalambury, które przedstawiały między innymi gwiazdę Dawida, flagę Izraela i Torę. W kolejnym miejscu poznawali dzieje dąbrowskiej synagogi i ćwiczyli zapisywanie hebrajskich liter. Ostatnim etapem gry była wizyta na kirkucie. Uczestnicy odnajdywali tam i wyjaśniali symbole znajdujące się na macewach. „Poznaliśmy wiele nowych informacji o żydowskiej kulturze, dobrze się przy tym bawiąc” – podsumował grę jeden z gimnazjalistów.
Licealiści nie poprzestali na wycieczce. Nagrali film obrazujący ich udział w projekcie, znalazły się na nim także wywiady ze świadkami historii i pracownikami Miejskiego Muzeum „Sztygarka”. Ponadto samodzielnie nagrali audiobook, na którym przybliżyli żydowskie dziedzictwo ich regionu.
Szkoła:
I Liceum Ogólnokształcące im. Waleriana Łukasińskiego
Wyróżnienie:
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2016
Uczniowie:
klasa IIa
Nauczycielka:
Monika Antosik
Eksperci:
Magdalena Cyankiewicz, Jarosław Krajniewski, Joanna Tokaj, Dariusz Rozmus
Trenerzy:
Szymon Gotowski, Jagoda Szkarłat
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.