| 2016 |
Sztum
Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II
Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II
| 2016 |
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2016
Adolf Cohn był aptekarzem, w sklepie Hermana Holza kupowało się obuwie, a mięso u rzeźnika Hermanna Lessa – opowiadali w trakcie swojej finałowej wycieczki gimnazjaliści ze Sztumu. Sztum to niewielkie miasto (liczy około 10 tysięcy mieszkańców) położone w województwie pomorskim. Data osiedlania się tu Żydów nie jest znana. Z 1788 roku pochodzi pierwsza wzmianka o żyjącym tu Jacobie Lewinie. Pierwszy dom modlitwy powstał w 1817 roku. W 1831 roku Żydzi stanowili 10% mieszkańców – niespełna 100 osób. Z biegiem czasu większość żydowskich rodzin opuściła Sztum. Wyjeżdżały one m.in. do Berlina, Wiednia, Hamburga czy Ameryki. W 1939 Żydzi liczyli, według różnych źródeł, od 3 do 13 osób. Do dzisiaj zachowało się niewiele miejsc związanych z żydowską historią miasta.
Uczniowie już od pierwszych warsztatów wykazywali się dużym zaangażowaniem, samodzielnością i otwartością. Większość z nich dopiero na tych zajęciach dowiedziała się kim są i byli Żydzi. Byli zaskoczeni wielokulturową przeszłością swojego miasta. Po raz pierwszy mieli także okazję zastanowić się nad swoją tożsamością, dyskutować na temat tolerancji czy skonfrontować się ze stereotypami.
„Najbardziej podobały mi się warsztaty na temat tożsamości każdego człowieka. Uświadomiono nam, że każdy człowiek jest inny, ale jednak wszyscy mamy wspólne cechy. Trzeba się starać poznać kogoś zanim wyrobi się o kimś zdanie. Nie należy też nikogo traktować stereotypowo i szanować inne religie. Te zajęcia na zawsze pozostaną w moim sercu, zmieniły moje patrzenie na świat” – podsumowała warsztaty Maja, jedna z uczennic.
Przygotowując wycieczkę uczniowie poszukiwali informacji w różnorodnych źródłach. Zaprosili do szkoły Janusza Ryszkowskiego, specjalistę od spraw informacyjno-prasowych z Urzędu Miasta. Gość opowiadał o żydowskiej historii miasta. Gimnazjaliści zwiedzili także lokalne muzeum, wertowali książki w bibliotece, rozmawiali z najstarszymi mieszkańcami Sztumu.
Uczniowie chętnie dzielili się nowo nabytą wiedzą. Zorganizowali warsztaty dla młodszych kolegów i koleżanek z klas I-III i V-VI ze Szkoły Podstawowej nr 2. Nie zabrakło tam dużej dawki wiedzy, interaktywnych zadań i poczęstunku. Wycieczka finałowa odbyła się 3 grudnia.
Przybyli na spacer mieszkańcy miasta otrzymali przewodniki. Znalazły się w nich najważniejsze informacje o żydowskiej historii miasta i mapka z zaznaczonymi punktami wycieczki. Spotkanie rozpoczęło się od zwiedzania Muzeum Ziemi Sztumskiej. Tu gimnazjaliści wprowadzili wszystkich w klimat przedwojennego Sztumu, opowiedzieli o początkach istnienia społeczności żydowskiej w mieście i o znajdujących się w muzeum judaikach. Następnie wszyscy udali się na ulicę Jagiełły gdzie znajdowała się apteka Adolfa Cohna. Przewodnicy przybliżyli profesje, którymi trudnili się miejscowi Żydzi. Potem nastąpiła krótka przerwa, spacerowicze posili się chałką i ciepłą herbatą. W kolejnym punkcie młodzież opowiadała o znaczeniu i dziejach sztumskiej synagogi. Przy zbiegu ulic Mickiewicza i Młyńskiej goście poznali historię sklepu obuwniczego Hermana Holza. Uczniowie opowiadali także o prześladowaniach jakich doświadczali Żydzi.
Ostatnim punktem był teren dawnego cmentarza. Dziś znajduje się tu park. Gimnazjaliści – razem z gośćmi – otoczyli teren kirkutu sznurkiem, aby unaocznić jego powierzchnię. Opowiedzieli także o zasadach obowiązujących na cmentarzu i zaprosili wszystkich do symbolicznego złożenia kamieni na obelisku upamiętniającym to miejsce. Uczniowie nie poprzestali tylko na wycieczce. Rozpoczęli zbiórkę funduszy na tablicę, na której mają się znaleźć najważniejsze informacje o żydowskiej społeczności Sztumu. Podjęli się także edycji artykułu o sztumskim kirkucie na Wikipedii i dodali kilka zdjęć na portalu Wirtualny Sztetl.
W ramach sprawozdania z projektu uczniowie przygotowali prezentację i filmik.
Szkoła:
Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II
Wyróżnienie:
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2016
Uczniowie:
klasa II
Nauczycielka:
Anna Raczkowska
Ekspert:
Janusz Ryszkowski
Trenerki:
Dorota Cieślik, Karolina Jastrzębska-Mitzner
Więcej informacji o Sztumie znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
