| 2012 |
Warszawa
Gimnazjum nr. 23 im. Ireny Sendlerowej
| 2012 |
Irena Sendlerowa była polską działaczką społeczną i charytatywną, która brała czynny udział w akcji Rady Pomocy Żydom „Żegota” polegającej na potajemnym przewożeniu żydowskich dzieci z warszawskiego getta na tzw. stronę aryjską i organizowaniu im tam życia w ukryciu. Szacuje się, że wraz ze współpracownikami i współpracowniczkami udało jej się uratować około 2500 dzieci. W 1965 roku została odznaczona tytułem „Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”.
To właśnie jej imieniem w roku 2010 nazwano, znajdujące się na warszawskim Grochowie Gimnazjum nr 23, w którym jesienią 2012 roku, Agata Jujeczka i Agnieszka Witkowska-Krych rozpoczęły cykl warsztatów Szkoły Dialogu. Pod opieką trenerek Forum Dialogu, uczniowie gimnazjum poznawali nie tylko żydowską przeszłość Grochowa, ale również historię Warszawy i Polski. Podczas spacerów zorganizowanych przez trenerki odwiedzali miejsca związane z tą historią i poznawali istotne dla niej nazwiska. Byli na Próżnej, na której oglądając stare żydowskie kamienice próbowali wyobrazić sobie niegdysiejszą atmosferę tego miejsca. Z kolei na placu Grzybowskim rozmawiali o tym czym jest judaizm i jakie właściwie religijni Żydzi obchodzą święta. „Czy nasze święta wyglądają podobnie?” – zastanawiali się uczniowie.
W synagodze Nożyków, uczniowie mieli po raz pierwszy w życiu okazję zobaczyć jak wygląda jej wnętrze. Gdzie znajduje się Tora? Czym jest jad a czym Ner-Tamid? Czym jest koszer i czy religijna Żydówka może zjeść cheeseburgera? W Żydowskim Instytucie Historycznym uczniowie dowiedzieli się, że kiedyś stała tu Wielka Synagoga, a podczas zaplanowanej wcześniej gry miejskiej poznali jeszcze Plac Bohaterów Getta, Nowolipie, Żelazną i budynek sądów przy niegdysiejszej ul. Leszno. Poprzez ćwiczenia proponowane przez Agatę i Agnieszkę gimnazjaliści dowiadywali się również, jak wygląda współczesne życie żydowskie w Polsce i na świecie, a dzięki licznym rozmowom i dyskusjom prowadzonym zarówno w grupkach, jak i z trenerkami uczniowie mieli okazję na odpowiedzenie sobie na nurtujące ich pytania i skonfrontowanie się z posiadanymi i zasłyszanymi stereotypami. Oprócz tego, uczniowie wraz z Agatą i Agnieszką zastanawiali się nad tym, jak współcześnie upamiętniana jest w Polsce przeszłość żydowska, czemu w ogóle służy upamiętnianie historii i jaki są formy upamiętniania. Czy naprawdę konieczne jest stawianie kolejnego pomnika?
W wyniku tych kilku spotkań, godzin rozmów i odbytych spacerów, uczniowie rozpoczęli już samodzielną pracę, której wynikiem był wirtualny przewodnik po miejscach związanych z historią Żydów warszawskich i z działalnością Ireny Sendlerowej oraz Janusza Korczaka. Wirtualny przewodnik mający formę multimedialnego spaceru śladami Sendlerowej i Korczaka poprzedzony jest krótką prezentacją dotycząca ludzi zasłużonych dla zmiany świata. Uczniowie podzielili się na grupy, wyszukali informacje zarówno w Internecie, jak i w bibliotekach i archiwach, a później zweryfikowali ich treść z pomagającymi im nauczycielami. Przeprowadzili kilka wywiadów z osobami, które były zaangażowane w proces nadawania szkole imienia Sendlerowej, a także wzięli udział w Międzynarodowym Kongresie Praw Dziecka podczas którego nagrywali wygłaszane tam przemówienia dotyczące Sendlerowej i Korczaka. Sami również nakręcili materiał na terenie Warszawy, a z pomocą szkolnego technika przygotowali film – finalny efekt projektu.
W czasie swojego wirtualnego spaceru uczniowie prowadzą widzów między innymi pod kamienicę Ludwigi 6, w której pod numerem 82 mieszkała kiedyś Sendlerowa i pod budynek funkcjonującego w latach 1912-1942 Żydowskiego Domu Sierot prowadzonego przez Stefanię Wilczyńską i Janusza Korczaka. Poza tym na trasie wycieczki znajduje się również budynek sądu przy niegdysiejszej Leszno, którym Sendlerowa wyprowadzała w czasie wojny z żydowskie dzieci z getta, budynek kina Feminy, który w czasie wojny był teatrem odwiedzanym często przez Korczaka z dziećmi, a także Umschlagplatz, z którego Niemcy zabrali ich do Treblinki 5 sierpnia 1942.
Film adresowany jest przede wszystkim do szkół, których patronką jest Irena Sendlerowa. W Polsce takich szkół jest ponad 20, a ich uczniowie dzięki projektowi mogą obejrzeć miejsca związane z losami swojej patronki. Fragmenty filmu gimnazjaliści promowali poprzez Facebooka, a trwający 45 minut film został rozesłany do „sendlerowskich” szkół na DVD.
Szkoła:
Gimnazjum nr. 23 im. Ireny Sendlerowej
Trenerki:
Agata Jujeczka i Agnieszka Witkowska-Krych
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.