| 2011 |
Kalisz
III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
| 2011 |
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2011
Kiedy trenerzy Forum Dialogu spotkali się z licealistami z Kalisza na pierwszym warsztacie Szkoły Dialogu, byli pod ogromnym wrażeniem ich ponadprzeciętnej wiedzy o kulturze i historii Żydów. Większość z uczniów brała bowiem wcześniej udział w warsztatach o kulturze żydowskiej czy np. konkursie „Historia i kultura Żydów polskich”. Dobrze wiedzieli, że gmina żydowska w Kaliszu istniała już w XII wieku. Znali datę nadania Żydom tzw. statutu kaliskiego, czyli pierwszego w Polsce dokumentu regulującego prawny status tej grupy. Potrafili wymienić najbardziej znanych kaliskich rabinów, m.in talmudystów Szlomo Zalmana czy założyciela jesziwy Izraela Szapiro, ale również Cwi Hersza Chajesa i Ezechiela Lipczyca.
To jednak codzienność społeczności żydowskiej najbardziej zainteresowała młodzież i wokół tego skupili swoją uwagę podczas warsztatów prowadzonych przez trenerów Forum.
Żydzi mieli przecież w Kaliszu synagogę, szpital, szkołę, przytułek, koszerne jatki. Funkcjonowały organizacje społeczne, wydawano prasę. Wielu Żydów działało we władzach miasta, zajmowało się polityką. Miasto było też znaczącym ośrodkiem haskali. Licealiści chcieli więc jak najwięcej dowiedzieć się o codzienności Żydów. Przecież do wybuchu II wojny światowej Żydzi stanowili jedną trzecią mieszkańców Kalisza.
Młodzież zorganizowała np. spotkanie z Haliną Marcinkowską, która z ramienia wrocławskiej Gminy Żydowskiej opiekuje się cmentarzem żydowskim w Kaliszu. Z wręcz reporterską dociekliwością zadawali mnóstwo pytań o obyczaje pogrzebowe czy też symbole widniejące na macewach. Za namową trenerów Forum licealiści odszukali i przeprowadzili wywiady z jednymi z najstarszych mieszkańców Kalisza. Zasłuchiwali się w opowieściach o żydowskich kolegach rozmówców, o ich codzienności.
Poznawali również tragiczne losy Żydów z Kalisza podczas II wojny światowej. Niektórych Niemcy wywieźli do gett na Lubelszczyźnie i Podlasiu, inni skierowani zostali do obozu pracy w Koźminku, ale większość zginęła w obozach zagłady w Sobiborze i Bełżcu. Ci, którzy trafili do getta warszawskiego, stracili życie w Treblince i Birkenau. Likwidację kaliskiego getta przeprowadzono w roku 1942, pozostającą w nim ludność przetransportowano zaś do getta w Łodzi. Wojnę przeżyło ponad 2 tysiące kaliskich Żydów, którzy powrócili do miasta, ale nie na długo. Większość z nich w niedługim czasie wyemigrowała z Polski.
Licealiści z ogromnym zapałem pracowali nad finalnym projektem warsztatów, czyli wycieczką śladami kaliskich Żydów. Stworzyli pomysłową grę miejską, podczas której uczestnicy nie tylko słuchali opowieści o historii, ale również wykonywali zadania, dzięki którym poznawali kulturę i tradycje Żydów.
Młodzież bardzo ciekawie zaprezentowała temat szkół religijnych i koedukacyjnych oraz sytuację uczniów żydowskich w państwowej szkole. Wytłumaczyli zasady koszerności, jatki i tradycyjnej kuchni. Opowiadali o organizacjach społecznych, życiu religijnym, rytualnej czystości oraz obyczajach związanych ze ślubem.
Jednym z zadań dla uczestników wycieczki było odszukanie symboli na macewach, mieli też znaleźć miejsce pochówku rabina Ezechiela Lipszyca, którego licealiści wybrali na postać przewodnią zorganizowanego przez siebie spaceru.
Gra zakończyła się w szkole, gdzie nagrodzono zwycięskie drużyny, a wszyscy uczestnicy wycieczki mogli napić się herbaty i skosztować przekąsek.
W zasadzie trafiłam na warsztaty Forum Dialogu przez przypadek, jednakże kolejny raz przekonałam się, iż przypadki mogą odegrać ważną rolę w życiu człowieka. (…) Kiedyś nie interesowałam się tematyką żydowską, pozostawałam obojętna na te kwestie. Jednakże teraz wiem, że poznawanie kultur innych ludzi jest bardzo fascynujące.
Karena, uczestniczka warsztatów
Z pewnością nie poprzestanę i będę kontynuować poszerzanie swoich wiadomości. Jest to ważne tym bardziej, że pochodzę z takiego miasta jak Kalisz, z miasta, w którym niegdyś istniało duże skupisko Żydów. Dzięki tym warsztatom mogłam spojrzeć na moje miasto w całkiem inny sposób.
Karena, uczestniczka warsztatów
Szkoła:
III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
Wyróżnienie:
Wyróżnienie na Gali Szkoły Dialogu 2011
Uczniowie:
klasa If
Nauczyciel:
Sławomir Przygodzki
Ekspertka:
Halina Marcinkowska
Trenerki:
Agata Jałosińska, Anna Maculewicz
Więcej informacji o Kaliszu znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Program Szkoła Dialogu w Kaliszu został zrealizowany dzięki wsparciu MINDY i IRVINGA KEMPNERÓW.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
