| 2016 |
Ostrowiec Świętokrzyski
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
| 2016 |
Ostrowiec Świętokrzyski liczy 70 tysięcy mieszkańców i jest położony w województwie świętokrzyskim. Żydzi pojawili się tu w połowie XVI wieku, kiedy przemieniał się z osady w miasto. W XVII–XVIII wieku miasto należało do przedstawicieli rodów magnackich, w tym czasie istniał już kahał ostrowiecki, zarządzający własnym cmentarzem i synagogą. W XVII wieku Żydzi stanowili około 20% mieszkańców, w XVIII wieku 35%, a w wieku XIX już ponad połowę ludności. W 1928 roku ostrowieccy Żydzi piastowali jedną trzecią miejsc w radzie miejskiej i większość w radzie gminy. W tym czasie funkcjonowały w Ostrowcu 4 synagogi i 42 domy modlitwy. 7 września 1939 roku do miasta wkroczyli Niemcy. Utworzyli Judenrat i zmusili Żydów do pracy w niemieckich fabrykach. W 1941 Niemcy założyli getto, a w 1942 roku rozpoczęli pierwsze deportacje do Treblinki.
W 1943 roku wysłali część Żydów do obozów pracy w Sandomierzu i Bliżynie, przy miejscowej hucie zaś założyli obóz zakładowy. W 1944 roku zlikwidowano obóz, pozostałych przy życiu Żydów wywieziono do Auschwitz. W maju 1945 roku w Ostrowcu przebywało niespełna dwustu Żydów. Większość z nich niebawem wyjechała za granicę, pozostali przebywali w mieście do roku 1968.
W czasie warsztatów prowadzonych przez trenerki Forum Dialogu uczniowie wykazywali się dużą dojrzałością, zainteresowaniem i aktywnością. Chętnie poszerzali wiedzę o historii i kulturze Żydów, na nowo odkrywali dzieje swojego miasta i jego mieszkańców, toczyli też dyskusje o tożsamości. „Poznałem Ostrowiec z czasów wojny i sprzed wojny. Zintegrowałem się z innymi oraz poznałem samego siebie” – podsumował warsztaty jeden z uczniów.
W ramach finałowego projektu młodzież przygotowała aż dwie wycieczki. Jedną skierowali do studentów z Uniwersytetu Trzeciego Wieku, a drugą do uczniów gimnazjum. Obydwa spacery obejmowały te same punkty. Wszyscy uczestnicy otrzymali przygotowane przez młodzież foldery z trasą wycieczki i słowniczkiem z najważniejszymi pojęciami. Pierwszym punktem na trasie był kirkut. Przewodnicy przedstawili historię cmentarza, zasady związane z pochówkiem i wyjaśnili symbolikę macew. Na Osiedlu Skarpa opowiadali zaś o historii ostrowieckiego getta i Zagładzie. Wspomnieli o 11 tysiącach żydowskich mieszkańców, którzy stracili życie. Przy pomniku pamięci ludności żydowskiej jeden z uczniów przywołał historię synagogi.
Następnie spacerowicze udali się na aleję 3 Maja. Tam dowiedzieli się, co to jest mezuza, kim byli Ludwik Wacholder i Leon Szpilman. Kolejnym punktem na trasie był rynek, gdzie przewodnik opowiadał o ostrowieckich Żydach. Na zakończenie wszyscy udali się na ulicę Iłżecką, w miejsce, gdzie niegdyś stał dom Heinego. W okresie wojny mieścił się tam Judenrat. Podczas wycieczki uczniowie pokazywali reprodukcje przedwojennych zdjęć, planów i map.
W ramach sprawozdania uczestnicy warsztatów przygotowali prezentację i film, a o swoich działaniach informowali na stronie internetowej szkoły.
Dużo dowiedziałem się o kulturze i historii polskich Żydów przed wojną, w trakcie wojny i w czasach powojennych. Dowiedziałam się dużo rzeczy o moim mieście i jego mieszkańcach. Dzięki warsztatom zrozumiałem problemy Żydów i wyzbyłem się antysemickich poglądów. Dowiedziałem się, że Żydzi byli prawie od początku istnienia naszego narodu i wielu czuło się Polakami.
Uczestnik warsztatów
Szkoła:
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
Uczniowie:
grupa uczniów z różnych klas
Nauczycielki:
Małgorzata Cholewińska, Anna Rabczewska
Trenerki:
Małgorzata Kruszewska, Katarzyna Niewczas
Więcej informacji o Ostrowcu Świętokrzyskim znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
