Pilica

Uczniowie od pierwszego warsztatu wykazywali się dużą otwartością, pozytywnym nastawieniem i zaangażowaniem. Dzięki spotkaniom i rozmowom z trenerami Forum Dialogu, lokalnym regionalistą Aleksandrem Kotem i mieszkańcami miasta poszerzyli swoją wiedzę o historii i kulturze Żydów. Zdobyli także większą świadomość żydowskiej historii swojej miejscowości, poznali znaczenie takich miejsc, jak synagoga, cheder czy kirkut. Zmienił się również ich sposób myślenia.

„Wiedza nabyta na warsztatach na pewno przyda mi się w przyszłości. Teraz nie będę już myśleć stereotypowo”– powiedział jeden z uczestników warsztatów. Ważna stała się dla nich potrzeba upamiętniania. „Zgłębiłam swoją wiedzę na temat zabytków żydowskich, które znajdują się w Pilicy i nabrałam przekonania, że te które nie zostały jeszcze zniszczone przez ludzi czy też upływ czasu należy chronić i dbać o nie oraz przekazywać wiedzę na ich temat innym” – podkreśliła jedna z uczennic.

W ramach finałowego projektu młodzież zorganizowała wycieczkę szlakiem pilickich Żydów i wystawę w ratuszu.

fot. S.Cymer, J.Goździk

9 grudnia pod Zespołem Szkół w Pilicy zgromadzili się zaproszeni goście, wśród których byli m.in. sekretarz miasta i gminy Pilica, dyrektor Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej, sekretarz Towarzystwa Jurajskiego, postulanci z klasztoru franciszkanów oraz uczniowie dwóch szkół ponadgimnazjalnych z Zawiercia. Spod szkoły spacerowicze ruszyli w kierunku nowego cmentarza żydowskiego. Na założonym w 1842 roku kirkucie zachowało się trzysta dwadzieścia siedem macew. Przewodnicy opowiedzieli o historii i znaczeniu tego miejsca, zapalili także znicz. Następnie wszyscy udali się pod mury obronne pilickiego pałacu. Było to miejsce masowych rozstrzeliwań – z rąk niemieckich żołnierzy zginęło tu około osiemdziesięciu Polaków i siedemdziesięciu Żydów. Kolejnym punktem było targowisko, gdzie niegdyś mieścił się pierwszy cmentarz żydowski. Na terenie kirkutu nie pozostała ani jedna macewa. Przy kapliczce pod wezwaniem św. Barbary przewodnicy opowiadali o historii pierwszej synagogi, na ulicy Łaziennej przedstawili miejsca, w których znajdowały się synagoga, cheder, mykwa oraz rzeźnia. Ostatnim etapem wycieczki był rynek.

W tym punkcie przewodnicy przybliżyli historię żydowskiego społeczeństwa zamieszkującego Pilicę. Po tej krótkiej opowieści wszyscy udali się na wystawę do ratusza. Znalazły się na niej reprodukcje archiwalnych zdjęć, przedmioty związane z żydowską kulturą (między innymi menora, tałes i jarmułka), opracowania naukowe i prace uczniowskie poświęcone Żydom z Pilicy. Nie zabrakło także słodkiego poczęstunku i muzyki.

Wystawa była udostępniona przez ponad dwa miesiące. Uczniowie pełnili tam dyżury i oprowadzali po niej wszystkich zainteresowanych. Ponadto uczestnicy projektu zorganizowali drugą wycieczkę dla osób uczęszczających do ich liceum. Licealiści zadbali także o promocję projektu. Stworzyli baner, który zawisł na szkole. Ponadto wydrukowali 500 egzemplarzy folderów ulotek, które trafiły do mieszkańców gminy. W ramach sprawozdania stworzyli filmik dokumentujący finałową wycieczkę. Znalazły się na nim także wywiady z najstarszymi mieszkankami Pilicy. Młodzież w działaniach wspierały lokalne instytucje, między innymi Towarzystwo Jurajskie, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna i władze Miasta i Gminy Pilica.

Więcej informacji o Pilicy znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.