Annopol

Miejski Zespół Szkół

Mimo że niektórzy mieszkają tu od urodzenia, kirkut odwiedzili po raz pierwszy. Ogrodzony teren, niewielki pomnik z pustaków, wiele powalonych macew przykrytych darnią i trawą, gdzieniegdzie walające się śmieci. Ten obraz – zapomnianego żydowskiego cmentarza – stał się impulsem do działania.

Uczennice z Zespołu Szkół w Annopolu – zainspirowane uczestnictwem w warsztatach Szkoły Dialogu – zagrabiły liście i wyzbierały śmieci na annopolskim kirkucie. Jak powiedziała Kasia: „dzięki tym warsztatom wraz z koleżanką postanowiłyśmy zainteresować się tym, co znajduje się w Annopolu i jest związane z Żydami. Chcemy posprzątać, uporządkować i zająć się kirkutem znajdującym się na terenie Annopola. Chcemy też napisać artykuł o społeczności żydowskiej, która się tutaj znajdowała”. Na spotkaniach, razem ze swoimi kolegami i koleżankami z trzecich klas gimnazjum, poznawały historię i kulturę Żydów, eksplorowały historię swojej miejscowości i dyskutowały na temat wielokulturowości i pamięci.

Trzecioklasiści spotkali się także z Wiesławem Liwińskim – burmistrzem Annopola, znawcą historii Żydów z sąsiadującego Kraśnika. Gość wspierał uczniów w pomyśle upamiętnienia annopolskich Żydów, dzielił się swoim osobistym doświadczeniem i opowiedział o pomocy, której udzielił osobie poszukującej w Annopolu swoich żydowskich korzeni.

Przed wojną Żydzi stanowili około 70% mieszkańców miasta. Mieszkali w Annopolu od XVII wieku, zajmowali się głównie handlem i rzemiosłem. W XIX wieku istniały tu dwie synagogi: starsza – drewniana, na północ od rynku, oraz młodsza – murowana, na ulicy Świeciechowskiej.

fot. A.Desponds, B.Godlewska

W miasteczku działały religijne i świeckie podstawowe szkoły żydowskie oraz niewielka jesziwa dla tych, którzy planowali kontynuację nauki w szkole rabinackiej w Lublinie. Funkcjonowały tu także partie polityczne, zarówno syjonistyczne, jak i konserwatywne. Wiosną 1940 roku Niemcy utworzyli w Annopolu getto. Zostało ono zlikwidowane w tym samym roku, a przebywających tam ludzi deportowano do obozu zagłady w Bełżcu.

Młodzież postanowiła upamiętnić annopolskich Żydów, organizując wycieczkę śladami ich obecności w przedwojennym miasteczku. Na to wydarzenie zaprosili kolegów i koleżanki ze swojej szkoły. Wyruszyli w listopadowe popołudnie. Uczestnicy wycieczki dowiedzieli się, ilu Żydów mieszkało w przedwojennym Annopolu, czym się zajmowali, jak wyglądały sąsiedzkie relacje, gdzie znajdowało się getto. Obejrzeli drągi w niszczejącym budynku, na których dawniej stała kuczka.

Można domyślić się, że wchodziło się do niej przez drewniane drzwi na piętrze, w których brakuje jednej szyby. Byli także w miejscu, gdzie stała synagoga, i na terenie dawnego getta. Wycieczkę zakończyli wizytą na cmentarzu.

Co ciekawe, w czasie trwania Szkoły Dialogu w Annopolu burmistrz gminy wyraził gotowość do wsparcia uczniów w sprzątaniu cmentarza i zamieszczenia informacji na stronie gminy. Absolwenci Szkoły Dialogu mogą stać się więc w przyszłości inicjatorami pozytywnej zmiany. O zmianie, jaka już się dokonała, świadczy wypowiedź jednej z uczestniczek programu z Annopola: „Chciałabym powiedzieć, że dużo się zmieniło po tych warsztatach. Pogłębiłam swoją wiedzę – dotychczas nie wiedziałam, że w mojej miejscowości mieszkali Żydzi, że była tu synagoga i dwa cmentarze. Dzięki warsztatom uczniowie wiedzą też, że od nich zależy to, co dzieje się wokół”.

Chciałabym powiedzieć, że dużo się zmieniło po tych warsztatach. Pogłębiłam swoją wiedzę – dotychczas nie wiedziałam, że w mojej miejscowości mieszkali Żydzi, że była tu synagoga i dwa cmentarze.

Uczestniczka warsztatów

Dzięki tym warsztatom wraz z koleżanką postanowiłyśmy zainteresować się tym, co znajduje się w Annopolu i jest związane z Żydami. Chcemy posprzątać, uporządkować i zająć się kirkutem znajdującym się na terenie Annopola. Chcemy też napisać artykuł o społeczności żydowskiej, która się tutaj znajdowała.

Kamila, uczestniczka warsztatów

fot. A.Desponds, B.Godlewska

Annopol

Szkoła:
Miejski Zespół Szkół
Uczniowie:
III klasa gimnazjum
Nauczyciel:
Barbara Kuś
Ekspert:
Wiesław Liwiński
Trenerki:
Anna Desponds, Beata Godlewska

Więcej informacji o Annopolu znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Darczyńcy

Program Szkoła Dialogu w Annopolu został zrealizowany dzięki wsparciu TRUDY i LESTERA FAGENÓW, BETH i MICHAELA MOSKOWITZÓW, SUZI i DAVIDA SCHULLERÓW, ROBIN i MELA SCHUMANÓW.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

logo 2

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.

FOF właściwe