Chorzów

Ponadto wzięli udział w wykładzie „Klasyk mimo woli. O tym jak historia pomieszała szyki Waxmanowi”, organizowanym przez Muzeum w Chorzowie. Młodzież wybrała się także z wizytą do Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, gdzie zwiedziła kirkut i uczestniczyła w warsztacie o żydowskich obrzędach pogrzebowych.

„Stojąc pod Urzędem Miasta wpadliście w dziurę czasoprzestrzenną i przenieśliście się w czasie do początku XX wieku” – taką informację otrzymali uczestnicy finałowej wycieczki, czyli gry terenowej „W poszukiwaniu zaginionej społeczności – śladami Żydów chorzowskich”. 9 grudnia na pięć grup gimnazjalistów czekało mnóstwo atrakcji. Zaopatrzeni w koperty (z fabułą gry, mapami, zadaniami, opisami miejsc, workiem na czekoladowe monety i kartę drużyny) wyruszali do kolejnych punktów. W miejscu, gdzie przed wojną znajdowała się synagoga, uczniowie poznawali jej historię, budowę i przeznaczenie. Dowiedzieli się także, kto był pierwszym rabinem, układali puzzle i rozwiązywali quiz. Dodatkowo mogli przeprowadzić uliczną sondę. Na ulicy Kazimierza Wielkiego uczestnicy odkrywali historię żydowskiej szkoły i Ernsta Goldschmidta – jednego z jej uczniów. Tu starsi koledzy poczęstowali ich macą i chałką. Czekało na nich także zadanie – przyporządkowanie nazw pomieszczeń do ich funkcji. Ponadto chętni uczniowie uczyli się liczyć po hebrajsku. Na ulicy Wolności, gdzie niegdyś znajdowało się kino, gracze poznali biogram Franza Waxmana – jego drogę od Chorzowa po Hollywood.

fot. A.Ceglarek, D.Cieślik

Mogli wcielić się w jego postać i napisać telegram opisujący wrażenia po odebraniu Oskara. Uczestnicy poznali również historię życia Juliusza Sterna, kupca handlującego herbatą i korzennymi przyprawami. Przy kamienicy, w której mieszkał handlarz, uczniowie z zamkniętymi oczami rozpoznawali smak chili, imbiru czy cynamonu. W Muzeum zaś gimnazjaliści obejrzeli część wystawy „W fiolecie jej do twarzy… chorzowskie kostiumy Barbary Ptak” i fragment musicalu „Skrzypek na dachu”. Dowiedzieli się też co znaczy „sztetl”, a na koniec rozwiązywali test. Wszystkie grupy udały się także do restauracji „Pod Drewnianym Bocianem”. Tu mogli się posilić. Oczekując na pizzę zmagali się z kolejnymi zadaniami: rozwiązywali quiz, rysowali przedmioty wynalezione przez Żydów, uczyli się pisać hebrajskie litery. Na ulicy Krzywej, w miejscu gdzie dawniej znajdował się kirkut, gracze poznali zwyczaje pogrzebowe i dzieje tego cmentarza. Następnie szukali, ukrytych na terenie „Parku pod Kasztanami”, zdjęć z symbolami umieszczanymi na macewach i przyporządkowywali je do otrzymanych opisów. Chętni mogli stworzyć z siebie żywą rzeźbę. Po wykonaniu wszystkich zadań uczestnicy udali się do szkoły. Tu czekał na nich poczęstunek. W czasie, gdy komisja podliczała punkty i wypisywała dyplomy, gimnazjaliści grali w grę planszową. Zaprojektowana przez starszych kolegów planszówka cieszyła się dużą popularnością. Ponadto gości mogli spróbować swoich sił w grze w drejdla. Uczniowie zadbali także o ewaluację gry miejskiej, poprosili uczestników o wskazanie jej mocnych i słabych stron.

Na zakończenie wspólnego dnia posłanka Danuta Pietraszewska pogratulowała organizatorom, uczestnikom i ich opiekunom. Głos zabrała także dyrektorka Sylwia Tkocz. Zwycięzcy gry otrzymali nagrody, a wszyscy uczestnicy upominki. Finałem spotkania było wspólne odśpiewanie „Shalom Chaverim”.

Uczniowie podjęli się także licznych działań dodatkowych. Wystosowali petycję do prezydenta Chorzowa z prośbą o upamiętnienie synagogi, zebrali ponad 200 podpisów. Przygotowali również happening „Oni tu mieszkali” upamiętniający chorzowskich Żydów. Odbyła się też szkolna dyskusja – panel ekspercki „Społeczność żydowska w pamięci historycznej mieszkańców”. Jeden z uczestników projektu, Robert Śniegocki, w raz z opiekunem Piotrem Płonką, wziął udział w III Ogólnopolskiej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej „Ziemia węgla i stali – Od Los Angeles do Sin City” zorganizowanej przez Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Polskie Towarzystwo Historyczne. Panowie wygłosili referat „Zapomniana historia – Żydzi w Chorzowie w XIX i XX wieku”. Opowiadali o historii lokalnej społeczności i pracy nad projektem „Szkoły Dialogu”. Ponadto uczniowie zorganizowali w swojej szkole dzień kultury żydowskiej. W czasie przerw grała muzyka, można było zagrać w drejdla i skosztować dań kuchni żydowskiej.

fot. A.Ceglarek, D.Cieślik

Więcej informacji o Chorzowie znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.