| 2014 |
Chrzanów
II Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa K. Baczyńskiego
II Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa K. Baczyńskiego
| 2014 |
Realia życia w przedwojennym miasteczku poznawali ze wspomnień ocalałego Berka Grajowera, symbolikę macew odkrywali na cmentarzu, a historię miejscowych Żydów przybliżył im Kamil Bogusz – lokalny muzealnik. W takich niecodziennych lekcjach historii, przy wsparciu trenerek Forum Dialogu, Jagody Jabłońskiej i Barbary Sieradz, uczestniczyli licealiści z Chrzanowa.
W czasie warsztatów Szkoły Dialogu uczniowie zgłębiali najważniejsze informacje dotyczące historii i kultury Żydów, badali bogatą historię swojej miejscowości i rozwijali umiejętność pracy w grupie. Licealiści dowiedzieli się między innymi, że w ich mieście Żydzi mieszkali od XVI w. Mieli cztery synagogi, cheder, jatki i cmentarz. Handlowali kruszcami, wyrabiali alkohole, byli piekarzami, krawcami, dentystami.
Przed wojną stanowili większość mieszkańców Chrzanowa. W czasie wojny miasto zostało wcielone do III Rzeszy, a wtedy Żydów umieszczono w getcie, następnie wywieziono do Auschwitz-Birkenau. Dziś w mieście stoi tylko jeden budynek synagogi. W miejscu po Wielkiej Synagodze, na pl. Estery, umieszczono pamiątkową tablicę. Na kilku kamienicach można oglądać pozostałości kuczek. W jednej z przychodni lekarskich można rozpoznać na podłodze mozaikę z gwiazdą Dawida, a w miejscowym muzeum zobaczyć zbiór lokalnych judaików. Ocalały także budynki dawnego Stowarzyszenia Psalmistów oraz dawnej świeckiej szkoły żydowskiej. Ponadto przetrwał cmentarz – znajduje się tam ponad 1,5 tys. macew, dwa ohele oraz zbiorowa mogiła osób zamordowanych w 1939 r.
Owocem warsztatów Szkoły Dialogu jest wirtualny spacerownik po żydowskim Chrzanowie na blogu założonym przez uczniów oraz zorganizowana przez licealistów wycieczka dla rówieśników śladami chrzanowskich Żydów.
27 czerwca, zaopatrzeni w tablety z trasą wycieczki, uczniowie wyruszyli na przechadzkę. Obejmowała ona część dawnego getta, miejsce po Wielkiej Synagodze na pl. Estery, rynek – sklepy i kamienice należące do Żydów, dawny lamus rodziny Loewental (obecnie Muzeum im. Mazarakich, z kolekcją judaików), Małą Synagogę Anchei Chail, rzeźnię, szkołę i cmentarz żydowski.
Licealiści opowiadali o Henryku Loewenfeldzie, właścicielu Chrzanowa, i o Berku Grajowerze, który jako uczeń podrzucał swoim biedniejszym kolegom kanapki do szkolnych toreb. Mimo niewielu namacalnych śladów dawnego żydowskiego życia w Chrzanowie, dzięki konkretnym postaciom, historia staje się jakby wyraźniejsza, nabiera barw, kształtów. W kadr wchodzą kolejne osoby, pokazując swoją historię, przywołując przedwojenny Chrzanów… choćby na chwilę, w wyobraźni chrzanowskich licealistów i gości ich wycieczki.
Szkoła:
II Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa K. Baczyńskiego
Uczniowie:
klasa II
Nauczycielka:
Marta Oczkowska
Ekspert:
Kamil Bogusz
Trenerki:
Barbara Sieradz, Jagoda Szkarłat
Więcej informacji o Chrzanowie znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
