| 2012 |
Dobra
Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Henryka Sienkiewicza
Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Henryka Sienkiewicza
| 2012 |
Wyróżniona Szkoła kontynuująca 2014, 2015, 2016
„Długa, ale jednocześnie bardzo ciekawa praca, pozwoliła odkryć i przypomnieć mieszkańcom historię naszego miasta oraz nieobecnej już społeczności żydowskiej. Mamy nadzieję, iż udało nam się przekazać, że wiedza i zrozumienie to klucz do przełamywania wciąż jeszcze istniejących barier narodowościowych” – tak o swoich działaniach w ramach Szkoły Dialogu wypowiadali się uczniowie gimnazjum z Zespołu Szkół w Dobrej.
Wprawdzie na miejscu synagogi i starego cmentarza stoi obecnie lapidarium, a na nowym cmentarzu postawiono pomnik upamiętniający dobrskich Żydów, ale dla uczniów z Dobrej jest to za mało. Chcą wyraźniej przywołać pamięć tych, którzy do XX wieku stanowili połowę mieszkańców miasta, a mieszkali w nim od XVI wieku. W Dobrej Żydzi osiedlali się bowiem od 1521 roku. Zajmowali się prowadzeniem warsztatów rzemieślniczych, handlem i karczmarstwem. Po zajęciu miasta przez Niemców zostali zamknięci w getcie w Dobrej, a następnie przeniesieni do getta w Czachulcu.
Stamtąd wywieziono ich do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem. Społeczność żydowska nie miała już później szansy się odbudować…
Kiedy w październiku gimnazjaliści z Dobrej spotykali się na warsztatach z trenerkami Forum Dialogu, informacje o obecności Żydów w Polsce były dla nich nowością. Na kolejnych zajęciach poznawali jednak kulturę i religię żydowską, uczyli się o obecności Żydów w najbliższej okolicy. Na jednym z warsztatów spotkali się ze Stanisławem Boryckim, mieszkańcem Dobrej, który opowiedział o latach okupacji i polsko-żydowskich relacjach sąsiedzkich. Uczniowie spotkali się także z Antonim Budą.
Po zakończeniu warsztatów gimnazjaliści postanowili zebrać więcej relacji świadków historii. „Nadal poszukujemy ważnych informacji, np. o Henryku Glicenstein, nadal szukamy starszych ludzi, z którymi możemy przeprowadzić wywiad” – relacjonowała jedna z uczestniczek projektu na zakończeniu warsztatów.
Szukając informacji o przedwojennym życiu w Dobrej, sięgali także do lokalnej prasy i książek. Dzięki swojej ciekawości odkryli m.in. ślad po kuli na drzwiach kościoła, w którym przetrzymywano Żydów przed wywózką do obozu. Dotarli również do niepublikowanych informacji o Żydach z pobliskich miejscowości, mordowanych w ciężarówkach jadących do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, czy o drastycznych warunkach panujących w wiejskim getcie w Czachulcu.
Wycieczkę śladami dobrskich Żydów przeprowadzili 29 listopada. Na wyprawę zaprosili mieszkańców miasta; pojawili się na niej przedstawiciele lokalnych władz, członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Dobrskiej, dyrektor biblioteki, przedstawiciele domu kultury, dyrekcja oraz nauczyciele.
Uczniowie zapoznali wszystkich z wojenną historią kościoła i pokazali teren dobrskiego getta. Opowiedzieli również o getcie w Czachulcu i obozie zagłady w Chełmnie. Następnie wszyscy przeszli na teren, gdzie jeszcze w latach sześćdziesiątych stały ruiny dawnej synagogi. Gimnazjaliści wspomnieli także p. Henryka Glincensteina – słynnego malarza i rzeźbiarza z dobrskimi korzeniami. Na trasie spaceru znalazł się również kirkut – tu przewodnicy opowiedzieli o tradycji związanej z pochówkiem. Na zakończenie wszyscy goście zostali zaproszeni do szkoły na obejrzenie wystawy o przedwojennej Dobrej.
Uczniowie i nauczyciele z Dobrej nie ustają w dążeniu do zachowania pamięci o dobrskich Żydach. Stale podejmują coraz to nowsze działania.
Te warsztaty bardzo mi pomogły. Pomogły mi poznać miejscowość z którą zawsze byłam związana. Do tej pory nie wiedziałam nic. Teraz jestem o wiele bogatsza w wiedzę (…) Zaczęłam w końcu interesować się własną historią (…) Wspaniałe doświadczenie, którego nie sposób zapomnieć.
Karolina, uczestniczka warsztatów
Szkoła:
Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Henryka Sienkiewicza
Wyróżnienie:
Wyróżniona Szkoła kontynuująca 2014, 2015, 2016
Uczniowie:
II klasa gimnazjum
Nauczycielka:
Ewa Czerwińska
Ekspert:
Stanisław Borycki
Trenerki:
Beata Godlewska, Aneta Kulińska
Więcej informacji o Dobrej znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Program Szkoła Dialogu w Dobrej został zrealizowany dzięki wsparciu EWY RADWAŃSKIEJ.
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
