Góra

Zespół Szkół im. gen. Sylwestra Kaliskiego

Zasięg i efekty ich projektu robią wrażenie. Uczennice z technikum w Górze zdołały włączyć do współpracy władze miasta, nawiązały kontakt z portalem kirkuty.xip.pl i zorganizowały tablicę upamiętniającą cmentarz żydowski. Przygotowały broszurki z własnoręcznymi rysunkami, zaproszenia na grę miejską i certyfikaty jej ukończenia. Towarzyszyło im motto „Poznać, działać, zaciekawić!”.

Żydzi mieszkali w Górze już w XIV w., jednak szybko zostali z miasta wypędzeni. Był to wtedy teren Piastów śląskich, potem Piastów cieszyńskich. Góra była następnie czeska, a od XVIII w. pruska. Król pruski Fryderyk Wilhelm zezwolił na osiedlanie się Żydów w XIX w. i od tego czasu społeczność żydowska Góry się powiększała. Po I wojnie światowej Żydów w Górze znów było mniej. Uciekali przed prześladowaniami i trudnościami ekonomicznymi spowodowanymi konsekwencjami I wojny. W 1938 r., gdy miasto należało do III Rzeszy, nacjonalistyczne bojówki podpaliły synagogę i dopuściły się aktów przemocy na ostatnich Żydach.

W przestrzeni miasta brakuje dziś śladów obecności społeczności żydowskiej. Nie ma pozostałości po synagodze. W zachodniej części Góry istnieje jedynie porośnięty trawą cmentarz. Zachowały się na nim tylko pojedyncze, bardzo niewielkie fragmenty macew.

Dziewczyny z technikum zaciekawiła zwłaszcza przedwojenna historia ich miejscowości. Uczennice dotarły m.in. do informacji o cyrku Blumenfelda, przed II wojną światową słynnego w całej Rzeszy. Zlokalizowały też miejsce po dawnej synagodze i spotkały się z  miejscowym regionalistą  Mirosławem Żłobińskim. Dodatkowych informacji poszukiwały w bibliotekach, Urzędzie Miasta i Gminy, rozmawiały z mieszkańcami. Analizowały także przedwojenną prasę. Na warsztatach Szkoły Dialogu żywo dyskutowały z trenerkami na temat obrzędów i zwyczajów żydowskich, sytuacji współczesnego Izraela i wielokulturowości.

Zainspirowane tematyką warsztatów przygotowały grę miejską dla mieszkańców Góry oraz nawiązały kontakt z portalem www.kirkuty.xip.pl. „Byliśmy na cmentarzu żydowskim. Jest w opłakanym stanie, został zapomniany przez ludzi. Podczas oficjalnej gry miejskiej położymy kamienie na cześć i szacunek Żydom mieszkających w Górze” – mówiły uczennice. Swój udział w warsztatach i pracę nad realizacją projektu opisały w mailu do portalu kirkuty.xip.pl. W odpowiedzi otrzymały okazałą tablicę upamiętniającą cmentarz. Dzięki staraniom całej ekipy projektowej oraz opiekunki projektu otrzymaną tablicę udało się postawić podczas oficjalnej uroczystości na zakończenie gry miejskiej, w obecności władz miasta. Dodatkowo, kilkaset metrów od nekropolii, usytuowano znak informujący o cmentarzu. Miejska gra edukacyjna „Śladami osadnictwa żydowskiego w Górze”, przygotowana przez uczestniczki warsztatów, zgromadziła uczniów z całego powiatu.

Punktem startowym był miejski park. Tu czekała na wszystkich wystawa fotografii z międzywojnia. Zaprzyjaźniona fundacja Kadr Historii zaprezentowała niecodzienne eksponaty – przedwojenne reklamy, dokumenty i tabliczki z numerami domów i nazwami ulic. Stąd kilkuosobowe grupy uczniów, wyruszały na poznanie żydowskiej historii Góry. Zaopatrzeni w wierszowany plan gry wędrowali po nieistniejącym już mieście. Wykonywali też  wiele zadań: rysowali menorę, porównywali dzisiejsze i przedwojenne plany miasta, zbierali i malowali kamienie na upamiętnienie na cmentarzu. Gra, zorganizowana przez uczennice z technikum w Górze, była pierwszym przedsięwzięciem w przestrzeni miasta, które miało na celu upamiętnienie  Żydów z Góry.

Bardzo się cieszę, że biorę udział w takim przedsięwzięciu. Dzięki niemu mieszkańcy naszego miasta poznają historię Żydów zamieszkujących Górę.

Paulina, uczestniczka warsztatów

Byliśmy na cmentarzu żydowskim. Jest w opłakanym stanie, został zapomniany przez ludzi. Podczas oficjalnej gry miejskiej położymy kamienie na cześć i szacunek Żydom mieszkających w Górze.

Uczestniczka warsztatów

Chcemy przekazać tę wiedzę naszym sąsiadom, znajomym i mieszkańcom, aby chociaż w minimalnym stopniu dowiedzieli się o górowskich Żydach.

Paulina, uczestniczka warsztatów

Góra

Szkoła:
Zespół Szkół im. gen. Sylwestra Kaliskiego
Wyróżnienie:
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2014
Uczniowie:
klasa I – hotelarska
Nauczycielka:
Teresa Witkowska
Trenerki:
Małgorzata Kruszewska, Aneta Kulińska

Więcej informacji o Górze znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Darczyńcy

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

logo 2

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.

fof