| 2014 |
Góra
Zespół Szkół im. gen. Sylwestra Kaliskiego
| 2014 |
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2014
Zasięg i efekty ich projektu robią wrażenie. Uczennice z technikum w Górze zdołały włączyć do współpracy władze miasta, nawiązały kontakt z portalem kirkuty.xip.pl i zorganizowały tablicę upamiętniającą cmentarz żydowski. Przygotowały broszurki z własnoręcznymi rysunkami, zaproszenia na grę miejską i certyfikaty jej ukończenia. Towarzyszyło im motto „Poznać, działać, zaciekawić!”.
Żydzi mieszkali w Górze już w XIV w., jednak szybko zostali z miasta wypędzeni. Był to wtedy teren Piastów śląskich, potem Piastów cieszyńskich. Góra była następnie czeska, a od XVIII w. pruska. Król pruski Fryderyk Wilhelm zezwolił na osiedlanie się Żydów w XIX w. i od tego czasu społeczność żydowska Góry się powiększała. Po I wojnie światowej Żydów w Górze znów było mniej. Uciekali przed prześladowaniami i trudnościami ekonomicznymi spowodowanymi konsekwencjami I wojny. W 1938 r., gdy miasto należało do III Rzeszy, nacjonalistyczne bojówki podpaliły synagogę i dopuściły się aktów przemocy na ostatnich Żydach.
W przestrzeni miasta brakuje dziś śladów obecności społeczności żydowskiej. Nie ma pozostałości po synagodze. W zachodniej części Góry istnieje jedynie porośnięty trawą cmentarz. Zachowały się na nim tylko pojedyncze, bardzo niewielkie fragmenty macew.
Dziewczyny z technikum zaciekawiła zwłaszcza przedwojenna historia ich miejscowości. Uczennice dotarły m.in. do informacji o cyrku Blumenfelda, przed II wojną światową słynnego w całej Rzeszy. Zlokalizowały też miejsce po dawnej synagodze i spotkały się z miejscowym regionalistą Mirosławem Żłobińskim. Dodatkowych informacji poszukiwały w bibliotekach, Urzędzie Miasta i Gminy, rozmawiały z mieszkańcami. Analizowały także przedwojenną prasę. Na warsztatach Szkoły Dialogu żywo dyskutowały z trenerkami na temat obrzędów i zwyczajów żydowskich, sytuacji współczesnego Izraela i wielokulturowości.
Zainspirowane tematyką warsztatów przygotowały grę miejską dla mieszkańców Góry oraz nawiązały kontakt z portalem www.kirkuty.xip.pl. „Byliśmy na cmentarzu żydowskim. Jest w opłakanym stanie, został zapomniany przez ludzi. Podczas oficjalnej gry miejskiej położymy kamienie na cześć i szacunek Żydom mieszkających w Górze” – mówiły uczennice. Swój udział w warsztatach i pracę nad realizacją projektu opisały w mailu do portalu kirkuty.xip.pl. W odpowiedzi otrzymały okazałą tablicę upamiętniającą cmentarz. Dzięki staraniom całej ekipy projektowej oraz opiekunki projektu otrzymaną tablicę udało się postawić podczas oficjalnej uroczystości na zakończenie gry miejskiej, w obecności władz miasta. Dodatkowo, kilkaset metrów od nekropolii, usytuowano znak informujący o cmentarzu. Miejska gra edukacyjna „Śladami osadnictwa żydowskiego w Górze”, przygotowana przez uczestniczki warsztatów, zgromadziła uczniów z całego powiatu.
Punktem startowym był miejski park. Tu czekała na wszystkich wystawa fotografii z międzywojnia. Zaprzyjaźniona fundacja Kadr Historii zaprezentowała niecodzienne eksponaty – przedwojenne reklamy, dokumenty i tabliczki z numerami domów i nazwami ulic. Stąd kilkuosobowe grupy uczniów, wyruszały na poznanie żydowskiej historii Góry. Zaopatrzeni w wierszowany plan gry wędrowali po nieistniejącym już mieście. Wykonywali też wiele zadań: rysowali menorę, porównywali dzisiejsze i przedwojenne plany miasta, zbierali i malowali kamienie na upamiętnienie na cmentarzu. Gra, zorganizowana przez uczennice z technikum w Górze, była pierwszym przedsięwzięciem w przestrzeni miasta, które miało na celu upamiętnienie Żydów z Góry.
Szkoła:
Zespół Szkół im. gen. Sylwestra Kaliskiego
Wyróżnienie:
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2014
Uczniowie:
klasa I – hotelarska
Nauczycielka:
Teresa Witkowska
Trenerki:
Małgorzata Kruszewska, Aneta Kulińska
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.