Jelenia Góra

Jedna z uczestniczek programu „Szkoła Dialogu” w Jeleniej Górze napisała: „Byłam w szoku po dowiedzeniu się, ile Jelenia Góra znaczyła w historii żydowskiej. Patrząc teraz na niektóre miejsca nie są one już dla mnie obojętne. Zauważyłam również, że ludzie dookoła także wiedzą mało na temat Żydów w Jeleniej Górze. Po tym, jak opowiedziałam rodzicom i znajomym o tym, że ulica nazywała się Żydowska, lub o tym, że w (…) znajdowała się synagoga czy mykwa, również byli zdziwieni i bardzo zaciekawieni informacjami”. Uczniowie biorący udział w warsztatach, choć nie wiedzieli tego wszystkiego o swoim mieście dali się poznać trenerom jako grupa bardzo otwarta i wrażliwa, a także zdolna do refleksji. Inna uczennica tak wspominała swój udział w projekcie: „Te warsztaty dały mi bardzo dużo do myślenia, zrozumiałam przede wszystkim, że mimo wszystko trzeba pamiętać”. Uczniowie w dużym skupieniu pracowali podczas zajęć, widać też było ich zaangażowanie. Warsztaty okazały się dla uczniów czymś więcej niż tylko niestandardową lekcją historii lokalnej. „Nauczyliśmy się słuchać siebie nawzajem i szanować czyjeś poglądy” – pisała kolejna uczestniczka. Doświadczenie, które przeżyli podczas spotkań z trenerami dało im impuls do działania, które konsekwentnie realizowali przygotowując swój projekt. 

fot. I.Murawska, T.Stasiuk

„Zrozumiałam, że jeśli młodzi ludzie zapomną i nie będą dbali o to, historia, nie tylko Żydów, ale wszystkich ludzi, umrze. Te warsztaty nauczyły mnie także tolerancji, szacunku i pokazały, jaką moc mają młodzi ludzie, jeśli tylko chcą” – a młodzież z Jeleniej Góry chciała i pokazała na co ich stać. Dla swoich kolegów ze szkoły i innych osób zainteresowanych przygotowali wycieczkę, w której wzięło udział aż 60 osób. Nie zawiodła także promocja. Uczniowie zaprosili przedstawicieli władz miasta i szkoły, a także lokalne media. Przygotowali ulotki i plakaty. Stworzyli stronę na Facebook’u zatytułowaną „My w dialogu”. Zaproszenie na ich wydarzenie pojawiło się także na stronie internetowej szkoły.

Organizatorzy podczas spaceru zatytułowanego „Śladami Menory” uwzględnili osiem miejsc: dom przy ul. Wiejskiej, na którego fasadzie widoczna jest wciąż Gwiazda Dawida, dawną ulicę Judengasse (dzisiejsza ul. Szkolna), kamienicę należącą kiedyś do żydowskiego właściciela Erensta Fleksa przy ul. Konopnickiej,  miejsce w którym stała synagoga, budynki, w których znajdowały się: Dom Dziecka, Dom Handlowy Hava  Georga Pinoffa oraz mykwa, a także cmentarz żydowski i teren byłej filii obozu Gross-Rosen, przy ul. Wojewódzkiej w Cieplicach. Przy poszczególnych punktach zapalali świece. 

Goście mogli zobaczyć także archiwalne zdjęcia miejsc, do których dotarli. Wysiłki uczniów, docenili ich goście: „Muszę to zanotować. Mieszkam tu całe życie i ta wiedza była dla mnie obca”. Historie opowiadane przez przewodników poruszały także uczestników: „To takie dziwne – mieszkają ludzie, a potem znikają. Przecież po nich nie został żaden ślad. Ludzie nie powinni tak znikać”.

Młodzież przygotowała także wystawę pokazującą Jelenią Górę „wczoraj i dziś”. Podczas szkolnego kiermaszu świątecznego zorganizowali stoisko chanukowe z typowymi dla obchodów tego święta smakołykami. Złożyli także petycję do władz miasta o upamiętnienie miejsca po wyburzonej synagodze oraz odnowienia miejsca pamięci w filii obozu Gross-Rosen. Zadeklarowali chęć pomocy w pracach porządkowych. Zaprosili kolegów i koleżanki z pobliskiego gimnazjum na lekcję poświęconą jeleniogórskim Żydom.  Przygotowane wcześniej przez uczniów materiały promujące trasę wycieczki „Śladami Menory” dostępne są w trzech językach w miejscowym Biurze Wystaw Artystycznych oraz Informacji Turystycznej. Dokumentację wszystkich działań można zaś znaleźć na fanpage’u na Facebooku: „My w dialogu” oraz na kanale na Youtube: „Śladami Menory”.

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.