| 2013 |
Kazimierz Dolny
Gminny Zespół Szkół
| 2013 |
Na pierwszym warsztacie Szkoły Dialogu, jaki w kazimierskim gimnazjum zorganizowało Forum Dialogu, uczniowie potrafili zaledwie wskazać, gdzie w ich mieście znajdowała się synagoga oraz kirkut. Nie potrafili jednak zbyt wiele powiedzieć o tych miejscach. Nie wiedzieli też wiele o kazimierskich Żydach. A przecież gmina w Kazimierzu Dolnym uznawana jest za jedną z najstarszych na Lubelszczyźnie. Miasto zresztą słynie z otwartości na wielokulturowość, bo już w XVII w. osiadali się w nim zarówno Żydzi, jak i Ormianie czy Grecy. Do II wojny światowej Żydów w Kazimierzu Dolnym było wielu – 64 proc. mieszkańców miasteczka. Potem przesiedleni do getta umierali z głodu, na tyfus czy w wyniku rozstrzelania. Getto przestało istnieć w 1942 r.
Uczniowie coraz bardziej chłonęli wiedzę i coraz aktywniej uczestniczyli w warsztatach. Dyskutowali na różne, czasem dość trudne tematy. Pytali o obyczaje Żydów, ich religię. W Kazimierzu Dolnym pojawił się przecież ruch chasydzki, a jego czołową postacią był cadyk Ezechiel ben Cwi-Hirsz Taub, uczeń Widzącego z Lublina. Teraz już o nim wiedzą.
Na spotkaniu z ekspertem poznali wiele anegdot i historii dotyczących przedwojennego Kazimierza. To właśnie w międzywojniu społeczność żydowska rozwijała się prężnie. Powstała tu wówczas biblioteka żydowska, żydowskie kluby sportowe Makabi i Sztern oraz kasa zapomogowa.
Otwierano też prywatne szkoły żydowskie, m.in. szkołę hebrajską, powstałą z inicjatywy kazimierskich syjonistów – organizacji szczególnie silnej w Kazimierzu. W mieście i jego okolicach nakręcono dwa filmy popularne wśród społeczności żydowskiej na całym świecie: Dybuk oraz Jidł mitn fidł. Każda nowa informacja mocno motywowała młodzież do pracy nad projektem finałowym – wycieczką zorganizowaną śladami kazimierskich Żydów, ale i wokół obecności Żydów tu i teraz. Szukali więc informacji w bibliotekach, przeprowadzili kilka rozmów ze starszymi mieszkańcami miasta. O samym wydarzeniu powiadomili zaś lokalne media, rozwiesili w mieście plakaty. Przyszło więc wielu gości, wśród nich mieszkańcy, radni, lokalni dziennikarze, a nawet turyści.
Gimnazjaliści zaprowadzili najpierw wszystkich do lapidarium, czyli znajdującego się na nowym cmentarzu żydowskim pomnika zbudowanego z odzyskanych macew.
Potem na boisko szkolne, bo właśnie tam kiedyś był kirkut. Młodzież była bardzo poruszona faktem, że miejsce pochówku kazimierskich Żydów jest obecnie przestrzenią do gry w piłkę. . Głośno wyrażali więc potrzebę zmiany. Poszli jeszcze w miejsce jatki, pod synagogę, miejsce po mykwie. Opowiadali gościom o specyfice architektury dzielnicy żydowskiej. Tłumaczyli trudne terminy związane z kulturą Żydów. Jedna z uczennic opowiedziała o rabinie Taubie, który był kompozytorem wielu standardów klezmerskich, a także członkiem lokalnej orkiestry. Muzyka klezmerska stanowiła więc tło i towarzyszyła uczestnikom wycieczki cały czas, a oni szli zasłuchani.
Szkoła:
Gminny Zespół Szkół
Uczniowie:
klasa II b gimnazjum
Nauczyciel:
Marcin Pisula
Ekspertka:
Bożena Gałuszewska
Trenerki:
Ewelina Bartosik, Magdalena Ogieniewska
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.