| 2014 |
Oborniki
Gimnazjum nr 1 im. UNICEF
| 2014 |
Mimo że Żydzi mieszkali w Obornikach od XVI w., niewiele jest tu śladów żydowskiego osadnictwa. Nie zachowała się synagoga wybudowana w XVI w., cmentarz żydowski został zdewastowany w czasie wojny. Oborniccy Żydzi identyfikowali się z kulturą i językiem niemieckim, zostali bardzo silnie zasymilowani jeszcze w okresie władzy pruskiej. W XIX w. mieszkało tu około 400 Żydów, jednak po I wojnie światowej większość z nich opuściła Oborniki. Tuż przed II wojną światową tereny te zamieszkiwane były jedynie przez około 60 osób pochodzenia żydowskiego. W czasie okupacji niemieckiej Oborniki zostały wcielone do III Rzeszy. Część ludności wysiedlono do Generalnego Gubernatorstwa lub wywieziono do Rzeszy na roboty przymusowe, Żydzi zaś zostali przeniesieni do Szydłowca.
Prawdopodobnie tylko jedna osoba z żydowskich mieszkańców Obornik przeżyła wojnę. Była to Erika Rotholz.
Od samego początku trwania warsztatów Szkoły Dialogu uczniowie wykazali się bardzo dużą wiedzą na temat historii i kultury Żydów w Polsce. Dzielili się swoimi refleksjami dotyczącymi omawianych zagadnień i chętnie angażowali w ćwiczenia. Dopytywali o kwestie związane z edukacją, rolą rabina w społeczności żydowskiej, a także życiem społecznym. Ciekawość uczniów wzbudziły również szczegóły związane z omawianiem sposobu obchodzenia żydowskich świąt. W czasie zajęć wywiązała się też ciekawa dyskusja o wielokulturowości i przyszłym rozwoju Polski.
W ramach przygotowań do wycieczki śladami obornickich Żydów, która była zwieńczeniem udziału w programie Szkoły Dialogu, młodzież zebrała wiele materiałów archiwalnych, w tym niepublikowane wcześniej zdjęcia synagogi. Nauczycielka niemieckiego przetłumaczyła fragment kroniki opisującej obornickich Żydów, a Jadwiga Czypek i Teresa Łuszcz podzieliły się wspomnieniami z przedwojennych lat w Obornikach. Dodatkowo, podczas rozmów z dziadkami udało się uczniom uzyskać nowe, ciekawe informacje, a także odtworzyć, jak przed wojną wyglądał rynek i kto zamieszkiwał poszczególne kamienice. Warsztaty były również okazją dla młodzieży, aby zastanowić się nad rolą pamięci i upamiętniania, jak również wyrwy, jaką w historii Polski stworzyła Zagłada. Jak sami deklarowali, uczyniło ich to bardziej otwartymi i patrzącymi inaczej na przeszłość.
W ramach wycieczki uczniowie przygotowali grę miejską, na którą zaprosili innych gimnazjalistów oraz nauczycieli.
Postacią przewodnią spaceru była Celina Kleczewska – Żydówka, która zamieszkiwała Oborniki przed wojną. Organizatorzy pokazali uczestnikom gry mykwę, miejsce gdzie mieściła się synagoga oraz rynek. Udali się także do tartaku, który niegdyś należał do Żyda, a pracowali tam również Niemcy i Polacy. Uczniowie opowiedzieli tam o relacjach między tymi trzema narodami. Później cała wycieczka udała się na kirkut. W międzyczasie goście usłyszeli podstawowe informacje o kalendarzu żydowskim. Na zakończenie uczniowie opowiedzieli kolegom i koleżankom o zasadach kuchni koszernej i poczęstowali uczestników wycieczki potrawami kuchni żydowskiej, które sami przygotowali. W trakcie działań projektowych uczniów wspierał Urząd Miasta oraz Archiwum Miejskie. Gimnazjaliści przygotowali prezentację multimedialną oraz filmy dokumentujące wszystkie przystanki gry miejskiej.
Uważam, że jest to super pomysł, ponieważ mogę poznać kulturę innego kraju, narodu.
Uczestnik warsztatów
Szkoła:
Gimnazjum nr 1 im. UNICEF
Uczniowie:
koło historyczne
Nauczycielka:
Małgorzata Bloch
Trenerzy:
Anna Geller, Stanisław Niemojewski
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.