| 2017 |
Przemyśl
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2
im. Markiana Szaszkewicza
| 2017 |
Przemyśl to miasto o najstarszym zachowanym świadectwie pobytu społeczności żydowskiej w Polsce – pierwsze informacje na ten temat pochodzą już z lat 30. XI wieku. Przez kolejne dziesięć stuleci Żydzi stanowili nieodzowną część wielokulturowej społeczności tego miasta. Historia przemyskich Żydów mogłaby posłużyć za historię Żydów polskich w pigułce – od przywilejów królewskich i rozwoju w czasie „złotego” XVI wieku, przez niepokoje wynikające ze społecznych napięć oraz burzliwych losów Rzeczpospolitej, po jednoczesny rozwój syjonizmu i chasydyzmu w wieku XIX i ogromne zniszczenia czasów wojen. Pomimo dramatycznych wydarzeń pierwszej połowy XX wieku, do dzisiaj w przemyskim krajobrazie widoczny jest ogromny wpływ, jaki lokalna społeczność żydowska miała na życie tego miasta. Tropem tych śladów wyruszyli uczniowie z dwujęzycznego Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Markiana Szaszkewicza w Przemyślu.
Uczniowie w ramach wycieczki oprowadzali uczestników po miejscach związanych z ludnością żydowską w Przemyślu. Spacer rozpoczął się pod Muzeum Ziemi Przemyskiej, gdzie kiedyś stała synagoga.Chętni uczniowie ze wszystkich klas szkoły ogromnie zaskoczyli trenerki Forum swoim zaangażowaniem i aktywnością. Dodatkową perspektywę zagadnieniom omawianym na warsztatach dodawała różnorodność grupy projektowej – wśród uczniów znalazło się dużo osób narodowości ukraińskiej, którzy dzielili się swoim doświadczeniem bycia mniejszością w Przemyślu. Tym samym projekt konkursowy w postaci wycieczki po mieście stanowił dla nich okazję poczucia się gospodarzem w swojej małej ojczyźnie.
Uczniowie w ramach wycieczki oprowadzali uczestników po miejscach związanych z ludnością żydowską w Przemyślu. Spacer rozpoczął się pod Muzeum Ziemi Przemyskiej, gdzie kiedyś stała synagoga.
Wśród punktów wycieczki były m.in. kamienica przy ul. Władycze ze śladem po mezuzie we framudze; stary cmentarz, po którym do dziś została już tylko brama oraz stojące obok budynki dawnego żydowskiego szpitala i domu starców; kościół Karmelitów – przed wojną świątynia grekokatolicka, której proboszcz pomagał w czasie wojny zmieniać metryki Żydom; a także zachowany do dziś nowy cmentarz z grobami pochodzącymi nawet z czasów współczesnych i zachowany budynek synagogi Scheinbacha, gdzie przygotowany został poczęstunek dla gości. Wszystkie punkty ilustrowane były archiwalnymi zdjęciami pokazywanymi przez uczniów. Nie było to wydarzenie jednorazowe – wycieczka została powtórzona w języku ukraińskim dla uczniów, którzy słabiej znają język polski oraz dla studentów Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej.
Uczestnicy przemyskiej Szkoły Dialogu zatroszczyli się także o najmłodszych. Dla nich, uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum w Zespole Szkół, przygotowali grę terenową wypełnioną zadaniami i ciekawostkami. Biorące udział w grze grupy otrzymały mapki z zaznaczonymi na nich siedmioma punktami, do których musiały dotrzeć i tam wysłuchać informacji na temat danego obiektu.
Były to między innymi Plac Rybi – miejsce, gdzie stały dwie synagogi, obszar getta, ochronka dla dzieci żydowskich, synagoga Scheinbacha, stary cmentarz. Na koniec uczestnicy gry spotkali się w Domu Ukraińskim na poczęstunku, gdzie otrzymali tez książeczki O Żydach i Żydówkach.
Łącznie we wszystkich tych wydarzeniach wzięło udział ponad 100 osób, a działania uczniów opisały lokalne media. Dodatkowo, przy użyciu archiwalnych fotografii Przemyśla zorganizowano na terenie szkoły wystawę poświęconą przedwojennej społeczności żydowskiej. Trzeba przyznać, że swoją pracą i zaangażowaniem uczniowie Zespołu Szkół im. Szaszkiewicza w Przemyślu wywarli duży wpływ na otaczającą ich rzeczywistość. Samo doświadczenie wywarło też duży wpływ na nich samych. Jak napisała jedna z uczestniczek przemyskiej Szkoły Dialogu: „Warsztaty były czymś więcej niż zwykłymi wykładami. Były ogromną lekcją tolerancji, otwartości na innych, i co najważniejsze impulsem do dowiadywania się więcej i więcej”.
Szkoła:
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Markiana Szaszkewicza
Uczniowie:
grupa chętnych z gimnazjum i liceum
Nauczycielki:
Maria Ficak, Anna Leskiw
Ekspert:
Jacek Szwic
Trenerzy:
Marcin Krotla, Małgorzata Kruszewska
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.