| 2010 |
Chęciny
Zespół Szkół nr 2
Zespół Szkół nr 2
| 2010 |
Chęciny to miejscowość nieopodal Kielc, znana głównie z warownego zamku na wzgórzu. Dwa kilometry od zamku, w budynku Zespołu Szkół nr 2 w Chęcinach, uczniowie klas pierwszych technikum uczestniczą w warsztatach Szkoły Dialogu. Uczą się o kulturze żydowskiej i historii własnej miejscowości. Po warsztatach spojrzeli innymi oczami na swoje miasto. Budynki okażą się kryć w sobie nieznane historie, a architektura, zdominowana przez zamek chęciński i kościół św. Bartłomieja, przemówi na nowo. Na razie historia lokalna, a nawet rodzinna – nikt z uczniów nie wie, czym zajmowali się ich dziadkowie – jest białą kartą.
Na warsztatach uczniowie dowiadują się, że przed wojną 60 proc. mieszkańców ich miasta było Żydami.
Mieszkali oni głównie przy ul. Długiej, zwanej Żydowską. Pod numerem 21 działała synagoga, która po wojnie została zamieniona w kino „Marmur”. Na początku ul. Długiej przetrwał również budynek mykwy, dziś pusty, nieużywany. Jest również cmentarz żydowski, położony na wzgórzu w zachodniej części Chęcin. Podobno gdzieś w mieście zachowały się framugi ze śladami po mezuzach – może uda się nam je odkryć, myślą nieśmiało podekscytowani uczniowie. W miarę postępowania warsztatów żydowskie miasteczko sprzed wojny nabiera kształtu – powoli łatwiej wyobrazić sobie żydowskich mieszkańców Chęcin: szewców, piekarzy, rzeźników, handlarzy soli; Rosentala, Ruchlę, Cukiermana; wytwórców wody sodowej, właścicieli gorzelni, zakładów zegarmistrzowskich, krawieckich i fryzjerskich.
27 listopada uczestnicy warsztatów zapraszają starszych kolegów ze szkoły na wycieczkę śladami żydowskich mieszkańców Chęcin. Jest koniec listopada, ziemię pokrywa cienka warstwa śniegu, jest mroźno, ale świeci słońce. Punktualnie o 9 rano uczniowie ruszają spod szkoły. Pierwszym punktem na trasie spaceru jest dawna mykwa. Grupa przystaje przy białym parterowym budynku z dużymi drewnianymi oknami i dwuspadowym dachem, a jedna z uczennic – Justyna – opowiada, do czego służyła mykwa, wspominając pierwszego właściciela budynku Szlamę Rayzmana. Uczniowie udają się teraz pod budynek dawnej synagogi, obecnie Gminnego Ośrodka Kultury. O historii tego miejsca modlitwy mówi Adam.
Po nim zabiera głos Kasia. Wskazuje na sąsiadujący z synagogą dom rabina z przełomu XIX i XX w. Uczniowie muszą teraz przejść spory kawałek, by dotrzeć na cmentarz żydowski. Na chęcińskim kirkucie zachowało się około 100 nagrobków. Uczestnicy programu Szkoła Dialogu wyjaśniają kolegom symbolikę macew, zwracają uwagę na hebrajskie napisy. W kolejnym punkcie trasy Violetta wskazuje kolegom tereny getta. W oczach uczniów widać zadumę. Młodzież wraca do szkoły zmarznięta, ale bogatsza o lekcję lokalnej historii i pamięci, dumna, że swoją wiedzą podzieliła się z innymi.
Szkoła:
Zespół Szkół nr 2
Uczniowie:
klasa Ia
Nauczycielka:
Anna Wrzoskiewicz
Trenerki:
Anna Desponds, Małgorzata Nowicka
Więcej informacji o Chęcinach znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Program Szkoła Dialogu w Chęcinach został zrealizowany dzięki wsparciu PATTY i LOUISA BECKÓW.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
