Chotyłów

Gmina miała swoją ubojnię rytualną i cmentarz, pod jej zarządem znajdowała się także synagoga w Chotyłowie. Niemcy zajęli Piszczac już na początku września 1939 roku (posterunek żandarmerii i gestapo znajdował się w Chotyłowie). Rok później utworzyli tu getto i zgromadzili w nim Żydów także z pobliskich wiosek. Po likwidacji getta niewielka część Żydów trafiła do obozu pracy w Międzyrzecu Podlaskim, pozostali zostali skierowani do obozu zagłady w Treblince.

W czasie warsztatów uczniowie odkrywali historię swojej wsi i sąsiadującego Piszczaca. W projekt czynnie włączała się dyrektorka szkoły, a pani sołtys dzieliła się swoimi wspomnieniami dotyczącymi współistnienia katolików i żydów w przedwojennym Chotyłowie. Po kilkutygodniowych przygotowaniach gimnazjaliści zorganizowali wycieczkę, dzięki której udało im się odtworzyć życie w wielokulturowych wioskach.

fot. M.Maślak, K.Niewczas

„Pracowaliśmy i szukaliśmy wszelkich informacji na temat Żydów. Najwięcej informacji miała pani sołtys, która opowiadała nam historie swojej mamy. Powiedziała nam dokładnie, gdzie była synagoga i gdzie mieszkali Żydzi” – mówią o swoich przygotowaniach uczniowie. „Dużo rozmawiałam na te tematy z babcią, która w młodości mieszkała w Chotyłowie” – opowiadała jedna z uczestniczek projektu. Na wycieczkę uczniowie zaprosili innych uczniów oraz dyrekcję szkoły. W Chotyłowie zwiedzili budynki, w których niegdyś znajdowała się synagoga, sklepy i tartak. W Piszczacu odwiedzili rynek i ulicę Łazienną – przed wojną znajdowała się na niej mykwa i jatki. Oprócz informacji dotyczących miejsca zamieszkania żydowskich sąsiadów oraz przytaczania opowieści zasłyszanych od starszych mieszkańców miasta, uczniowie wspomnieli także o mniej chwalebnych elementach.

Pojawiły się wzmianki na temat przedwojennych antagonizmów i lokalnych kłótni. Wypowiedzi uczniów przewodników uzupełniała pani sołtys. „Nie zawsze może było tak idealnie, tak fajnie. Wiadomo, były może jakieś antagonizmy, nie duże, ale to nie było aż tak widoczne. Raczej wszyscy żyli sobie spokojnie” – opowiadała.

Cały projekt uczniowie podsumowali na spotkaniu zorganizowanym dla rodziców i mieszkańców Chotyłowa i Piszczaca. 23 listopada goście zgromadzili się w szkole, by obejrzeć przygotowany przez gimnazjalistów film. Znalazła się na nim relacja z wycieczki, przedwojenne zdjęcia i wywiady.

fot. M.Maślak, K.Niewczas

Więcej informacji o Chotyłowie znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Program Szkoła Dialogu w Chotyłowie został zrealizowany dzięki wsparciu SHEILI i DAVIDOWI FUENTE.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.