| 2016 |
Drawsko Pomorskie
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych
| 2016 |
III miejsce na Gali Szkoły Dialogu 2016
W Drawsku Pomorskim, dzisiaj prawie dwunastotysięcznym mieście w województwie zachodniopomorskim, pierwsi Żydzi osiedlili się mniej więcej między rokiem 1735 a 1740. W 1839 roku wybudowali synagogę, około 20 lat później założyli cmentarz, ale od końca wieku ich liczba zaczęła spadać – emigrowali z tych peryferii państwa niemieckiego w różne strony świata. W przeddzień II wojny światowej Drawsko zamieszkiwało jedynie 33 Żydów. Mimo tego, jak inne niemieckie miasta, również Drawsko nie uniknęło „nocy kryształowej”, podczas której synagogę zniszczono, a żydowskie domy zdemolowano.
Dzisiaj po tej małej społeczności nie zostało prawie nic. Po synagodze nie ma śladu, a cmentarz żydowski przez lata był wysypiskiem śmieci. W roku 1992 cmentarz zaczęto porządkować. Umieszczono tam tablicę pamiątkową, zresztą niedługo później zniszczoną, i postawiono symboliczne dwie macewy. Mrużąc oczy, można jeszcze na jednej z macew odczytać napis: „Friederike Joseph z domu Bornheim. Zmarła 19 października 1882 roku, w wieku 89 lat”. Na nagrobku obok inskrypcja informuje o Josele Jospehie, który zmarł kilkanaście lat wcześniej – 21 stycznia 1870 r. w wieku 80 lat.
Dla uczniów biorących udział w drawskiej Szkole Dialogu większość tych rzeczy była zupełnie nowa.
Podczas czterech spotkań z trenerkami Forum Dialogu Jolantą Goździk i Dorotą Cieślik pierwszy raz zetknęli się z wiadomościami na temat Żydów w swoim mieście. Może właśnie dlatego od pierwszych minut zajęć byli zaangażowani i skupieni. Wypowiadali się na forum, dopytywali, gdy pojawiało się coś niejasnego, mówili, co czują i co myślą. Spotkali się z historykiem i regionalistą Edwardem Krasuckim, który opowiedział im o historii Żydów pomorskich. Uczyli się o tym, co było przedtem i potem, kiedyś i dziś.
Przygotowując swój projekt kończący Szkołę Dialogu, uczniowie korzystali z różnorodnych źródeł. Szukali informacji w internecie, przeglądali muzealne materiały archiwalne, poznawali zbiory prywatne. Rozmawiali z rodzinami, zagadywali sąsiadów. Zaglądali na półki, wertowali kartki, tłumaczyli je później z angielskiego lub niemieckiego. Przed wycieczką rozdawali ulotki i wyemitowali zrobiony przez siebie film promocyjny. Na samą wycieczkę zapraszali hamantaszami, kuglem ziemniaczanym, macą i chałką z dżemem 1 czerwca na szkolnym festynie językowym. Uporządkowali cmentarz, przygotowali go na wizytę.
Informacje o wycieczce opublikowało na swoim Facebooku Stowarzyszenie Przyjaciół Drawska „Meander” i grupa „Po torach pamięci”. Pomagał i wydarzenie promował również „Głos Drawska” i „Głos Koszaliński”. Specjalnie na tę okazję zostało także zaprojektowane logo Szkoły Dialogu w Drawsku Pomorskim.
Wycieczka była otwarta dla wszystkich chcących w niej uczestniczyć. Przyszło około 60 osób, mieszkańców Drawska i okolic, nauczycieli, uczniów, znajomych. Byli także przedstawiciele placówek kulturalnych oraz stowarzyszenia pasjonatów historii.
Każdy z gości, który pojawił się na wycieczce, otrzymał słowniczek z terminologią żydowską i mały przewodnik z całą trasą oraz informacjami o poszczególnych jej punktach. Podczas wycieczki przewodnicy się zmieniali – w każdym punkcie stały po dwie osoby odpowiedzialne za przekazanie informacji o danym miejscu. Inne osoby były odpowiedzialne za robienie zdjęć i kręcenie filmu. Uczennice z technikum przygotowały dla uczestników wycieczki poczęstunek. Uczniowie prezentowali dokumenty źródłowe, stare zdjęcia, pocztówki, mapy i inne świadectwa obecności Żydów w Drawsku. Na dziedzińcu szkoły podstawowej, do której chodziła Kate Kaphan, bohaterka jednej z odkrytych przez nich historii, powiesili mapę z lat trzydziestych, postawili stół i krzesła i próbowali wyjaśnić grupie, jakim doświadczeniem była dla Żydów wojna, a dla żydowskich uczniów numerus clausus.
Na dziedzińcu szkoły podstawowej, do której chodziła Kate Kaphan, bohaterka jednej z odkrytych przez nich historii, powiesili mapę z lat trzydziestych, postawili stół i krzesła i próbowali wyjaśnić grupie, jakim doświadczeniem była dla Żydów wojna, a dla żydowskich uczniów numerus clausus. Oprócz szkoły spacer po Drawsku obejmował najważniejsze miejsca związane z niegdysiejszą obecnością Żydów w mieście. Cmentarz, miejsce, w którym stała kiedyś synagoga, a także miejsca związane z historiami konkretnych postaci. Gaj Luizy, dzisiaj będącym Parkiem Chopina, i Hotel Arendts, który stał w miejscu dzisiejszego Ośrodka Kultury przy ul. Piłsudskiego 12 i oprócz pokoi oferował „mieszczańską kuchnię”, salę taneczną i ogród z podwójnym torem kręglarskim. Poza tym na trasie znajdowała się jeszcze kawiarnia Sauer, w której organizowano seanse filmowe, willa Rosenfelda, żydowskiego adwokata i notariusza, przy dzisiejszej ul. Piłsudskiego 12 i willa Manassego, ostatniego przewodniczącego gminy żydowskiej i ostatniego pochowanego na drawskim cmentarzu żydowskim Żyda. Późnej jeszcze dom Eduarda Tarnowskiego, drawskiego handlarza zmarłego 7 grudnia 1942 r. w Theresienstadt, oraz dom Wittego.
Mnogość oraz poziom merytoryczny przeprowadzonych przez uczniów działań przyniosły młodzieży trzecie miejsce na Gali Szkoły Dialogu.
Szkoła:
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Drawsku Pomorskim
Wyróżnienie:
III miejsce na Gali Szkoły Dialogu 2016
Uczniowie:
uczniowie z różnych klas
Nauczyciele:
Anna Ignacak, Romuald Kutkowski
Ekspert:
Eryk Krasucki
Trenerki:
Dorota Cieślik, Jolanta Goździk
Więcej informacji o Drawsku Pomorskim znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:
Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.
Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.
