Wieluń

Mieszkali głównie w kamienicach w centrum miasta, które zostały doszczętnie zniszczone podczas niemieckich bombardowań we wrześniu 1939 r. Obecnie zachowane dziedzictwo żydowskie obejmuje kirkut, na którym znajduje się z pomnik upamiętniający ofiary, miejsce po synagodze,  gdzie stoi tablica informacyjna, oraz pomnik upamiętniający dawne miejsce modlitwy.

Po zakończeniu projektu uczniowie pisali, że podczas tych trzymiesięcznych poszukiwań doświadczyli „niesamowitych przygód i zdobyli liczne umiejętności oraz wiedzę”. Równolegle do poszukiwań w lokalnych instytucjach prowadzili poszukiwania w sieci – w internecie znaleźli m.in. wersję on-line „Informatora Wieluńskiego” napisanego w 1935 r., a także zdjęcia żydowskiej młodzieży z Wielunia z 1937 r. oraz portret rodziny Jakubowicz pochodzącej z Wielunia z 1942 r. Ich rzetelne i skrupulatne poszukiwania zostały docenione – w czerwcu do uczniów zgłosiła się p. Małgorzata Płoszaj, współpracująca z portalem Wirtualny Sztetl z prośbą o udostępnienie odnalezionych zdjęć. Dalsze wydarzenia również obfitowały w niespodzianki: przy pomniku na kirkucie  licealiści odkryli tabliczkę pozostawioną przez potomkinię wieluńskich Żydów, która niedawno odwiedziła Wieluń, i zapisała na niej kontakt do siebie.

Uczniowie nawiązali różne cenne kontakty: Radio Ziemi Wieluńskiej stało się partnerem medialnym grupy podczas jej dalszych działań, a Paweł Gogola, autor tekstów i kompozytor, zgodził się napisać piosenkę promującą projekt. Dzięki dofinansowaniu z Rady Rodziców piosenka „Dzieci Korczaka” została nagrana w profesjonalnym studiu.

19 kwietnia uczniowie zaprezentowali spektakl pod tytułem „Trwanie pamięci”, a następnie złożyli żonkile pod pomnikiem poświęconym wieluńskim Żydom. Także w kwietniu grupa  została zaproszona na posiedzenie Młodzieżowej Rady Miejskiej, na której uczniowie przedstawili swój projekt zgromadzonej tam młodzieży. W międzyczasie uczestniczki programu Szkoła Dialogu dbające o promocję stworzyły logo projektu, plakat i zaproszenia na wycieczkę, a także umieściły informację o wydarzeniu na stronie internetowej. Rozpoczął się  końcowy etap przygotowań. W jednej z wieluńskich parafii uczniowie wypożyczyli sprzęt nagłaśniający. Ostatnim punktem było upieczenie żydowskich ciasteczek hamantaszy jako poczęstunku dla uczestników wycieczki.

28 maja licealiści oprowadzili grupę ok. 50 osób szlakiem wieluńskich Żydów. Stali się przewodnikami po izbie pamięci w ich szkole, pokazali  osobom biorącym udział w wycieczce miejsce, gdzie przed wojną znajdowała się synagoga, wskazali teren getta, udali się na pl. Legionów oraz cmentarz żydowski.

Uczestnicy wycieczki odwiedzili także Muzeum Ziemi Wieluńskiej, w którym uczniowie opowiedzieli o zgromadzonych tam judaikach, oraz Bibliotekę Miejską, gdzie zaprezentowali obraz przedstawiający wieluński rynek wraz z jego przedwojennymi mieszkańcami.

Uczniowie nie poprzestali jednak na zorganizowaniu wycieczki. Przeprowadzili i udokumentowali kilka wywiadów ze świadkami historii – p. Henrykiem Strózikiem, p. Stanisławem Sęczkowskim, p. Kieszowskim, p. Zofią Burchacińską i p. Bączkowską. Ku zadziwieniu wszystkich stworzyli również aplikację na urządzenia mobilne „Wilojn-Wieluń”, z którą można zwiedzać żydowski Wieluń. Na portalu Facebook powstała strona, którą bardzo aktywnie prowadzili.

Opracowali ponadto pięć scenariuszy do warsztatów przedmiotowych o obyczajowości żydowskiej oraz przeprowadzili zajęcia według tych scenariuszy dla uczniów swojej szkoły. W czerwcu narysowali na boisku szkolnym obrazy przedstawiające Wieluń przed wojną, w trakcie wojny i po wojnie, chcąc w ten sposób upamiętnić żydowską społeczność miasta.
Udział w programie Szkoła Dialogu był dla uczestników okazją do samodzielnego działania, uzewnętrznienia kreatywności, szansą na odkrycie swoich talentów i poszerzenie horyzontów. Jak sami mówią, „projekt Szkoły Dialogu był ogromną inspiracją do dalszych działań, nie tylko tych dotyczących Żydów i nie tylko tych na terenie naszego miasta.”

Więcej informacji o Wieluniu znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.