Wodzisław Śląski

Zespół Szkół nr 2

Gmina żydowska w Wodzisławiu Śląskim została rozwiązana już w 1924 r., kiedy po wygranym przez Polskę plebiscycie Żydzi z tych okolic wyjechali do Niemiec. Wcześniej mieszkali tu od XVIII w., a może nawet  w latach trzydziestych XVII w. Przyjeżdżali  ze Śląska, Niderlandów, Niemiec i Czech. Zajmowali się handlem, rzemiosłem, produkcją wina i piwa. Dziś jedyne dwie ocalałe macewy znajdują się w lokalnym muzeum. Pozostałe zużyto do budowy dróg w latach pięćdziesiątych, a na miejscu żydowskiego cmentarza pochowano żołnierzy radzieckich. Cztery lata temu odsłonięto pomnik upamiętniający spoczywających tutaj Żydów. Z kolei w budynku wodzisławskiej synagogi dziś mieści się drogeria znanej sieci handlowej. Po licznych przebudowach budynku,  chyba tylko jego wysokość  przypomina dawną synagogę. Nie ma trzech łuków od frontu, symbolicznych wejść przez bramę raju.

Uczniowie nie znali historii swojego miasta. W podręcznikach szkolnych dominuje „wielka” historia Polski i świata, niewiele mówi się o historii lokalnej, dlatego zainteresowania tą tematyką nie było. Jak powiedziała jedna z uczestniczek warsztatów Szkoły Dialogu: „Mieszkam tu tyle lat i nie obchodziło mnie to, co było kiedyś, a teraz tylko chcę pogłębiać swoją wiedzę. Chcę, aby to miasto było piękne. Żeby zostały tu ślady Żydów.” Po warsztatach, które wiele w nich zmieniły, gimnazjaliści  przystąpili do pracy nad projektem upamiętniającym Żydów z Wodzisławia.
Uczniowie postanowili zorganizować w szkole Tydzień Żydowski. W poniedziałek zabrali  młodsze koleżanki i młodszych kolegów z podstawówki na wycieczkę śladami wodzisławskich Żydów. Przez zagadki, rymowanki i zabawę próbowali przekazać  to, czego sami niedawno się dowiedzieli.

fot. Szymon Gotowski, Maria Pawlak

We wtorek cała szkoła poznawała święta i kuchnię żydowską. Specjalnie na tę okazję uczniowie upiekli ciasteczka i hamantasze. Środa była dniem z językiem hebrajskim. Grupka trzech dziewcząt przygotowała karty z alfabetem hebrajskim i prostymi zwrotami, a pozostali mieli okazję zapisać swoje imię po hebrajsku. Czwartek był dniem tanecznym. Szkolna aula wypełniła się żydowską muzyką. W piątek natomiast odbyło się podsumowanie całego tygodnia i quiz wiedzy. Przez cały czas  Tygodnia Żydowskiego można też było oglądać wystawę wypożyczoną z Muzeum Miejskiego specjalnie na tę okazję. W sobotę natomiast czekało uczniów największe wyzwanie – poprowadzenie wycieczki dla dorosłych mieszkańców miasta. Przyszli na nią rodzice, dziadkowie, nauczyciele i przedstawiciele władz miasta. Razem około 40 osób. Każda z nich dostała przewodnik z zaznaczoną trasą spaceru. Uczniowie poprowadzili dorosłych na rynek, do budynku synagogi, na miejsce niegdysiejszej szkoły żydowskiej dla dziewcząt i na dawny kirkut.

Pokazali browar rodziny Katz na rynku, kamienicę rodziny Loewe, na której można dostrzec płaskorzeźby lwów, i elegancką kamienicę rodziny Juliusburgów, gdzie dziś znajduje się Starostwo Powiatowe. Przy pomniku w pobliżu byłego cmentarza żydowskiego, z którego zostały już tylko wąskie, zarośnięte mchem schody, prezydent miasta zapalił chanukowe świece. „Wyobrażaliśmy sobie, że 150 lat temu chanukije stały w oknach wielu wodzisławskich domów” – mówili uczniowie. Po wycieczce zebrali wiele pozytywnych komentarzy, jak ten wyrażony przez  p. Renatę: „Mimo że jestem mieszkanką Wodzisławia, to nie zdawałam sobie sprawy z istnienia tak wielu miejsc związanych z Żydami.” Bartosz, jeden z uczniów, powiedział: „Zwiedziłem w Wodzisławiu wiele ciekawych miejsc, które mijałem prawie codziennie, lecz nie znałem ich historii, jednak teraz już ją znam. Wydają mi się teraz ciekawsze w drodze do szkoły.”

Mieszkam tu tyle lat, nie obchodziło mnie, co było kiedyś, a teraz tylko chcę pogłębiać swoją wiedzę. Chcę, aby to miasto było piękne. Żeby zostały tu ślady Żydów.

Uczestniczka warsztatów

Nigdy nie myślałam w taki sposób o ich kulturze jak teraz. Wcześniej wydawało mi się bardzo smutną wiarą, lecz teraz już wiem, że jest wręcz przeciwnie! Żydzi to tacy sami ludzie jak my, nikt nie ma prawa ich dyskryminować.

Uczestniczka warsztatów

Podczas przygotowań do wycieczki dowiedziałam się o własnych możliwościach i umiejętnościach […] Zdałam sobie sprawę dokładniej z mojej tożsamości, z tego kim jestem oraz jak postrzegam świat.
Uczestniczka warsztatów

Wodzisław Śląski

 

 

Szkoła:
Zespół Szkół nr 2
Wyróżnienie:
Tytuł finalisty na Gali Szkoły Dialogu 2015
Uczniowie:
klasa III d
Nauczycielka:
Justyna Orszulak
Trenerzy:
Szymon Gotowski, Maria Pawlak

Więcej informacji o Wodzisławiu Śląskim znajdziesz na stronie Wirtualny Sztetl:

Darczyńcy

Dziękujemy Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu. Poprzez restytucję mienia ofiar Holokaustu, Claims Conference wspiera organizacje na całym świecie w działaniach edukacyjnych na temat Holokaustu oraz na rzecz zachowania pamięci o ofiarach Zagłady.

logo 2

Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.

Obywatele

Dziękujemy Friends of the Forum za wsparcie programu edukacyjnego Szkoła Dialogu.

FOF właściwe