Nowy Targ
Odbudowujemy więzi
Odbudowujemy więzi
sierpień 2014
Pod koniec sierpnia 2014 roku młodzież z Nowego Targu gościła Izraelczyków. Mimo deszczu, mgły i faktu, że wciąż trwały wakacje, uczniowie z I Liceum Ogólnokształcące im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu pokazali uczestnikom wizyty studyjnej z Izraela najważniejsze miejsca związane z lokalną żydowską historią swojego miasta. Wśród goszczonej przez uczniów grupy był wiceprezydent Tel Awiwu, urzędnicy miejscy, działacze kultury, reżyserzy i dziennikarze.
Jagoda Szkarłat marzec 23rd, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2015
W piątek 19 czerwca uczennice i uczniowie III klasy gimnazjum „Wyspianum” w Mławie, którzy zwyciężyli w programie „Szkoła Dialogu” w 2014 roku, zaprezentowali swój projekt australijskiej grupie potomków polskich Żydów z Jewish Museum of Australia. Uczniowie zabrali gości na wycieczkę, która specjalnie dla nich została przetłumaczona na angielski. Przygotowali też mnóstwo innych niespodzianek: wystawę, prezentację swojego projektu, przypinki z logo projektu, pamiątkowe teczki i zdjęcia. Wycieczka była dla uczniów okazją do opowiedzenia, w jaki sposób projekt zmienił ich postrzeganie miasta.
Dzień był wielkim sukcesem, a goście nie potrafili wyjść z podziwu dla zaangażowania uczniów i szkoły. Po obejrzeniu pracy uczniów, goście przyznali, że ich projekt rzeczywiście zasługiwał na pierwsze miejsce. Jeden z gości, Paul Forgasz, powiedział nam o dniu spędzonym z uczniami w tych słowach:
„Któż z nas mógł sobie w ogóle wyobrażać, że w Polsce młodzież robi dzisiaj tak wspaniałe rzeczy? Przyjechałem do Polski pełen stereotypów, które Żydzi zazwyczaj przywożą do Polski. Wystarczyło, że zobaczyłem prezentację [uczniów], już otworzyły mi się oczy… Ale dopiero zobaczenie ich [projektu] w przestrzeni, w rzeczywistości… te dzieciaki są naprawdę inspirujące!
Kto by pomyślał, że to, co zobaczyliśmy, jest możliwe? A do tego za całą tą fantastyczną pracę odpowiada polska organizacja.”
maj 2014
Rektor Brandeis University, dr Fredrick Lawrence, wraz z żoną odwiedzili 9 maja 2014 Mławę, miejsce narodzin ojca pani Lawrence. Przodkowie Kathy Lawrence posiadali w tym mieście garbarnię i byli aktywni w miejscowej społeczności żydowskiej. Podczas wizyty uczniowie z Gimnazjum im. Józefa Ostaszewskiego, które uczestniczyło w programie Szkoła Dialogu, zwiedzili z państwem Lawrence miejscowość, pokazując im między innymi cmentarz żydowski oraz miejsca, gdzie stały kiedyś mławska synagoga i mykwa.
Jagoda Szkarłat marzec 23rd, 2017
Posted In: PL Spotkania
maj 2016
Uczestnicy Polsko-Żydowskiego Programu Wymiany spotkali się 14 maja 2016 r. z młodzieżą z Gimnazjum Miejskiego nr 2 im. Jana Pawła II w Mińsku Mazowieckim, uczniami Szkoły Dialogu. Młodzież zaprezentowała gościom swój projekt i oprowadziła ich szlakiem żydowskiej społeczności miasta.
Jagoda Szkarłat marzec 22nd, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2015
W dniu 22 czerwca 2015 r. rodzina Geluda/Gildar odwiedziła Maków Mazowiecki i spotkała się z uczniami, którzy brali udział w Szkole Dialogu. Dwunastoosobowa rodzina z USA to potomkowie makowskich Żydów. Dla wielu z nich była to pierwsza okazja do zobaczenia miejsca, w którym mieszkali ich przodkowie. Po warsztatach uczniowie I klasy gimnazjum z Zespołu Szkół nr 1 zabrali gości na wycieczkę po swoim mieście śladem jego żydowskiej historii.
W spotkaniu wzięli również udział nauczyciele, dyrektor szkoły i przedstawiciele urzędu burmistrza. Inicjator spotkania, pan Richard Weintraub, podziękował uczniom za ich zaangażowanie. Wygłosił krótkie przemówienie po polsku. Przez wiele tygodni ćwiczył tekst, żeby móc uczniom podziękować w ich ojczystym języku.
Jagoda Szkarłat marzec 22nd, 2017
Posted In: PL Spotkania
sierpień 2015
Na przełomie lipca i sierpnia 2015 r. odbyła się wizyta edukatorów zrzeszonych w izraelskim stowarzyszeniu ADAM le’ ADAM, którego celem jest popularyzacja idei spotkań między Polakami i Izraelczykami i ich wpływu na współczesne dyskusje w obu krajach oraz tożsamość ich mieszkańców. Po raz pierwszy wizyta tej grupy została zorganizowana w ramach współpracy między Instytutem Polskim w Tel Awiwie, ADAM le’ ADAM oraz Forum Dialogu. Podczas tygodniowej wizyty uczestniczy mieli okazję poznać Warszawę, Łódź, Kielce i Kraków. Spędzili również dzień z uczniami z Kłobucka, zapoznając się z ich działaniami w ramach programu Szkoła Dialogu.
Mimo tego, że spotkanie wypadło w środku wakacji i dzień był upalny, najaktywniejsza grupa uczniów stawiła się na spotkanie i poprowadziła wycieczkę po żydowskich śladach w swoim miasteczku. Po warsztacie integracyjnym edukatorzy z ADAM le’ADAM udali się na rynek i obeszli ulice kiedyś zamieszkane przez żydowskich mieszkańców prowadzeni opowieściami uczniów. Ostatnim odwiedzonym miejscem był cmentarz żydowski, na którym zachowała się jedna macewa. Goście z Izraela odmówili kadisz ku czci zmarłych. Dla uczniów była to wyjątkowa chwila. Dzięki ich działaniom w Kłobucku wypowiedziane zostały słowa hebrajskiej modlitwy po raz pierwszy od wielu lat.
Jagoda Szkarłat marzec 20th, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2015
Spotkania uczniów Szkoły Dialogu z potomkami polskich Żydów są momentem prawdziwego dialogu. Jedno z takich spotkań, pomiędzy uczniami Szkoły Dialogu z Kalisza, a Irvem Kempnerem, którego ojciec pochodzi z Kalisza, odbyło się w czerwcu 2015 roku. Uczniowie zabrali go na wycieczkę po mieście, pokazali, gdzie była żydowska dzielnica, a nawet dotarli do informacji, gdzie mieszkał jego ojciec. Na koniec wręczyli mu prezent – odnalezione kopie świadectwa urodzenia ojca w dwóch językach. To było bardzo wzruszające spotkanie, a tak wspomina je sam przyjaciel Forum, Irv Kempner:
„Dziękuję uczniom dialogu z Kalisza za wspaniałą wycieczkę po rodzinnym mieście mojego ojca. Będę wam dozgonnie wdzięczny za połączenie mnie z rodziną mojego ojca i ich polsko-żydowskim dziedzictwem.
Od zawsze słyszałem opowieści o Kaliszu, rodzinnym mieście mojego ojca, a w tym roku po raz pierwszy miałem okazję tu przyjechać. Żydowska pamięć o zmarłych i historii jest ważnym elementem żydowskiej kultury. Ale w Kaliszu nie ma już Żydów, którzy mogliby o tę pamięć dbać. Nie ma już 20 tysięcy osób, które kiedyś tu mieszkało.
Młodzież, która znała jedynie nazwiska, nie tylko zabrała nas na niesamowitą wycieczkę po Kaliszu i żydowskiej dzielnicy miasta, ale znalazła również miejsce, gdzie mój ojciec mieszkał, o którym nawet nie wiedziałem. Zobaczyliśmy dzielnicę, w której mieszkał.
Potem podczas podsumowania dnia zaprezentowali mi dokumenty, wśród których było świadectwo urodzenia mojego ojca… Bardzo wzruszyło mnie to, że miałem w swoich rękach te dokumenty, że miałem więź i zrozumienie historii tego miasta.
Ta więź nie była bardzo mocna, ale starałem się patrzeć na wszystko oczami mojego ojca – jak to miasto mogło kiedyś wyglądać. Chciałem również zrozumieć to, co stało się z jego rodziną, oraz jaki los spotkał Żydów z tego miasta, bo właściwie niewiele wiedziałem o historii Kalisza.
Raduje serce to, że nie-Żydzi wkładają szczególny wysiłek w zachowanie historii i zrozumienie jej wartości, i choć nie jest to historia, która dotyczy ich bezpośrednio, ma na nich wpływ. Wspaniałe jest również to, że ludzie tacy jak ja, oraz kolejne pokolenia Żydów posiadających więź z tym miejscem, będą mogli poczuć się mile widziani i przyjadą tu, odwiedzą te miejsca i razem będą odkrywać historię. To bardzo poruszające, że istnieje dzisiaj tolerancja, zrozumienie i szacunek… prawdziwy szacunek dla tego dziedzictwa. Dlatego jest to dla mnie tak wzruszające”.
Jagoda Szkarłat marzec 17th, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2015
W środę 10 czerwca 2015 delegacja żydowskich liderów z USA i Australii spotkała się z uczniami Szkoły Dialogu w Grodzisku Mazowieckim, którzy wiosną realizowali swój projekt – film i wycieczkę – śladami dawnych mieszkańców miasta. Gimnazjaliści przedstawili gościom historię społeczności żydowskiej z tej miejscowości. Grupa była pod wrażeniem pracy i zaangażowania uczniów w projekt. Rabin Wayne Franklin, jeden z uczestników spotkania, napisał nam swoje wspomnienia z tego dnia:
„Na murze niedaleko centrum w Grodzisku Mazowieckim artysta wielkimi literami namalował graffiti. Nienaruszone słowa po polsku brzmią: „Tęsknię za Tobą, Żydzie”. Napis ten nie był pierwszym przystankiem podczas naszej wizyty w Grodzisku, ale stanowił tło dla naszej całej podróży po Polsce. Zdziwienie wywołało to publiczne przyznanie się, że ta ważna grupa już w Grodzisku nie mieszka, i że nie jest to bez znaczenia.
Po spotkaniu z uczniami w szkole, młodzież zabrała nas na wycieczkę po mieście, pokazując ślady dawnej społeczności żydowskiej swojego miasta. Uczniowie byli dumni, że naszą wycieczkę rozpoczynamy na cmentarzu, który niedawno rewitalizowali. Podczas malowania płotu i bramy oraz sprzątania wielu nagrobków, poznawali znaczenie symboli, które znajdowały się na pomnikach. Podzielili się z nami nabytą wiedzą, a niektórzy z nas przeczytali im, a następnie przetłumaczyli, hebrajskie napisy. Ta wspólna wymiana pomogła nam nawiązać między sobą silną więź.
Nasza wycieczka prowadziła nas przez most nad torami. Mogliśmy z tego miejsca dojrzeć stację kolejową, z której Żydzi z Grodziska wywiezieni zostali do warszawskiego getta, a z którego już nie wrócili. Staliśmy w progu domu, gdzie kiedyś mieszkała żydowska rodzina. Ukośny ślad na framudze drzwi wyraźnie wskazywał, że dawniej była w nim mezuza. Zobaczyliśmy też ostatnią zachowaną kuczkę na balkonie na drugim piętrze. Kiedyś żydowska rodzina świętowała tu dary plonów. Zatrzymaliśmy się w między sklepami w centrum miasta, gdzie kiedyś stała synagoga.
Uczniowie z Grodziska uczyli się o Żydach, którzy kiedyś tu mieszkali, oraz o tym, co się z nimi stało. Uczyli się o znaczeniu śladów miejsc związanych z żydowską społecznością, które porozrzucane są po całym świecie. Brakuje jednak Żydów, dzięki którym tętniły one życiem. Niektórzy uczniom trudno było uwierzyć, że my, goście, jesteśmy Żydami, ponieważ nie wyglądaliśmy jak stereotypowi przedwojenni Żydzi, których zdjęcia wisiały w szkolnej gablocie. Nasza obecność była kolejnym krokiem w nauce, że Żydzi nadal żyją. Byliśmy świadomi, że ci młodzi ludzie rozwinęli w sobie poczucie uznania dla duchów swojego miasta, dla żydowskiej tradycji, którą przywrócono dla nich zupełnie niedawno.
Ujął nas ich entuzjazm i duma z nowo nabytej wiedzy o żydowskiej przeszłości miasta. Wizyta ta była pouczająca dla nas wszystkich, ponieważ pozwoliła nam lepiej zrozumieć działania, jakie Forum Dialogu podejmuje w całej Polsce. Młodzi ludzie, którzy dzięki zdobytej wiedzy tęsknią za Żydami, których tu już nie ma, to większa szansa na dobre relacje między Polakami i Żydami w przyszłości.”
Jagoda Szkarłat marzec 16th, 2017
Posted In: PL Spotkania
lipiec 2012
Możliwość spotkania z potomkami żydowskich mieszkańców swojej miejscowości była wyjątkowym przeżyciem dla uczniów z Zespołu Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Głownie, którzy wiosną 2012 wzięli udział w programie Szkoła Dialogu. Uczniowie w lipcu gościli w swojej szkole rodzinę Pratt z Australii i oprowadzili ich po miejscach związanych z żydowską historią ich miasteczka, włączając budynek, który najprawdopodobniej był domem ich przodków. Dla większości uczniów był to pierwszy kontakt z przedstawicielami społeczności żydowskiej, zaś zaproszeni goście byli pod ogromnym wrażeniem wiedzy oraz zaangażowania młodych ludzi w upamiętnianie przedwojennej historii miejscowych Żydów.
Jagoda Szkarłat marzec 9th, 2017
Posted In: PL Spotkania
grudzień 2016
10 grudnia 2016 roku uczestnicy wizyty studyjnej Forum Dialogu z Izraela i USA spotkali się z Karoliną Jakoweńko, liderką dialogu w Będzinie i Gliwicach, aby poznać historię Żydów gliwickich i działania realizowane w mieście na rzecz pamięci. Karolina zabrała uczestników i uczestniczki wizyty w podróż po Gliwicach z XIX i początków XX wieku, kiedy miasto należało do Niemiec, a zatem jego żydowscy mieszkańcy integrowali się z kulturą i społeczeństwem niemieckim. Można to było zaobserwować podczas spaceru wśród gliwickiej architektury – goście przeszli przez rynek, miejsce po synagodze i tablicę ją upamiętniająca. Następnie udali się do nowo powstałego Domu Pamięci Żydów Górnośląskich – oddziału muzeum w Gliwicach, którego Karolina Jakoweńko jest dyrektorką. Instytucja powstała w odrestaurowanym dawnym domu przedpogrzebowym, w sąsiedztwie cmentarza żydowskiego w Gliwicach. Uczestnicy byli pod wrażeniem odnowionego miejsca oraz działań podejmowanych przez jego pracowników na rzecz badania i upamiętniania dziejów Żydów na terenie Górnego Śląska oraz spotkań i warsztatów dla dzieci, które współorganizuje Karolina.
Jagoda Szkarłat marzec 8th, 2017
Posted In: PL Spotkania
lipiec 2012
W lipcu 2012 r. drugoklasiści z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Gąbinie, oprowadzili po żydowskich zakątkach swojej miejscowości Minnę Zielonkę-Packer należącą do Gombin Jewish Historical & Genealogical Society, stowarzyszenia zajmującego się zachowaniem dziedzictwa gąbińskich Żydów. Minna Packer jest autorką filmu „Back to Gombin” („Powrót do Gąbina”) o podróży potomków gąbińskich Żydów po latach do miasta swoich przodków. Celem jej rezydencji artystycznej w Polsce była nauka tolerancji i dzielenie się żydowską historią Gąbina, z którego pochodził jej ojciec, Michael Zielonka-Ber (1915-2006). Urodził się on w Gabinie, gdzie przez stulecia mieszkała rodzina Minny. Jako jedyny z całej gąbińskiej rodziny przeżył II wojnę światową.
Minnie Zielonce towarzyszyło dwóch lokalnych przyjaciół towarzystwa Gombin Society, Sebastian Balko i Łukasz Florkiewicz. Spotkanie było ważne dla obu grup. Dla większości uczniów z gimnazjum w Gąbinie był to pierwszy kontakt z przedstawicielami społeczności żydowskiej, zaś zaproszeni goście byli pod ogromnym wrażeniem wiedzy oraz zaangażowania młodych ludzi w upamiętnianie przedwojennej historii miejscowych Żydów.
Tutaj można obejrzeć film Minny Zielonki-Packer o powrocie do Gąbina.
Jagoda Szkarłat marzec 8th, 2017
Posted In: PL Spotkania
