Piotrków Trybunalski
Odbudowujemy więzi
Odbudowujemy więzi
październik 2012
Alan Silberstein, przyjaciel Forum Dialogu, odwiedził 2 października 2012 roku Piotrków Trybunalski, miasto pochodzenia oraz młodości jego ojca. W czasie swojej wizyty pan Silberstein spotkał się z uczniami I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie biorącymi udział w programie Szkoła Dialogu. Gość został przywitany przez dyrektora szkoły Henryka Michalskiego oraz opiekuna uczniów Janusza Błaszczyka.
Uczniowie, wcielając się w rolę przewodników, oprowadzili pana Silbersteina szlakiem piotrkowskich Żydów, który wcześniej przygotowali w ramach warsztatów Szkoły Dialogu.
Uczestnicy spaceru wspólnie odwiedzili również kamienicę przy Placu Czarnieckiego, w której w przeszłości mieszkał ojciec pana Silbersteina. Gość był pod dużym wrażeniem przygotowania i zaangażowania uczniów. Późniejsze spotkanie w szkolnym muzeum było okazją do bezpośrednich, serdecznych rozmów uczestników dotyczących nie tylko żydowskiej historii Piotrkowa.
Jak napisał po wizycie pan Silberstein, doświadczenie to pomogło mu lepiej zrozumieć polsko-żydowskie relacje, jak również poznać lepiej program Szkoły Dialogu.
Lipiec 2012
Uczennice I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego z Piotrkowa Trybunalskiego towarzyszyły przez cały dzień międzynarodowej grupie 40 uczestników piotrkowskiego Shabbatonu – spotkania Żydów pochodzących z tego miasta. Dla absolwentek Szkoły Dialogu była to wyjątkowa okazja spotkania z potomkami żydowskich mieszkańców swoich miejscowości.
Wspólne zwiedzanie Piotrkowa było bardzo emocjonującym przeżyciem dzięki wielu osobistym relacjom uczestników Shabbatonu. 4 Ocalałych z Zagłady piotrkowskich Żydów, którzy uczestniczyli w spotkaniu, opowiadało jak miasto wyglądało przed i w czasie wojny.
Relacje te wyjątkowo zainteresowały uczennice, zwłaszcza, że Ocalali opowiadali o swojej historii w języku polskim. Zwiedzanie miasta uwzględniało również wizytę na żydowskim cmentarzu, co dla wielu uczestników grupy stanowiło pierwszą szansę odwiedzenia grobów swoich przodków.
Uczennice z radością przyjęły zaproszenia na piątkową kolację szabatową i uczestniczyły we wszystkich punktach programu. Jacek Bykowski, przedstawiciel Urzędu Miasta, wyraził duże zadowolenie z przeprowadzenia Szkoły Dialogu w Piotrkowie oraz nadzieję na dalszą współpracę w tej dziedzinie.
Jagoda Szkarłat maj 16th, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2013
W ramach współpracy Forum Dialogu z jedną z największych amerykańskich organizacji edukacyjnych, Facing History and Ourselves, w dniach 17–24 czerwca 2013 roku gościła w Polsce delegacja żydowskich nauczycieli i edukatorów ze Stanów Zjednoczonych. Do najważniejszych punktów programu należało spotkanie gości z uczniami Liceum Ogólnokształcącego w Pińczowie – absolwentami Szkoły Dialogu 2013.
Licealiści zaprezentowali grupie edukatorów żydowską historię Pińczowa sięgającą drugiej połowy XVI wieku. Zaprosili także gości na spacer po swoim mieście śladami pińczowskich Żydów, który wcześniej przygotowali dla swoich kolegów w ramach warsztatów Szkoły Dialogu. Uczniowie-przewodnicy pokazali gościom miejsce pozostałe po żydowskim cmentarzu, odrestaurowaną synagogę z murem zbudowanym z odzyskanych fragmentów macew. Dzielili się z nimi osobistymi historiami związanymi z losem żydowskiego dziedzictwa w Pińczowie.
Wizyta w Pińczowie, a przede wszystkim zaangażowanie, entuzjazm i szeroka wiedza pińczowskich absolwentów Szkoły Dialogu, wywarły duże wrażenie na edukatorach. Gości wyjątkowo poruszył też dobór słów używanych przez uczniów – mówienie o Żydach jako „naszych sąsiadach”, a o ich losach – „naszej historii”. W swoich komentarzach goście podkreślali jak bardzo wizyta przygotowana przez uczniów pińczowskiego Liceum zmieniła ich obraz relacji polsko-żydowskich.
Jak napisał uczestnik wizyty Jack Lipinsky: „Wszystko to, czego nauczyłem się w czasie tej wizyty, będę przekazywał dalej w ramach moich zajęć. Będę opowiadał moim uczniom o historiach, które usłyszałem, miejscach, które widziałem oraz emocjach, które czułem”.
Jagoda Szkarłat maj 12th, 2017
Posted In: PL Spotkania
październik 2015
W październiku 2015 r. zaproszeni przez Forum goście ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii zwiedzali Warszawę i Kraków. Kolejnym ważnym punktem wizyty było spotkanie w Ożarowie z uczniami, którzy wzięli udział w programie Szkoła Dialogu w 2014 roku.
Przeczytaj relację Carol Weir, jednej z uczestniczek wizyty, o tym wyjątkowym spotkaniu:
„Czy ta podróż była jedynie efektem przypadków?
Kiedy przejeżdżaliśmy obok znaku „Ożarów” i wjeżdżaliśmy do miasta, poczułam, że brakuje mi tchu. Jestem nauczycielką, więc podróż do szkoły wydawała się całkiem naturalna, ale tym razem dobrze wiedziałam, że ta szkoła była inna. Nie chodziło o szkołę czy uczniów, ale o przyjazd do szkoły w miejscowości, gdzie moja Bubby (babcia) mieszkała jako mała dziewczynka. Uczniowie byli wspaniali – niezwykle uprzejmi, pełni entuzjazmu i tak ciekawi nas, jak my ich. Pierwsza część programu polegała na zapoznaniu się, przełamaniu lodów. Maję poznałam jako pierwszą, była mądrą i elokwentną dziewczyną. Maja to również imię mojej pierwszej prawnuczki, i obie miały bardzo podobne osobowości. Kiedy podzieliłam się tą myślą z Mają, która stała przede mną, zobaczyłam w jej oczach radość, i od razu nawiązała się między nami więź.
Następnie uczniowie pokazali nam filmową prezentację, która opisywała żydowską historię miasta i zawierała zdjęcia miejsc związanych ze społecznością żydowską. Niektóre z nich istnieją do dzisiaj. Przywiozłam ze sobą parę zdjęć Bubby z Kanady i poproszono mnie o pokazani ich uczniom. Pomyślałam, że zainteresują ich zdjęcia osoby, która mieszkała tutaj, ale wyjechała w 1920 roku.
Szukając informacji o mojej rodzinie, natknęłam się na adres, który według mnie był adresem domu mojego pradziadka. Z pomocą map Google udało mi się zlokalizować ulicę, która istnieje do dzisiaj! Jedna z nauczycielek zerknęła na adres, następnie objęła mnie i powiedziała, że dom mojego pradziadka był wyświetlony podczas prezentacji, a ona zabierze mnie do miejsca, gdzie ów dom stał.
W ramach projektu uczniowie wyszukali informacje i przygotowali wycieczkę po miejscach w Ożarowie związanych ze społecznością żydowską. Zatrzymaliśmy się na rynku, a potem udaliśmy się na cmentarz. Pomimo tego, że na nagrobkach nie było nazwisk moich krewnych (na ile mi wiadomo), kiedy tam stałam, owładnęło mną silne uczucie bycia wśród rodziny. W tym dniu przypadał akurat yahrzeit (4. rocznica śmierci mojej mamy).
Moja mama nigdy tu nie mieszkała, ale moc recytowanej dla niej modlitwy żałobnej w otoczeniu mojego męża, członków misji Forum Dialogu oraz młodych uczniów z Polski, na cmentarzu w mieście, gdzie urodziła się i mieszkała jej matka, było niezwykle emocjonalnym doświadczeniem, które pielęgnować będę przez całe życie.
Dalej prowadzeni przez nauczycielkę udaliśmy się na róg ulicy, gdzie kiedyś stał dom mojego pradziadka. Stojąc tam, czułam obecność mojego przodka, którego nigdy nie znałam, a którego imię poznałam zupełnie niedawno. Pozbierałam z ziemi kamienie, aby zabrać je ze sobą, i podzielić się nimi z rodzeństwem i kuzynami w domu.
Kiedy wróciliśmy na rynek, nastał czas pożegnania z nauczycielami i uczniami. Podzielili się z nami swoim miastem, ale i my dzieliliśmy się z nimi.
Uściskałam moją nową „rodzinę”, a jedna z uczennic powiedziała „Nie zapomnij pożegnać się ze „swoją” Mają”.
Na tę misję przyjechała Carol Weir, Żydówka z Kanady, ale wyjeżdżała z niej jako Carol Weir, Żydówka z Kanady, która odnalazła swoje polskie korzenie.
Czy był to przypadek, że nasza grupa udała się z wizytą do miasta, z którego pochodziła moja babcia? Czy był to przypadek, że pierwsza uczennica, którą poznałam, miała tak samo na imię, jak moja pierwsza wnuczka? Czy był to przypadek, że dom mojego pradziadka był zawarty w prezentacji? Czy był to przypadek, że mogliśmy stać na rogu ulicy, gdzie ten dom kiedyś się znajdował? Czy był to przypadek, że byliśmy w Ożarowie w rocznicę śmierci mojej mamy? Uważam, że nie. To wszystko miało się wydarzyć.”
Jagoda Szkarłat maj 11th, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2014
W czerwcu 2014 roku, podczas realizacji programu Szkoła Dialogu w Nasielsku, miało miejsce niezwykłe spotkanie. Uczestniczący w projekcie licealiści połączyli się przez Skype’a z Ocalałym z Zagłady Mauricem Chandlerem oraz Glennem Kurtzem, autorem książki pt. „Three Minutes in Poland: Discovering a Lost World in a 1938 Family Film”. W październiku 2014 Glenn Kurtz odwiedził szkołę wraz z grupą Ocalałych i potomków Żydów z Nasielska. Wydarzenia te miały duży wpływ na stosunek nasielskiej społeczności do lokalnego dziedzictwa żydowskiego, czym podzielił się z nami Glen Kurtz:
„W 2014 roku Forum Dialogu zorganizowało Szkołę Dialogu dla uczniów liceum w Nasielsku. Już wtedy od dwóch lat zbierałem informacje o tym mieście. Mój dziadek David Kurtz urodził się w Nasielsku w 1888 roku. W latach 1890 jako małe dziecko wraz z rodziną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, ale do swojego miejsca urodzin powrócił latem w 1938 roku.
W tę podróż dziadek zabrał kamerę, którą na 3-minutowym filmie uchwycił żydowską społeczność Nasielska. Widać na nim podekscytowane dzieci, które przekrzykują się i machają; mieszkańców miasta wychodzących z synagogi po specjalnej uroczystości. Rok później Nasielsk został zajęty przez wojska niemieckie. Z 3000 nasielskich Żydów Zagładę przeżyła niecała setka. Film mojego dziadka zawiera jedyny znany ruchomy obraz tej utraconej społeczności. Moje poszukiwania skupiają się na identyfikacji osób na tych zapadających w pamięć obrazach.
Szkoła Dialogu stanowiła wspaniałą możliwość przywrócenia historii i losu żydowskich mieszkańców Nasielska do tożsamości miasta. Była to również okazja do tego, by ta historia przybrała rzeczywistą i personalna formę dla uczniów. Razem z dynamicznym i eksperckim zespołem Forum zaaranżowaliśmy dla uczniów dzień rozmowy przez Skype z Ocalonym, którego znalazłem podczas moich badań, jednym z rozentuzjazmowanych dzieci pojawiającym się na filmie mojego dziadka z 1938 roku. Ten wtedy 89-letni Ocalony był zaledwie szesnastolatkiem, kiedy uciekł z warszawskiego getta – był w tym samym wieku co uczniowie biorący udział w Szkole Dialogu w 2014 roku. Podzielił się z nimi wspomnieniami o tym jak przetrwał wojnę podając się za Polaka-katolika, tym samym pomógł uczniom zrozumieć realia historii, o której się uczyli.
Lekcje Szkoły Dialogu nadal mają pozytywny wpływ na współczesny Nasielsk. Latem 2016 r. grupa wolontariuszy o różnej narodowości i wyznaniu rozpoczęła prace przywrócenia i ponownego poświęcenia cmentarza żydowskiego w Nasielsku. Absolwenci Szkoły Dialogu, razem z obecnymi uczniami liceum, przedstawiciele władz miasta i zwykli mieszkańcy wzięli udział w sprzątaniu wieloletniego zaniedbania — chwastów i krzaków, a także goryczy i wspólnego niezrozumienia — aby przywrócić należną temu terenowi uwagę, a tym samym 400 lat historii społeczności żydowskiej w Nasielsku. Planujemy powtórzyć tę akcję latem 2017 roku. Szkoła Dialogu stała się punktem zwrotnym dla tych uczniów, a także dla zbiorowej świadomości miasta”.
Jagoda Szkarłat kwiecień 26th, 2017
Posted In: PL Spotkania
czerwiec 2013
W sobotę 15 czerwca 2013 r. grupa polskich przyjaciół Forum Dialogu udała się na prowadzoną również przez gimnazjalistów wycieczkę po żydowskich śladach w niewielkich Zarębach Kościelnych. Spotkanie zaczęło się od wspólnych warsztatów dzięki którym młodzież miała szansę lepiej poznać swoich gości. Obejrzeli też fragmenty filmu, nakręconego w ich miejscowości w latach 30-tych a dziś znajdującego się w zbiorach Instytutu YIVO w Nowym Jorku. Następnie gimnazjaliści oprowadzili wszystkich po miejscach związanych z żydowską historią ich miejscowości.
Jagoda Szkarłat kwiecień 19th, 2017
Posted In: PL Spotkania
lipiec 2016
Między 18 a 25 lipca odbyła się wizyta studyjna nauczycieli współpracujących z Facing History and Ourselves, zorganizowana przez Forum Dialogu we współpracy z Facing History and Ourselves i Ambasadą RP w Waszyngtonie. Podczas kolejnych dni wizyty w Polsce uczestnicy zwiedzili Warszawę, Lublin, Państwowe Muzeum na Majdanku. Odwiedzili również Zamość, gdzie spotkali się z uczniami Szkoły Dialogu oraz liderem dialogu, Markiem Kołconem.
W piątek 22 lipca odbyła się wyjątkowa kolacja szabatowa w Szczebrzeszynie, w której wzięli udział uczestnicy wizyty razem z mieszkającymi w okolicy Liderami Dialogu oraz absolwentami programu Szkoła Dialogu z Zamościa.
„Dla mnie jako Żydówki zgłębiającej historię Holokaustu, zgroza jest chwilami przytłaczająca. Ta zgroza buduje złość i rozczarowanie. Przyjeżdżając do Polski spodziewałam się te emocje odczuwać. Ale nigdy nie przypuszczałam, że będę czuć nadzieję. Nie przypuszczałam, że spotkam młodych ludzi, którzy tak ciężko pracują dla zachowania czegoś tak cennego. Dziękuję za naukę, inspirację i przypomnienie, że nieważne jak posępny wydaje się świat, zawsze jest szansa na wzajemną więź.”
kwiecień 2015
W piątek 24 kwietnia 2015 uczestniczki i uczestnicy programu Szkoła Dialogu w Zamościu spotkali się z grupą przedstawicieli włoskiej społeczności żydowskiej, która na zaproszenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych odwiedziła Polskę. Cykl szkoleń Szkoły Dialogu w klasie zakończył się zaledwie dzień wcześniej. Goście z Włoch byli więc pierwszymi odbiorcami wycieczki uczniów! Zazwyczaj spacery szlakiem Żydów zamojskich prowadzą po starej części miasta. Uczennice i uczniowie II LO wraz z nauczycielem Markiem Kołconem przygotowali natomiast wycieczkę po okolicy szkoły, Nowym Mieście, gdzie znajdowało się getto i którego historia wciąż jest nieodkryta. W projekt zaangażował się nawet lokalny ksiądz, który wypożyczył megafon. Dzięki takiemu nagłośnieniu, w wycieczce mogli uczestniczyć nie tylko goście z Włoch, ale też i przypadkowi przechodnie.
Goście byli pod wrażeniem pracy, jaka została włożona w przygotowanie wycieczki. Niektórzy z nich są nauczycielami w szkołach żydowskich. Może w przyszłości odwiedzą Zamość razem ze swoimi uczniami?
lipiec 2014
W czwartek, 3 lipca 2014, dziewięcioosobowy zespół Forum Dialogu uczestniczył w pierwszej od 75 lat oficjalnej bar micwie w Zamościu, która odbyła się w odnowionym Centrum „Synagoga” Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Zamościu. W uroczystości wejścia w dorosłość Jake’a Wisnika, przeprowadzonej przez nowojorskiego rabina Davida Holtza uczestniczyło ponad 80 osób. Rok wcześniej rodzice Jake’a, Eva i Robert Wisnik wzięli udział w wizycie studyjnej do Polski, zorganizowanej przez Forum Dialogu, która była dla nich niezwykłym doświadczeniem.
„Forum Dialogu jest bezpośrednio odpowiedzialne za odkrycie, jak silne są nasze polskie korzenie oraz sprawienie, że niemożliwe stało się możliwe i rodzina amerykańskich reformowanych Żydów świętuje bar micwę w Polsce, kraju naszych przodków od ponad 1000 lat. Forum dosłownie zmieniło moje życie, życie Evy i naszych dzieci, w bardzo silny i głęboki sposób”, powiedział Robert podczas ceremonii.
Z Zamościem łączy ich też osobista historia – ojciec Evy, Abram Szlak urodził się tu w 1935 roku i gdyby nie wybuch wojny jego bar micwa odbyłaby się dokładnie w tej samej zamojskiej synagodze. Po uroczystości goście uczestniczyli w spacerze śladami żydowskiej historii Zamościa, zorganizowanym przez uczniów III Liceum im. C. K. Norwida – absolwentów warsztatów Szkoły Dialogu w 2014 r., programu edukacyjnego Forum Dialogu.
Przeczytaj artykuł Gazety Wyborczej o tym wyjątkowym spotkaniu.
Jagoda Szkarłat kwiecień 19th, 2017
Posted In: PL Spotkania
wrzesień 2016
We wrześniu 2016 roku Forum Dialogu zorganizowało po raz pierwszy wizytę studyjną dla żydowskich liderów z Kanady. Po trzech intensywnych dniach w Warszawie nasi goście udali się w dalszą podróż do Lublina, Radomia i Krakowa. To właśnie w Radomiu uczestnicy spotkali się z uczniami i razem wybrali się na wycieczkę po miejscach związanych z żydowską historią miasta. Liceum w Radomiu już po raz kolejny gościło naszą grupę z zagranicy. To spotkanie było jednak szczególne, ponieważ goście byli członkami synagogi Beit Radom, założonej przez radomskich Żydów, emigrujących do Toronto na początku XX wieku. Dla uczestników spotkania wyjątkowym momentem była zorganizowana w Radomiu kolacja szabatowa, w której udział wzięli nasi goście, uczniowie i lokalni Liderzy Dialogu. Był to wieczór pełen refleksji i radości.
kwiecień 2016
Po raz pierwszy od dziesięcioleci, 19 kwietnia 2016 roku odbyła się w Radomiu kolacja sederowa, zorganizowana w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej „Ślad”. To niezwykle poruszające, międzyreligijne wydarzenie było efektem współpracy uczestniczek wizyty studyjnej Forum Dialogu – Hildy Chazanovitz i Sharon Grosfeld z Friends of the Forum, których rodziny pochodzą z Radomia, oraz Zbigniewa Wieczorka, jednego z uczestników naszego programu Liderzy Dialogu. Hilda, Sharon i Zbigniew spotkali się w zeszłym roku podczas wizyty studyjnej Friends of the Forum w Polsce.
Przed rozpoczęciem wieczoru sederowego radomscy licealiści z lokalnego liceum, które w 2011 roku zrealizowało program Szkoła Dialogu, zabrali gości ze Stanów Zjednoczonych na wycieczkę śladami Żydów z Radomia.
To niezwykłe, jak efekty naszych różnych programów połączyły się w tym jednym wspaniałym wydarzeniu – było to dla nas w Forum bardzo budującym doświadczeniem.
Na zdjęciach prezentujemy plakat opracowany specjalnie na tę okazję. Zapraszamy też do obejrzenia krótkiego filmu o pierwszej od dziesięcioleci kolacji sederowej w Radomiu.
lipiec 2015
27 czerwca 2015 roku grupa dwudziestu czterech przyjaciół Forum Dialogu ze Stanów Zjednoczonych i Australii przyleciała do Polski, by wziąć udział w niezwykłej, trwającej siedem dni podróży – pierwszej wizycie Friends of the Forum w naszym kraju. 1 lipca udali się do Radomia, do I Liceum Ogólnokształcącego, które od kilku lat kontynuuje działania rozpoczęte w ramach Szkoły Dialogu w 2011 roku. Wśród naszych gości z Friends of the Forum byli Irving Kempner, Sharon Grosfeld i Hilda Chazanovitz, których z Radomiem łączą szczególne więzi. Dla nich, ale również dla pozostałych członków grupy, oprowadzanie szlakiem żyjącej w Radomiu przed wojną społeczności żydowskiej było niezwykle ważne.
Wizyta Friends of the Forum była też okazją do spotkania z Liderami Dialogu: aktywistami, którzy z ogromnym zaangażowaniem pracują na rzecz upamiętniania żydowskiego dziedzictwa w swoich rodzinnych miejscowościach.
W Radomiu spotkaliśmy się ze wspaniałymi nauczycielami, którzy od lat gromadzą informacje i nauczają o żydowskich mieszkańcach miasta: z Ewą Kutyłą, Agnieszką Brzeską-Pająk oraz Zbigniewem Wieczorkiem. 1 lipca zasiedli oni do stołu z potomkami radomskich Żydów, będącymi wśród uczestników wizyty, aby rozmawiać o swoich motywacjach, poczuciu odpowiedzialności i misji. Nasi goście odwzajemnili się, dzieląc się tym, co dziś dla nich znaczą spotkania z działaczami i uczniami w Radomiu.
Serdecznie dziękujemy Brennie Cukier za przygotowanie relacji filmowej z wyjazdu.
listopad 2014
Ogromne wrażenie na uczestnikach wizyty studyjnej goszczonej przez Forum Dialogu zrobiło spotkanie z licealistami z Radomia, kontynuującymi działania rozpoczęte przez szkołę w ramach programu Szkoła Dialogu w 2011 roku. Rodzina jednej z członkiń delegacji wywodzi się właśnie z Radomia. Hilda Chazanovitz o swoim doświadczeniu w tym mieście opowiada na krótkim nagraniu: „Jedna ze uczennic podziękowała mi za podzielenie się z nią moją kulturą. Odpowiedziałam: »To nie tak, my dzielimy się przecież ze sobą NASZĄ kulturą«”.
„Po raz pierwszy w życiu uświadomiłam sobie, że polska i żydowska kultura nie są oddzielne, ale są częścią jednej kultury – przenikającej się, należącej do siebie i wspólnie się rozwijającej” – powiedziała Marcia Pinskier, jedna z uczestniczek wizyty.
„Wyjeżdżam z uznaniem dla kraju i ludzi. Polska ma za sobą ciężką przeszłość, ale wróciła do życia i próbuje się zmienić (…) Cała nadzieja w przyszłości dzieci oraz ich edukacji. Forum Dialogu ma wielki udział w tych dążeniach” – powiedział uczestnik wizyty, David Kurtz.
maj 2014
Członkowie nowojorskiego zarządu organizacji Facing History and Ourselves, Lori i Mark Fife przybyli do Radomia, gdzie urodził się ojciec Lori Fife. Gościli ich uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, szkoły, która od 2011 roku kontynuuje działania rozpoczęte w ramach programu Szkoła Dialogu. Młodzież zorganizowała dwugodzinne zwiedzanie miasta, podczas którego wspólnie z gośćmi zobaczyli domy, zamieszkiwane niegdyś przez rodzinę pani Fife, oraz pomnik upamiętniający radomską synagogę, zniszczoną przez nazistów podczas niemieckiej okupacji.
kwiecień 2014
26 kwietnia 2014 roku z inicjatywy wieloletniego przyjaciela Forum Irvinga Kempnera z Newton w stanie Massachusetts, grupa dorosłych amerykańskich uczestników Marszu Żywych z Chicago, Miami, Bostonu oraz innych miast odwiedziła Radom. Uczniowie z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, którzy od kilku lat aktywnie kontynuują działania rozpoczęte w ramach programu Szkoła Dialogu, gościli uczestników Marszu, pokazując im żydowskie zabytki swojego miasta. Uczniowie oprowadzili gości po Radomiu, pokazując zarówno stałe punkty na swojej trasie, jak i pomagając niektórym z uczestników odnaleźć miejsca związane z historią ich rodzin. Wizyta była okazją do szczerych dyskusji pomiędzy polską młodzieżą a jej żydowskimi gośćmi.
kwiecień 2013
6 kwietnia 2013 roku miało miejsce wyjątkowe spotkanie grupy radomskich uczniów z Irvingiem Kempnerem z Bostonu. Irving Kempner przyjechał do Polski jako uczestnik Marszu Żywych. W trakcie swojej wizyty zdecydował się odwiedzić Radom – rodzinne miasto jego matki, Maryli Freidenreich. Urodziła się ona w Radomiu przed II wojną światową i wraz ze swoją młodszą siostrą ocalała z Zagłady.
Gospodarzami spotkania byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Radomiu – absolwenci programu Szkoły Dialogu w roku 2011, którego realizację w Radomiu ufundował właśnie Irving Kempner. Uczniowie wraz ze swoimi opiekunkami, Agnieszką Brzeską i Ewą Kutyłą, oprowadzili gościa po żydowskim i współczesnym Radomiu. Na trasie wycieczki uwzględniono również miejsca związane z rodziną pana Kempnera – dom sióstr Freidenreich, kamienice, w których mieściły się sklepy prowadzone przez krewnych, a także szkoły, do których uczęszczała jego matka – Szkołę Powszechną im. Jana Kochanowskiego oraz Prywatne Gimnazjum prowadzone przez Marię Gajl.
Po zwiedzaniu gość odwdzięczył się uczestnikom spotkania dzieląc się z nimi opowieścią o młodości swej matki w Radomiu oraz burzliwych losach rodziny w czasach II wojny światowej. Odwiedziny u absolwentów Szkoły Dialogu pozwoliły Irvingowi Krempnerowi odwiedzić miejsca, które znał tylko z rodzinnych opowieści. Po powrocie z Radomia przyznał, że ta wyjątkowa wizyta u radomskich uczniów zaowocowała osobistym i pozytywnym poczuciem więzi, a wspomnienia o niej zachowa na całe życie.
listopad 2012
14 listopada 2012 roku do Radomia przybyli uczestnicy wizyty studyjnej Forum Dialogu, amerykańscy liderzy społeczności żydowskich. Pobyt w Radomiu był szczególnie ważny dla jednej z uczestniczek, Sharon Grosfeld, której ojciec pochodził z tego miasta.
Goście spotkali się z absolwentami Szkoły Dialogu – uczniami I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Radomiu, oraz ich opiekunkami Agnieszką Brzeską i Ewą Kutyłą. Grupa miała okazję lepiej się poznać dzięki integracyjnym warsztatom w szkole, po których rozpoczął się spacer po żydowskim Radomiu prowadzony przez uczniów. Wycieczkę tę radomscy licealiści zaprojektowali w ramach warsztatów Szkoły Dialogu. Na prośbę pani Grosfeld spacer rozpoczęto od wizyty w Fabryce Broni, w której w czasie wojny pracował jej ojciec wraz z innymi członkami swej rodziny przed transportem do obozów koncentracyjnych. Następnie uczestnicy odwiedzili odrestaurowany cmentarz żydowski oraz przeszli ulicami miasta, słuchając opowieści o jego żydowskich mieszkańcach i ich życiu. Radomscy uczniowie w rolach gospodarzy przedstawili uczestnikom wizyty studyjnej swoje odkrycia, wspomagając się archiwalnymi zdjęciami.
Goście byli pod dużym wrażeniem radomskich licealistów – zarówno ich energii, zaangażowania i merytorycznego przygotowania, jak i zdolności językowych. Sharon Grosfeld napisała po spotkaniu: „Jestem wdzięczna uczniom, nauczycielom i dyrekcji Liceum imienia Mikołaja Kopernika, którzy nie tylko wzięli udział w programie Szkoła Dialogu, lecz także mieli ogromny wpływ na kwestie przywracania pamięci o żydowskich mieszkańcach Radomia i ich przedwojennym życiu. Ci uczniowie są ambasadorami pojednania i nadzieją na pokój w przyszłości”.
listopad 2011
Planując wizytę Ambasadora USA w Republice Czeskiej – Normana Eisena – w Polsce, Ambasada USA w Warszawie zwróciła się do Forum Dialogu z propozycją organizacji wspólnej wycieczki śladami Żydów z Radomia, z udziałem uczniów, którzy wiosną 2011 roku wzięli udział w programie Szkoła Dialogu. 3 listopada 2011 radomscy licealiści z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika ugościli uczestników międzynarodowej delegacji: ambasadora Normana Eisena z rodziną, ambasadora USA w Polsce Lee Feinsteina oraz pracowników Ambasady USA w Warszawie.
Poprowadzili ich trasą zwiedzania, którą wcześniej przygotowali dla swoich kolegów w ramach warsztatów Szkoły Dialogu. Grupa przeszła przez teren dawnego getta, odwiedziła miejsce w którym kiedyś stała synagoga, zwiedziła cmentarz żydowski oraz wiele innych miejsc, ważnych dla przedwojennej społeczności żydowskiej. Wizyta ambasadorów w Radomiu była szeroko komentowana przez media krajowe i zagraniczne.
Jagoda Szkarłat kwiecień 10th, 2017
Posted In: PL Spotkania
wrzesień 2014
We wrześniu 2014 roku grupa z Australii, w której znalazł się między innymi przedstawiciel parlamentu tego kraju, wzięła udział w intensywnym programie studyjnym na temat współczesnej Polski i relacji polsko-żydowskich przygotowanym przez Forum Dialogu. Ważnym momentem wizyty studyjnej do Polski było odwiedzenie Wiskitek, gdzie uczestnicy spotkali się z uczniami jednej ze szkół biorących udział w programie Szkoła Dialogu. Miejscowość została wybrana nieprzypadkowo – korzenie rodzinne posiadała w niej jedna z uczestniczek wizyty. „Inspirujący dowód na wartość jaką dają programy Forum – powiedziała później – dzieciaki były wspaniałe, a nauczyciele bardzo zaangażowani”.
Jagoda Szkarłat kwiecień 7th, 2017
Posted In: PL Spotkania
lipiec 2015
27 czerwca 2015 roku grupa dwudziestu czterech przyjaciół Forum Dialogu ze Stanów Zjednoczonych i Australii przyleciała do Polski, by wziąć udział w trwającej siedem dni podróży – pierwszej wizycie Friends of the Forum w naszym kraju. Na trasie swojej podróży znalazł się również Ulanów, gdzie lokalni Liderzy Dialogu Jerzy Dąbek i Jolanta Nicałek, we współpracy z jedną z Friends of the Forum, Cheryl Fishbein, której oboje rodzice pochodzą z Ulanowa, prowadzą Fundację Dziedzictwo. Goście odwiedzili m.in. Izbę Pamięci Żydów Ulanowskich, gdzie lokalni Liderzy opowiadali także o motywacjach w swojej pracy na rzecz zachowania żydowskiego dziedzictwa. Ulanów odsłonił także przed grupą swoje inne oblicze – kultywując lokalne tradycje flisackie goście wzięli udział w spływie między rzekami San i Tanew.
grudzień 2011
Podczas wizyty studyjnej, którą Forum Dialogu zorganizowało na początku grudnia 2011 roku grupa trzynastu przedstawicieli społeczności żydowskich ze Stanów Zjednoczonych, Australii i Izraela spotkała się z gimnazjalistami, którzy brali udział w programie Szkoła Dialogu w Ulanowie. Uczniowie z miejscowości położonej w województwie podkarpackim, oprowadzili swoich zagranicznych gości, pokazując im dawne żydowskie zakątki Ulanowa, które odkryli realizując program Szkoła Dialogu w semestrze wiosennym. W grupie była Cheryl Fishbein, której oboje rodzice pochodzili z Ulanowa. Tak potem wspominała ten dzień:
„Moi rodzice pochodzą z Ulanowa. Tam się wychowali. Moja mama wyjechała do Rosji podczas wojny, a mój ojciec przeszedł przez wiele obozów koncentracyjnych. Pierwszy raz nasza rodzina postanowiła tu wrócić w 1978 roku. Potem byliśmy w Polsce w 2006 roku, już po śmierci mojej mamy. Ojciec chciał tu przyjechać i jeszcze raz zobaczyć swój dom oraz kuchnię swojej babci, w której pierwszy raz pocałował moją matkę.
Podczas kolejnej mojej wizyty w 2011 roku, program Szkoła Dialogu dał mi szansę niezwykłego spotkania. Dzięki Forum i Szkole Dialogu naprawdę mieliśmy szansę coś zmienić w Ulanowie.
W oknie gimnazjum naszego przyjazdu wyglądali uczniowie, dumni że mogli pokazać nam co odkryli. To było dla mnie bardzo ekscytujące, że te dzieci, które wcześniej nie wiedziały nic o mojej rodzinie ani o żydowskiej historii miasta, dowiedziały się o cmentarzu, biznesie mojego dziadka i o tym jaki to był ważny przemysł dla miasta. Jeden pan, który zbierał wszystkie dokumenty i pamiątki stworzył miejsce, które było tak piękne, że nie chcieliśmy go opuszczać. Jeżeli mielibyśmy kilka godzin więcej, kilka dni więcej żeby pokręcić się tam jeszcze trochę i poznać ludzi to byłoby najlepsze doświadczenie. Nikt nie chciał wyjeżdżać, choć byliśmy wyczerpani, było zimno i padało – to nie miało dla nas żadnego znaczenia. To dzięki Szkole Dialogu, która stworzyła szansę rozmawiania i wymiany doświadczeń to było takie pozytywne doświadczenie.
Dostałam od nich kopie świadectw moich rodziców, które zachowały się w archiwum ich szkoły. Dyrektorka szkoły nie chciała, byśmy wyjeżdżali. Okazało się, że jej dziadek i ojciec pracowali w firmie flisackiej mojego dziadka, opowiadali jej o żydowskich sąsiadach. Mogłybyśmy rozmawiać godzinami. Wyjechaliśmy, ale to nie jest jeszcze koniec, daleko do niego.
Wierzę, we wspieranie Forum, wierzę w kontynuowanie tej komunikacji. Wierzę, że możemy kopać głębiej i że będziemy. Naprawdę głęboko w moim sercu wierzę, że to dzięki takim programom jak Szkoła Dialogu i kontynuowaniem wizyt w Polsce przez żydowską społeczność możemy coś zmienić.”
Jagoda Szkarłat kwiecień 5th, 2017
Posted In: PL Spotkania
lipiec 2016
W piątek 22 lipca uczestnicy wizyty studyjnej nauczycieli współpracujących z Facing History and Ourselves wzięli udział w wyjątkowej kolacji szabatowej w Szczebrzeszynie razem z mieszkającymi w okolicy Liderami Dialogu oraz absolwentami programu Szkoła Dialogu. Do amerykańskich nauczycieli dołączyli Małgorzata Piłat i Franciszek Sobczuk ze Szczebrzeszyna oraz Stanisław Kowalczyk z Józefowa i Marek Kołcon z Zamościa. Dla wielu uczestników wizyty to wspólne powitanie szabatu było najważniejszym punktem programu. Razem śpiewano i nawiązywano znajomości. Następnego dnia grupa zwiedziła z Małgorzatą Piłat Szczebrzeszyn, a następnie miała czas na szabatowy odpoczynek i spokojna, refleksyjną dyskusję.
W „New Jersey Jewish News” ukazał się (tylko w wersji angielskiej) artykuł prezentujący wrażenia Melissy Weiner, uczestniczki wizyty studyjnej Facing History and Ourselves w Polsce, na temat wieczoru szabatowego w Szczebrzeszynie. Ze wzruszeniem opowiada „Ten prosty i spokojny szabat w małym sztetlu zmienił nas już na zawsze.”
lipiec 2015
27 czerwca 2015 roku grupa dwudziestu czterech przyjaciół Forum Dialogu ze Stanów Zjednoczonych i Australii przyleciała do Polski, by wziąć udział w trwającej siedem dni podróży – pierwszej wizycie Friends of the Forum w naszym kraju. Na trasie swojej podróży znalazł się również Szczebrzeszyn ze swoją bogatą historią i równie ciekawą współczesnością.
Goście przyjęci zostali przez Liderki Dialogu ze Szczebrzeszyna – Małgorzatę Piłat i Kingę Kołodziejczyk, a także uczniów Zespołu Szkół nr 1 im. Zamoyskich, Szkoły Dialogu 2012.
Jagoda Szkarłat kwiecień 5th, 2017
Posted In: PL Spotkania
